Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) yeni barış süreci kapsamında kurulan komisyonda dün yaşanan bir olay kamuoyunun tepkisini çekti. Barış Anneleri İnisiyatifi adına komisyona katılan Nezahat Teke ve Rebia Kıran’ın Kürtçe konuşma talepleri reddedildi. İnsan Hakları Derneği (İHD), yaptığı açıklamada bu tavrı kınayarak Meclis Başkanlığı’nı özür dilemeye davet etti.
‘Meclis Başkanlığı Barış Anneleri’nden özür dilemeli’
İHD’nin açıklamasında şu ifadelere yer verildi:
“Meclis Başkanlığı’nı, Barış Anneleri’nden ve ana dili Kürtçe olan tüm yurttaşlardan özür dilemeye çağırıyoruz.”
Açıklamada, Kürt meselesinin barışçıl ve demokratik yollarla çözümünü hedefleyen sürecin bir parçası olarak kurulan komisyonun, farklı çevrelerden kurum ve bireyleri dinlemeye devam ettiği hatırlatıldı. Ancak Barış Anneleri adına söz alan Nezahat Teke ve Rabia Kıran’ın ana dilleriyle konuşmalarının engellenmesinin, bu sürecin özüne aykırı olduğu vurgulandı.
Anayasa ve AİHS’ye aykırı
Açıklamada ayrıca, bir insanın ana diliyle kendini ifade etmesinin engellenmesinin, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 42. maddesine aykırı olduğu belirtilen açıklamanın tamamı şöyle:
Meclis Başkanlığı’nı, Barış Anneleri’nden ve ana dili Kürtçe olan tüm yurttaşlardan özür dilemeye çağırıyoruz.
Kürt meselesinin barışçıl ve demokratik yollarla çözümünü hedefleyen yeni süreç kapsamında Meclis’te kurulan komisyon, farklı çevrelerden kurum ve bireyleri dinlemeye devam etmektedir.
Ancak dün yapılan oturumda, Barış Anneleri adına katılan Nezahat Teke ve Rabia Kıran’ın ana dili olan Kürtçe ile konuşma taleplerinin engellenmesi, sürecin özüne ve barış arayışının temel felsefesine tamamen aykırıdır.
Bir insanın ana diliyle kendini ifade etmesinin yasaklanması, her şeyden önce Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 42. maddesine aykırıdır. Bunun yanı sıra Türkiye’nin taraf olduğu Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 9. ve 10. maddelerini de açıkça ihlal etmektedir.
Böylesine kritik bir dönemde, #BarışAnneleri’nin kendi dilleriyle yaşadıkları acıyı dile getirmelerine engel olunması kabul edilemez. İnsan hakları savunucuları olarak yıllardır sürdürdüğümüz ana dil mücadelesinin bir devamı olarak; Nezahat Teke ve Rabia Kıran’ın Meclis’te yapmak istediği Kürtçe konuşmanın engellenmesini kınıyoruz.
Bu tavrı anlaşılır bulmuyor, sürece dair temkinli iyimserliği zedeleyen bir yaklaşım olarak değerlendiriyoruz.
Bu nedenle Meclis Başkanlığı’nı, Barış Anneleri’nden ve ana dili Kürtçe olan tüm yurttaşlardan özür dilemeye çağırıyoruz.
Ana dilde konuşma ve ifade özgürlüğü engellenemez!
Ayşegül Doğan: Bu komisyonun dün bir olgunluk göstermesini beklerdik
Öte yandan DEM Parti sözcüsü Ayşegül Doğan’da partisinin genel merkezinde yaptığı basın açıklamasında “Ana dilinde konuşmak isteyen Nezahat Teke’ye ana dilinde konuşabileceği olanakları sağlayabilirdi” dedi.
Meselenin onarılması gereken bir tarafının da burası olduğunu belirten Doğan, “Nezahat Teke, ’21. yüzyılda yaşıyoruz ve hala ben Türkçe kendimi ifade edemiyorum diyor. Ben buna gerçekten çok üzüldüm, çok kırıldım’ diyor” ifadelerini kullandı.
