İsrail ordusu Gazze’de büyük çaplı hava saldırıları ve topçu ateşiyle yeniden geniş kapsamlı bir operasyona girişti. Filistinli yetkililere göre, saldırılarda 400’den fazla kişi hayatını kaybetti, yüzlerce kişi yaralandı. Ölenler arasında Hamas’ın üst düzey yöneticileriyle birlikte çok sayıda sivil, kadın ve çocuk da bulunuyor. Hastaneler ve sivil savunma ekipleri, yaralı sayısının fazlalığı karşısında çaresiz kaldıklarını bildirdi.
İsrail ordusu, Hamas ile ateşkes anlaşmasının yürürlüğe girdiği 19 Ocak’tan bu yana Gazze’ye yönelik en geniş çaplı hava saldırılarını düzenledi. Saldırılarda en az 400 Filistinli hayatını kaybetti. Peki İsrail, neden Gazze’ye yönelik büyük çaplı hava saldırılarını yeniden başlattı?
İsrail, Gazze’nin kuzey ve orta kesimlerinde sınır hattına yakın bölgelere tahliye emirleri verdi. Bu durum, kara birliklerinin de dahil olacağı bir saldırının yaklaştığına işaret ediyor. Son haftalarda harabeye dönen evlerine dönmeye çalışan yüzlerce, belki de binlerce Filistinli, yeniden yerinden edildi. İsrail hükümeti, haftalardır bir saldırı tehdidinde bulunuyordu.
Saldırıların nedeni: Hamas ve ateşkes krizi
İsrail yetkilileri, son haftalarda Gazze’de yeniden kontrolü ele alan Hamas liderliğini hedef aldıklarını ve bu operasyonların daha fazla rehinenin serbest bırakılmasını sağlayacağını iddia ediyor. Bu yeni saldırı dalgası, Ocak ayında varılan ve üç aşamada savaşın sona ermesini öngören ateşkes anlaşmasının ilk aşamasının bitiminden 16 gün sonra geldi. Anlaşma, Hamas’ın 7 Ekim 2023’te İsrail’e düzenlediği ve 1.200 kişinin öldüğü sürpriz saldırıyla başlayan çatışmaları durdurmayı amaçlıyordu. İsrail’in bu süreçteki saldırıları ise 48.700’den fazla insanın, çoğunlukla sivillerin, ölümüne yol açtı.
Ateşkesin ikinci aşamasına geçilmesi için dolaylı görüşmeler tıkanmış durumda. İsrail, daha fazla rehine serbest bırakılması karşılığında ilk aşamayı 30 ila 60 gün uzatmayı önerdi, ancak Hamas bunu reddetti. İsrail hükümeti, Hamas’ın yeni rehine serbest bırakmayı kabul etmeyerek ateşkes anlaşmasını ihlal ettiğini savunuyor.
Siyasi faktörler
Bazı analistler, Başbakan Benyamin Netanyahu’nun ikinci aşamaya geçme niyetinde olmadığını ve Hamas’ın Gazze’de fiili yönetici olarak kalmasını engellemek istediğini öne sürüyor. Hamas, son haftalarda sivil yöneticilerin eski görevlerine dönmesi ve askeri kanadının binlerce yeni üye kazanması ile kontrolü yeniden sağlamıştı.
Diğer bir görüş ise İsrail’in, Trump yönetiminden aldığı tam destekle Hamas’a karşı yeni saldırılar başlattığı yönünde. Ayrıca, Netanyahu’nun iç politikadaki durumu da etkili olabilir. Netanyahu muhalifleri ise sağcı müttefiklerinin desteğini almak ve iktidarını sürdürmek için savaşı uzattığını iddia ediyor. Bu müttefikler, Ocak ayındaki ateşkese şiddetle karşı çıkmış, hatta biri bakanlık görevinden istifa etmişti.
Saldırının sonuçları ve tepkiler
Saldırılar, Gazze’de zaten yıkılmış olan altyapıyı daha da kötüleştirdi. Hastaneler yaralılarla dolup taşarken, sivil savunma ekipleri yetersiz ekipmanla mücadele ediyor. Filistinliler, kısa bir sakinlik döneminden sonra yeniden savaşın ortasında kalmış durumda. Uluslararası toplum ise gelişmeleri endişeyle izliyor.
İsrail’in bu hamlesi, hem bölgesel hem de küresel ölçekte tartışmalara yol açarken, Gazze’deki insani krizin derinleşmesi kaçınılmaz görünüyor. Netanyahu’nun stratejisi, Hamas’ı zayıflatmayı mı yoksa iç politikada kendine avantaj sağlamayı mı hedefliyor, bu soru henüz netlik kazanmadı. Ancak kesin olan şu ki, Gazze halkı bir kez daha büyük bir bedel ödüyor.
