Mars, yörüngesinde ve yüzeyinde gerçekleştirilen sayısız keşif sayesinde Güneş Sistemi’nin en çok incelenen gezegenlerinden biri haline geldi. Uzay araçları tarafından elde edilen veriler, Mars’ın kızıl renginin yüzeyini kaplayan tozlar içindeki paslanmış demir minerallerinden kaynaklandığını ortaya koymuştu. Ancak yeni bir araştırma, Mars’taki kızıl rengin, daha önce düşünüldüğü gibi hematitten değil, ferrihidrit adı verilen bir mineralle ilişkili olabileceğini ortaya koydu.
CNN International’da yer alan habere göre, Nature Communications dergisinde yayımlanan bu yeni çalışma, Mars’ın geçmişinde suyun daha yaygın olduğunu ve gezegenin yaşanabilirliği ile ilgili yeni ipuçları sunabileceğini öne sürüyor.
Mars’taki toz tabakası
Mars’taki demir oksidin oluşumunu anlamak, bilim insanlarının gezegenin geçmiş iklimini ve çevresini yeniden şekillendirmelerine yardımcı olabilir. Ancak Mars’taki toz tabakasını incelemek son derece zor bir süreçtir.
Yeni araştırmada, bilim insanları Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) Mars Express ve ExoMars Trace Gas Orbiter görevlerinden, NASA’nın Mars Keşif Uydusu ile Curiosity, Pathfinder ve Opportunity gezginlerinden elde edilen verileri kullandı. Trace Gas Orbiter’ın CaSSIS görüntüleme sistemi, Mars’taki toz partiküllerinin büyüklüğünü ve bileşenlerini belirlemeye yardımcı oldu.
Araştırmacılar, laboratuvar ortamında Mars tozunun benzerini üreterek farklı demir oksit türlerini inceledi. Ferrihidrit ve bazalt karışımının, Mars tozuyla en iyi şekilde eşleşen bileşim olduğu belirlendi.
Araştırma ekibinden Adomas Valantinas, bu bulguların Mars’ın geçmişine dair önemli bilgiler sunduğunu belirtti. “Mars hâlâ kızıl gezegen, ancak neden kızıl olduğuna dair anlayışımız değişti” diyen Valantinas, ferrihidritin yalnızca su varlığında oluşabileceğini ve bu nedenle Mars’ın çok daha önce paslandığını ifade etti.
Bu bulgular, Mars’ın yüzeyinde su içeren mineral tabakalarının yaygın olduğunu gösteriyor. Mars’ın yaklaşık 3 milyar yıl önce yoğun volkanik faaliyete sahne olduğu ve bu sürecin buzları eriterek su ve kaya etkileşimlerini tetiklemiş olabileceği belirtiliyor.
Gelecekte, NASA ve ESA’nın ortak Mars Numune Dönüş Programı kapsamında gezegenden getirilecek kaya ve toz örnekleri, Mars’ın su geçmişine dair daha kesin veriler sağlayabilir. Bu numunelerin analiz edilmesiyle bilim insanları, Mars’ın atmosferi ve su döngüsünün geçmişte nasıl işlediğini daha iyi anlaymayı umuyor.
