Türkiye, Suudi Arabistan Krallığı, Ürdün Haşimi Krallığı, Endonezya Cumhuriyeti, Pakistan İslam Cumhuriyeti, Mısır Arap Cumhuriyeti, Katar, Kuveyt, Filistin, Libya, Nijerya, Malezya, Gambiya, Umman, Cibuti ile Arap Ligi ve İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT), 23 Ekim 2025 tarihinde ortak bir açıklama yayımlayarak İsrail’in işgal altındaki Filistin topraklarında attığı son adımlara tepki gösterdi.
Açıklamada, İsrail Parlamentosu’nun Batı Şeria’da ve yasa dışı yerleşim birimlerinde “İsrail egemenliği”ni dayatmayı amaçlayan iki yasa tasarısını onaylamasının, uluslararası hukukun açık bir ihlali olduğu belirtildi. Bu adımların, 1967’den bu yana işgal altındaki Filistin topraklarının demografik yapısını ve statüsünü değiştirmeyi yasaklayan BM Güvenlik Konseyi’nin 2334 sayılı kararına ve Uluslararası Adalet Divanı’nın (UAD) işgalin yasadışılığını teyit eden görüşüne aykırı olduğu vurgulandı.
Taraflar, İsrail’in işgal altındaki Filistin toprakları üzerinde herhangi bir egemenlik hakkı bulunmadığını bir kez daha hatırlatarak, bu girişimlerin “yasa dışı ve geçersiz” olduğunu ifade etti.
Uluslararası Adalet Divanı kararına destek
Ülkeler, 22 Ekim 2025’te Uluslararası Adalet Divanı tarafından açıklanan, “İşgal Altındaki Filistin Topraklarında ve Bununla Bağlantılı İsrail’in Yükümlülükleri”ne ilişkin istişari görüşü memnuniyetle karşıladıklarını duyurdu. Divan’ın bu görüşte, İsrail’in Gazze dahil olmak üzere işgal altındaki bölgelerde yaşayan Filistinlilerin temel ihtiyaçlarını karşılama yükümlülüğünü teyit ettiği, ayrıca yardımların engellenmesinin ve açlığın savaş yöntemi olarak kullanılmasının uluslararası hukuk tarafından yasaklandığını vurguladığı hatırlatıldı.
Açıklamada ayrıca, Filistin halkının zorla yerinden edilmesi, sınır dışı edilmesi ve yaşanmaz koşullara maruz bırakılması gibi uygulamaların uluslararası hukukça yasaklandığına dikkat çekildi. UAD’nin, Filistin halkının kendi kaderini tayin etme ve bağımsız devlet kurma hakkını bir kez daha teyit ettiği ifade edildi.
Uluslararası topluma çağrı
Taraflar, İsrail’in işgal altındaki topraklarda tek taraflı, yasa dışı ve tahrik edici politikalarına son vermesi gerektiğini belirterek, uluslararası toplumu da “hukuki ve ahlaki sorumluluklarını yerine getirmeye” çağırdı. Açıklamada, “İsrail’i işgal altındaki Filistin topraklarındaki tehlikeli tırmanışı ve hukuka aykırı eylemlerini durdurmaya zorlamak uluslararası toplumun görevidir” ifadeleri yer aldı.
Son olarak, Filistin halkının 4 Haziran 1967 sınırları temelinde, başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız ve egemen devletini kurma hakkının bölgede adil, kalıcı ve kapsamlı bir barışın sağlanmasının tek yolu olduğu vurgulandı. (ANKA)
