Kars ve Ardahan’da etkisini artıran şap hastalığı, Artvin’in Şavşat ve Ardanuç ilçelerinde de yayılmaya başladı.
Ardanuç’un Ardahan sınırında bulunan Geçitli köyü yaylasında baş gösteren hastalık nedeniyle hayvanların çoğunda ağız içi, meme ve tırnak aralarında yaralar oluştu. Köylüler yetkililerin duyarsız davranmasına tepki göstererek yaşadıkları çaresizlikleri anlattı.
‘Yetkili yok, çözüm yok’
ANKA Haber Ajansı’na konuşan Geçitli Köyü Muhtarı Utku Çelik bu süreçte kendi imkanlarıyla mücadele ettiklerini belirterek, şunları söyledi:
“Buradaki hayvanların hemen hepsi şap hastalığına yakalandı. Kimileri hastalığı atlattı, kimilerinin ise tedavisi hâlâ devam ediyor. Tamamen kendi imkânlarımızla mücadele ediyoruz. Ot getiriyoruz, yem veriyoruz. Ne yazık ki gelen bir yetkili yok. Sadece hayvan ölürse, makine gelip gömüyor. Ölen hayvanlarımız oldu, sayısı da az değil. Yaptırdığımız TARSİM sigortası da bu hastalığı kapsamıyor. İnsanların kredi borçları var, ödeyemiyorlar. Ziraat odaları ilgilenmiyor, Tarım Kredi Kooperatifi yardımcı olamıyor.”
‘Üç ineğim vardı, biri kaldı o da hasta’
Üretici Gülten Güllü ise 3 ineğinden bir tanen kaldığını, onun da hasta olduğunu ifade ederek, şöyle konuştu:
“Evet, bir hayvanım öldü. Şap hastalığı nedeniyle, biri de baharda patlayarak can verdi. Eşimle ikimiz yaşıyoruz, başka kimsemiz yok. Üç ineğim vardı, ikisi öldü. Elimde kalan hasta ineğe de bu otu götürüyorum. Bizi arayıp soran hiç kimse olmadı. İlçeye de bildirdik ama bir faydasını görmedik. Bilmiyorum, sonumuz ne olacak. İneğin fiyatı 150-200 bin lira arasında. Yetkililere seslensek de bir şey değişmiyor. Derdim çok ama dermanım yok. Anlayan anlar. Yardım istiyoruz, ama verecek olan yok.”
‘Elma sirkesiyle hayvan tedavi etmeye çalışıyoruz’
Üretici Fevziye Can ise çok sıkıntı çektiklerini belirterek, “Hayvanlarımızın memeleri, ağızları, ayakları yara içinde. Çok sıkıntıdayız. Henüz ölen hayvanım olmadı ama şap hastalığı köydeki tüm hayvanlarda var. İlaç almadık, sadece elma sirkesi kullanıyoruz. Onu hayvanlara sıkıyoruz. Bize gelip de halimizi soran olmadı” dedi.
‘Devletten ilaç desteği bekliyoruz’
Üretici Önder Altunkaya devletten ilaç yardımı ve kredi ödemelerinde destek olmasını isteyerek, şunları kaydetti:
“Geçitli’de durum çok kötü. Hayvanlarımız 15 gündür hasta. Kışın nasıl ot yediriyorsak, şimdi de aynı şekilde otla besliyoruz. Şap hastalığı hem ağız hem ayaklara vuruyor. Mücadele ediyoruz, ama devletimizden bu işe bir çözüm bulmasını istiyoruz. Kredilerimiz var, yapılandırma yapılmalı. Gerekirse faizler silinsin. Şu an biçtiğimiz otu hayvanlara yediriyoruz. Kışlık otu da şimdiden veriyoruz. Kışın parayla alıp tekrar yedirmemiz gerekecek; tabi para varsa… Ne yapalım, nasıl edelim diye düşünüyoruz. Belki devlet yardım eder.
Şu ana kadar ilaçlara 6-7 bin lira harcadık. Sirke masrafı da ayrı. 20-25 hayvanım var. Nisan ayında bir aşı yapıldı. Devletimizden ilaç ve yem desteği bekliyoruz. Kışlık hazırlık için kredi çektik, hayvan aldık. Ödemeler geldi çattı ama hayvanlar hasta. Ne zaman iyileşecekler, ne zaman satacağız da borç ödeyeceğiz belli değil.”
‘Süt satamıyoruz, sağım bile yapamıyoruz’
Üretici Neşe Öztürk ise “Hayvanlarımız perişan durumda. Ağız yaralarını atlattılar ama ayaklar hâlâ kötü. Yürümekte zorlanıyorlar, sağım yapamıyoruz. Yeni yeni ot yediriyoruz. Süt satışı da yapamıyoruz. Gelen özel veterinerler var ama ilaçlara dünya kadar para alıyorlar. Hastalık devam ediyor. Ama gelip hâlimizi soran yok, bakan yok” diye konuştu.
Başka bir üretici ise “Hiçbir şey yapamıyoruz. Suyla yıkıyoruz sadece. Sağ olsun muhtar dışında kimse ilgilenmiyor. Evet, özel veterinerler geliyor ama ölen ölür, kalan kalır mantığıyla hareket ediyorlar. Elimizden bir şey gelmiyor” dedi.
‘Tarım Bakanlığı hızlıca el atmalı’
Geçitli Köyü Muhtarı Utku Çelik de yurttaşların zor durumda olduğunu belirtti ve Tarım ve Orman Bakanlığı’na çağrı yaptı:
“Hayvanlarımız yaklaşık 10 gün önce şap hastalığına yakalandı. Köyümüzde 450-500 civarında büyükbaş hayvan var. Şu ana kadar hastalığa yakalanmayan hayvan kalmadı. Kendi imkânlarımızla tedavi etmeye çalışıyoruz. Özel veterinerlerle ve bitkisel çözümlerle çare arıyoruz. Kışın yedireceğimiz otları erkenden getirip hayvanlara yediriyoruz ki dirençleri düşmesin. Ne yazık ki Tarım İlçe Müdürlüğü’nden gelip yardımcı olan kimse olmadı. Herhangi bir tedavi önerisi de sunulmadı.
Vatandaşlarımızın kredi borçları var. Kış için ayırdıkları yem ve otları şimdi kullanıyorlar. Kredilerin ödemeleri geldi. Pazarlarda satış yok, zaten hasta hayvan satılmıyor. İyileşmeleri için zaman gerek, satacak müşteri de yok. Tarım Bakanlığı’ndan ricamız, bu duruma el atmalarıdır. Vatandaş gerçekten çok zor durumda. Borçlu olanlar var, çocuğunu okula gönderen var, ev geçindiren var. Ödenemeyen ilaç paraları var. Her anlamda mağduriyet yaşıyoruz.” (ANKA)
