Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi Dış İlişkiler Sorumlusu İlham Ahmed, Belçika’nın en prestijli günlük gazetesi The Brussels Times’a yazdığı makalede Kuzeydoğu Suriye ve Suriye’deki gelişmeleri değerlendirdi.
Makalede “Suriye’nin kaderi, barışçıl ve istikrarlı bir demokratik gelecek ile olası bir iç savaşa geri dönüş arasındaki dengede asılı duruyor.” değerlendirmesine yer veren İlham Ahmed, ülkedeki kırılganlığa işaret etti ve “Komşu ülkelerin Suriye’nin iç işlerine müdahalesi Suriye’nin çıkarlarına hizmet etmiyor” diye belirtti.
Suriye’de 14 yıl süren iç savaşla ortaya çıkan ve 8 Aralık 2024 sonrası belirginleşen krizden çıkış adresi olarak ademi merkeziyetçi çözümü gösteren İlham Ahmed, “Şimdilik yeni geçiş hükümetinden karışık sinyaller alıyoruz. Ahmed Şara kapsayıcı demokrasi arzusunu açıkladı. Ama kararları başka bir dil konuşuyor.” ifadelerini kullandı.
Alevilere ve Dürzilere yönelik katliamları hatırlatan İlham Ahmed, “Şam yönetiminin bu suçlara karıştığına dair uluslararası insan hakları kurumları ve BM tarafından doğrulanan rahatsız edici kanıtlar var.” dedi.
Dini gruplara ve kadınlara yönelik baskılar olduğunu belirten İlham Ahmed, “Bu arada Şam sokaklarında ve diğer kasabalarda kadınlar ve Hıristiyanlar taciz ediliyor ve korkutuluyor. Kadınlar hala kanunlarla korunmuyor. Onlar da medyanın gözünden uzakta kaçırılıyor ve tecavüze uğruyor. Suriyeli kadınlar olarak bizi nasıl bir gelecek beklediğine dair birçok korkuyu artırıyor.” ifadelerini kullandı.
İlham Ahmed, kendi pratiklerini örnek vererek, “Kuzeydoğu Suriye’de öğrendiğimiz ve deneyimlediğimiz gibi, liderlik pozisyonlarında kadınlar olmadan barış olmaz, kalkınma da olmaz.” diye belirtti.
Bu pratik olarak nasıl başarılabilir?
Tespit ettiği sorunlara dair çözüm önerilerini sunan İlham Ahmed, “Karmaşık değil. Yeni bir anayasa, Suriye’nin bölgelerine— ve dolayısıyla çeşitli topluluklarına— ve kadınlara yetki vermelidir.” dedi.
Ademi merkeziyetçi yöntemi işaret eden İlham Ahmed savunma ve uluslararası ilişkiler dışında bölgelerin kendi kendini yönettiği bir sistem önerdi.
“Şam’a öneriler sunduk ve bunları uluslararası ortaklarla paylaştık. Ama bir cevap gelmedi.” diyen İlham Ahmed, 10 Mart anlaşmasının imzalanmasından bu yana anayasal adımlar beklediklerini ifade etti.
Suriye’nin geleceğine dair, “Kimse ayrılmayı tartışmıyor.” vurgusunda bulunan İlham Ahmed, ” Suriye’de yaşayan herkesi koruyan, Suriye’nin gerçek yapısını yansıtan, birçok etnik köken, kadınlar ve erkekler için gerçek eşitlik sağlayan” yeni bir anayasayı işaret etti.
“Yeni bir hükümete işleri yoluna koyması için zaman ve alan vermek doğrudur. Biz de Esad sonrası geçişin başarılı olmasını ve Suriye’nin geleceğinin Suriyeliler tarafından, hiçbir yabancı gücün müdahalesi olmadan, herkesin isteklerini karşılayacak şekilde kararlaştırılmasını istiyoruz.” diyen İlham Ahmed, Alevilere ve Dürzilere yönelik katliamların Suriye’de umut verici olmayan bir geleceğin habercisi olduğunu belirtti.
İlham Ahmed son olarak, “Zaman kaybetme lüksümüz yok. Suriye’de, merkezi olmayan ve dolayısıyla istikrarlı bir gelecek konusunda anlaşmaya varılması ve mevcut krizin aşılması için çalışmalıyız.” diye kaydetti.
