Rönesans dahisi Leonardo da Vinci’nin 1490 yılında çizdiği ünlü Vitruvius Adamı çizimi, sanat tarihinin en çok incelenen ve en gizemli eserlerinden biri olarak kabul ediliyor. Ancak bu ikonik çizimin ardındaki orantıların nedenini açıklamak yüzyıllardır bir sır olarak kalmıştı.
Londra merkezli bir diş hekimi olan Rory Mac Sweeney, bu sırrın kasık bölgesinde saklı olduğunu öne sürerek bilim ve sanat dünyasında büyük yankı uyandırdı. Journal of Mathematics and the Arts dergisinde yayımlanan çalışmasına göre, çizimdeki bacak açıklığı ve göbek yüksekliği arasında gizli bir eşkenar üçgen, da Vinci’nin kullandığı orantının anahtarı olabilir.
1.633 oranı ve tetrahedral yapı
Da Vinci’nin notlarında “Eğer bacaklarınızı açar ve ellerinizi yukarı kaldırırsanız… bacaklar arasındaki boşluk bir eşkenar üçgen oluşturur” ifadelerine yer verdiğini aktaran Mac Sweeney, yaptığı hesaplamada bu üçgenin taban ve yüksekliği arasında yaklaşık 1.64 ila 1.65 oranı bulunduğunu ortaya koydu. Bu oran, 1917’de tanımlanan tetrahedral orana (1.633) son derece yakın.
Tetrahedral oran, dört kürenin birbirine en yakın şekilde piramit formunda dizilmesiyle elde edilen bir geometrik dengedir. Bu oran, kristal yapılardan biyolojik sistemlere kadar doğada birçok yapıda optimum yerleşimi sağlar.
Çene kemiğinden insan vücuduna uzanan evrensel oran
Mac Sweeney, benzer bir oranın diş hekimliğinde 1864’ten bu yana kullanılan Bonwill üçgeni adlı çene yapısında da görüldüğünü hatırlatıyor. Alt çene kemiklerinin optimum işleyişini tanımlayan bu üçgende de 1.633 oranı göze çarpıyor.
Araştırmacıya göre bu benzerlik tesadüf değil. İnsan anatomisinin doğada bulunan kristal ve mineral yapılar gibi geometrik ilkelere göre evrimleştiğini savunan Mac Sweeney, “Leonardo, belki de evrenin yapısal matematiksel kurallarını insan bedeninde sezgisel olarak fark etti” diyor.
Da Vinci sezgisiyle evrensel yasaları mı keşfetti?
Çalışma henüz bilim camiası tarafından geniş biçimde doğrulanmış değil. Ancak da Vinci’nin notlarında eşkenar üçgenden söz etmesi, kasık bölgesine yerleştirdiği geometrik formun bilinçli bir tercih olduğunu gösteriyor.
Rory Mac Sweeney, da Vinci’nin yalnızca bir sanatçı değil, aynı zamanda “evrenin matematiksel doğasına dair temel gerçekleri sezgisel olarak kavrayan bir bilim insanı” olduğunu vurguluyor. (Science Alert)