İskoçya’da Galce (Gaelic) ve İskoçça (Scots), Aziz Andrew Günü’nde yürürlüğe giren İskoçya Diller Yasası ile resmen “resmî dil” statüsü kazandı. Haziran ayında İskoç Parlamentosu’nda kabul edilen yasa, hem dilsel çeşitliliğin korunmasını hem de Galce ve İskoçça eğitiminin güçlendirilmesini hedefliyor.
BBC’nin haberine göre yasa, velilerin kendi bölgelerinde bir Galce okulu kurulmasını talep etme hakkını genişletiyor. Ayrıca hükümete, Galce ve İskoçça’nın kullanımına ilişkin araştırma yaptırma ve bu dillerde öğretmenlik standartları belirleme yetkisi veriyor.
İskoçya Başbakan Yardımcısı Kate Forbes, bunun “tarihî bir dönüm noktası” olduğunu söyledi.
“Forbes, “Aziz Andrew Günü, İskoçya’nın kimliğini kutlamak için en uygun zaman. Galce ve İskoçça’nın resmî diller olarak tanınması, bu dillerin kültürümüzdeki ve mirasımızdaki yerini kabul eden büyük bir adımdır” dedi.
Hükümet, 2025 yılı için Galce ve İskoçça girişimlerine 35,7 milyon sterlin ayırdığını açıkladı.
Dil bölgeleri oluşturulacak
Yasanın bir diğer maddesi, Galce konuşulan bölgelerde “dilsel önem bölgeleri” kurulmasını öngörüyor. Bu sayede bakanlıkların yerel politikalara daha hedefli biçimde müdahale ederek dilin yaşatılmasını desteklemesi amaçlanıyor.
Census verileri: Kullanım artıyor
2022 nüfus sayımına göre İskoçya’da 130 bin 161 kişi Galce becerisine sahip; bu rakam 2011’e kıyasla 43 bin kişilik bir artışa işaret ediyor.
Aynı sayımda 2 milyon 444 bin 659 kişi İskoçça becerisine sahip olduğunu bildirdi; bu da 2011’e göre 515 bin kişilik bir artış.
Galce’nin en yoğun konuşulduğu bölge, nüfusunun yüzde 57,2’sinin Galce becerisine sahip olduğu Na h-Eileanan Siar (Western Isles) oldu. Onu Highland (%8,1) ve Argyll and Bute (%6,2) izledi.
İskoçya Diller Yasası, 2023’te yine Aziz Andrew Günü’nde Parlamento’ya sunulmuş, haziran 2025’te kabul edilmiş ve 1 ağustos 2025’te Kraliyet Onayı almıştı.
