NASA’nın öncülüğünde işletilen ve gelmiş geçmiş en güçlü uzay teleskobu olarak bilinen James Webb, düşük kütleli bir ötegezegeni görüntüledi.
Astronomların 21. yüzyıldaki en büyük hedeflerinden biri olan ötegezegen arayışı, James Webb Uzay Teleskobu (JWST) sayesinde önemli bir dönüm noktasına ulaştı.
Teleskop, ilk kez yeni bir ötegezegenin doğrudan görüntülenmesine yardımcı oldu.
Güneş Sistemi’nin dışında yer alan gezegenlere ‘ötegezegen’ deniyor.
Çoğu başka yıldızların etrafında dönüyor, ama bazı hiçbir yıldıza bağlı değil ve serbest dolaşıyor (serseri gezegen).
Şimdiye kadar ancak beş bin 800 ötegezegen tespit edildi; en yakını bile dünyadan dört ışık yılı (37,84 trilyon kilometre) uzaklıkta.
Ötegezegenler fazla ışık yaymadığı için araştırmacılar genellikle gölgeleri takip ederek keşfediyor. Gelgelelim James Webb Teleskopu ‘TWA 7b’ adlı ötegezegeni doğrudan görüntüledi.
En düşük kütleli ötegezegen
TWA 7 b adı verilen bu gezegen, bir yıldızın enkaz diski içinde yer alıyor ve doğrudan görüntüleme yoluyla tespit edilen en düşük kütleli ötegezegen olma özelliğini taşıyor.
Johns Hopkins Üniversitesi ve Uzay Teleskobu Bilim Enstitüsü’nden Mathilde Malin, keşifle ilgili yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
“Bu teleskop, Güneş Sistemi’mizdekilere benzer kütleye sahip gezegenleri görüntülememizi sağlıyor. Bu da, gezegen sistemlerini ve dolayısıyla kendi sistemimizi anlamamızda heyecan verici bir adım.”
‘Bilim insanları, ‘TWA 7b’nin Satürn kütlesinde olduğunu düşünüyor’
The Guardian’ın haberine göre bilim insanları, ‘TWA 7b’nin Satürn kütlesinde olduğunu düşünüyor. Paris Gözlemevi’nde astrofizikçi Anne-Marie Lagrange, “Yaklaşık altı milyon yaşında bir sisteme bakıyoruz, böylece gezegen sisteminin ne denli genç olduğu yeniden anlaşılıyor” dedi.
A never-before-seen planet! 🪐
This is Webb’s first discovery of a planet using direct imaging. With a mass similar to Saturn, it’s also the lightest exoplanet yet seen using this technique! https://t.co/ptWcXlFfmW pic.twitter.com/XTGwIqgH8n
— NASA Webb Telescope (@NASAWebb) June 25, 2025
İlk ötegezegen 1992’de keşfedildi. TWA 7, bugüne kadar teleskopla doğrudan görüntülenen ötegezegenlerden aşağı yukarı on kat daha küçük.
Aslında bu ölçüde küçük gezegenler teleskopla gözlemlenemiyor çünkü ana yıldızdan gelen güçlü ışık görüntüyü engelliyor.
Bu kez yıldızın yaydığı güçlü ışık kısılarak çevredeki nesneler gözlemlendi.
Araştırmacılar, gelecekte Jüpiter’in yalnızca yüzde 10’u kadar kütleye sahip daha da küçük gezegenleri görüntülemeyi hedefliyor.
