Romanya’nın güneydoğusunda bir kadın tarafından bir dere yatağında bulunup onlarca yıl boyunca evde kapı tutacağı olarak kullanılan “taş”ın, dünyanın en büyük rumanit örneklerinden biri olduğu ortaya çıktı. El País’in haberine göre 3,5 kilogramlık dev kehribar kütlesinin değeri yaklaşık 1 milyon euroyu (1,1 milyon dolar) buluyor.
Colti köyü çevresinde 1920’lerden bu yana çıkarılan rumanit, derin kırmızı tonlarıyla bilinen ve yüksek değer gören bir kehribar türü. Kehribar parçasını bulan yaşlı kadının, hayatı boyunca onu sıradan bir taş gibi kullanmasının ardından, 1991’de ölümünden sonra eve miras yoluyla sahip olan akrabası parçanın değerinden şüphelenerek uzmanlara başvurdu.
Yapılan incelemelerde kehribarın 38 ila 70 milyon yıl yaşında olduğu belirlendi. Buzău İl Müzesi Direktörü Daniel Costache, keşfin bilimsel ve müze açısından son derece değerli olduğunu vurguladı. Kehribar, 2022’den bu yana bulunduğu bölgenin müzesinde sergileniyor ve Romanya’nın “ulusal hazinesi” statüsünde korunuyor.
Bu sıra dışı keşif, ABD’de kapı tutacağı olarak kullanılan bir taşın yıllar sonra 100 bin dolarlık bir göktaşı olduğunun anlaşılmasını anımsatıyor. Uzmanlara göre kehribar, milyonlarca yıl önce ağaç reçinesinin fosilleşmesiyle oluşuyor ve içindeki böcek ya da bitki kalıntılarıyla geçmiş ekosistemlere dair benzersiz bilgiler sunuyor.
Güney yarımkürede nadiren bulunan kehribar, dünyanın farklı bölgelerinde bilimsel açıdan önemli keşiflere de kapı aralıyor. Ekvador’da bulunan 112 milyon yıllık bir kehribar örneği içinde beş farklı böcek takımına ait türlerin ve örümcek ağı kalıntılarının korunmuş olması, Kretase dönemi ormanlarına ışık tutmuştu. 2024’te Batı Antarktika’da ilk kez keşfedilen kehribar ise, 83–92 milyon yıl önce bölgede koniferlerle kaplı yağmur ormanlarının var olduğuna dair güçlü kanıtlar sundu.
Bilim insanları, kehribarın “zamanda yolculuk” niteliğindeki bulgular üretme potansiyelinin daha pek çok sırrı açığa çıkaracağını belirtiyor.
