Kolombiya’nın Magdalena Vadisi’nde, çok nadir bir özellik gösteren bir akrep türü keşfedildi. Bu akrep, avlanırken ya da kendini savunurken, zehirini yalnızca kuyruğundaki iğneyle değil, aynı zamanda zehir püskürterek de savunabiliyor. Bilim insanları, bu özelliğin daha önce yalnızca Kuzey Amerika ve Afrika’da yaşayan iki türde gözlemlendiğini belirtiyor.
Bu yeni tür, Münih Ludwig Maximilian Üniversitesi’nde yüksek lisans öğrencisi olan Léo Laborieux tarafından keşfedildi. Laborieux, bulgularını ‘Zoological Journal of the Linnean Society’ dergisinde yayımladı. Yeni tür, Tityuscinsinin 230. üyesi olarak tanımlandı ve Yunan mitolojisindeki yarı tanrı savaşçı Aşil’in mızrağını ustaca kullanmasına atfen, Tityus achilles olarak adlandırıldı.
Zehir püskürtmeyi nasıl yapıyorlar?
Tityus achilles, hem iğnesiyle zehir enjekte edebiliyor, hem de belirli bir mesafeye zehir püskürtebiliyor. Laborieux, bu davranışın, önceki gözlemlerden farklı olarak, sadece Güney Amerika’da görülmediğini, daha önce sadece iki akrep cinsinde tespit edildiğini belirtti.
Araştırmacı, akreplerin zehir püskürterek nasıl savunma yaptığını anlamak için bir dizi deney yaptı. Laborieux, 10 yavru akrebin üzerine pipetle baskı uygulayarak tepkilerini inceledi. Zehir, bazen tek bir damla olarak atılırken bazen de daha uzun süre fışkırıyordu. Ayrıca, bu akreplerin ilk başta şeffaf bir ön zehir püskürttükleri, ancak birkaç atıştan sonra beyaz ve opak bir zehir salgıladıkları gözlemlendi. Beyaz zehrin, şeffaf olanına göre daha fazla enerji gerektirdiği ve bu şekilde hayvanın kendini daha iyi savunabileceği düşünülüyor.
Zehirin uzaklığı ve etkisi
Laborieux’un araştırmasına göre, T. achilles tarafından püskürtülen zehir 36 santimetreye kadar ulaşabiliyor. Bu özellik, akrebin düşmanlarını etkili bir şekilde hedef alabilmesi için önemli olabilir. Dr. Arie van der Meijden, “Akrepler, zehir üretmek için metabolizmalarını yüksek seviyelerde tutmak zorunda, bu da onların oldukça büyük bir enerji harcamasına yol açar,” diyerek, zehir püskürtme davranışının neden daha yaygın olmadığını açıklıyor.
Zehirli spreyin açısı ve içeriği, akrebin düşmanını özellikle gözleri ve burnuna hedef alacak şekilde evrimleşmiş olabilir. Bu toksinlerin etkili olabilmesi için, hedefin hassas dokulara ulaşması gerektiği belirtiliyor.
Bilim insanları, bu türün zehir püskürterek savunma yapmasının, doğrudan iğneyle sokmaya kıyasla daha düşük bir başarı oranına sahip olabileceğini, bu yüzden bu özelliğin genellikle tercih edilmediğini düşünüyorlar. Ancak Tityus achilles gibi nadir türlerde, bu savunma mekanizması hayatta kalmak için bir avantaj sağlayabilir.
