İngiltere’nin ilk trans kadın hakimi Victoria McCloud, biyolojik cinsiyetle ilgili Yüksek Mahkeme kararına karşı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) başvurdu. McCloud, mahkemenin kendisi ve transların sunduğu delilleri dikkate almayarak adil yargılanma hakkını ihlal ettiğini savundu.
Kaos GL’nin The Guardian’dan aktardına göre, şu anda W-Legal’de dava stratejisti olarak çalışan McCloud, başvurusunda Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 6., 8. ve 14. maddelerinin ihlal edildiğini belirtti. McCloud, “Bu maddeler, kim olduğuma, aileme, varoluşuma ve özgürlüklerime saygı gösterilmesini ve adil yargılanma hakkını kapsıyor.” dedi.
Başvuru, Nisan ayında verilen Yüksek Mahkeme kararına uymadığı gerekçesiyle İskoç hükümetine dava açacağını duyuran trans karşıtı grup For Women Scotland’ın açıklamalarının hemen ardından geldi.
Yüksek Mahkeme kararı: Kadın tanımı daraltıldı
Yüksek Mahkeme, Nisan 2025’te aldığı kararla, 2010 tarihli Eşitlik Yasası’nda “kadın” tanımının cinsiyet tanıma belgesi (GRC) olan trans kadınları kapsamadığını ilan etmişti. Bu karar, transların kendi cinsiyet kimlikleriyle uyumlu tuvalet, soyunma odası ve hizmetleri kullanmasının önüne geçen bir yasağa dönüştü.
Geçen yıl McCloud, For Women Scotland tarafından açılan davaya katılmak istemiş, ancak talebi reddedilmişti. Mahkeme, buna karşılık trans karşıtı örgütler Sex Matters, LGB Alliance, The Lesbian Project ve Scottish Lesbians’ın müdahilliğine onay vermişti.
‘Kadın tuvaletlerini kullanamıyoruz’
McCloud, kararın transların günlük yaşamını doğrudan etkilediğini vurguladı:
“Mahkeme gerekçe göstermeden başvurumu reddetti. Kadın anatomisine sahip olduğumuz halde erkek soyunma odaları ve tuvaletleri kullanmak zorundayız. Tecavüze uğrarsak erkek kriz merkezlerine yönlendiriliyoruz. Polis aramalarında erkek polisler tarafından aranıyoruz; muhtemelen kadın polisleri korumak gerekçesiyle.”
McCloud, Trans Legal Clinic ve W-Legal tarafından destekleniyor. Kararın kamu kurumları ve işletmeler üzerinde geniş etkiler yaratacağı belirtiliyor.
Türkiye’de de benzer yasa taslağı gündemde
Benzer bir tartışma Türkiye’de de gündemde. KaosGL.org’un Şubat 2025’te ulaştığı taslağa göre, Medeni Kanun ve Ceza Kanunu’nda LGBTİ+’ları doğrudan hedef alan düzenlemeler planlanıyor.
Bu taslağa göre:
Cinsiyet Uyumu Süreci Zorlaştırılıyor: Medeni Kanun’un 40. maddesinde, cinsiyet uyum sürecine başlama yaşı 18’den 21’e çıkarılıyor. Ayrıca, “cinsiyet değişikliği” için Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen hastanelerin vereceği raporlar zorunlu kılınıyor.
“Biyolojik Cinsiyet” Tanımı Ekleniyor: Ceza Kanunu’na “biyolojik cinsiyet” ifadesi eklenerek, LGBTİ+ ifade biçimlerinin cezalandırılması öngörülüyor.
Kamusal Alan Kısıtlamaları: Kamusal alanda LGBTİ+ ifade biçimlerinin cezalandırılması planlanıyor.
Cinsiyet Değişikliği Prosedürleri Zorlaştırılıyor: Cinsiyet uyum sürecine ilişkin yasal prosedürlerin zorlaştırılması hedefleniyor.
