Türkiye’de Ankara merkezli Arca Savunma Sanayi’nin kurucusu İsmail Terlemez’in Lüksemburg’daki NATO Destek ve Tedarik Ajansı’nın (NSPA) bünyesindeki bir rüşvet soruşturmasına adının karıştığı ve Belçika’da iki ay cezaevinde kaldıktan sonra serbest bırakıldığı ortaya çıktı.
DW Türkçe’nin de dahil olduğu uluslararası gazetecilik araştırmasına göre Terlemez ile aynı soruşturmadan İsviçre’de tutuklu bulunan bir kişi daha ABD’nin müdahalesi ile serbest bırakıldı.
Aynı gün yine NSPA bağlantılı ikinci rüşvet soruşturması daha düşürüldü, ayrıca tutuklu bir kişi de yine yargılanmadan serbest bırakıldı.
Edinilen bilgilere göre ayrıca yürütülen iki hassas soruşturma, ABD Adalet Bakanlığı (DOJ) tarafından 9 Temmuz’da kapatıldı.
Soruşturmaların aynı gün içinde kapatıldığı da, Belçika’dan Knack, Le Soir, Fransa’dan La Lettre ve Hollanda merkezli bağımsız araştırmacı gazetecilik platformu Follow the Money’ın ortaklaşa yürüttüğü #NATOgate araştırmasıyla tespit edildi.
DW Türkçe ve İsviçre’den Tamedia’nın da dahil olduğu araştırmaya göre İsmail Terlemez, bu yılın Mayıs ayında ABD Adalet Bakanlığının talebiyle Brüksel Zaventem Havalimanı’nda gözaltına alındı, Haren Cezaevi’nde yaklaşık iki ay tutuldu ve yine DOJ’un talebi sonrası serbest bırakıldı.
Karar, “siyasi müdahale” eleştirilerini beraberinde getirdi.
Araştırmayı yürüten medya ortaklarına konuşan dört eski DOJ yetkilisi, iki ayrı davanın aynı gün düşürülmesini olağandışı buldu.
İsmail Terlemez’e hangi suçlamalar yöneltildi?
NSPA, NATO ülkeleri adına ortak alımlar yapan bir ajans. Mühimmat, yedek parça ve yakıt gibi kalemlerde büyük ölçekli tedarik yönetiyor. Bu ajansın bin 500’den fazla çalışanı bulunuyor ve yılda yaklaşık 10 milyar euroluk sözleşmeleri yürütüyor.
İsmail Terlemez çok sayıda NATO ülkesinin (ABD dahil) küçük silah mühimmatı ve TNT gibi patlayıcıları birlikte satın aldığı Ammunition Support Partnership (Mühimmat Destek Ortaklığı) adlı programın teknik sorumlusuydu.
ABD’li savcılara göre Terlemez’in görevi kritik öneme sahipti. Görevi, ihalelerin teknik şartnamelerini hazırlamak ve tekliflerin teknik uygunluğunu değerlendirmekti.
Açılan ceza dosyasında Terlemez NSPA’nın bu biriminde “kamu ajanı” sıfatıyla rüşvet almakla suçlandı. Aynı dosyada eski NSPA yöneticisi Amerikalı Scott Everett Willason’a yöneltilen suçlama da İsmail Terlemez ile bağlantılıydı.
DW Türkçe’nin incelediği iddianameye göre Terlemez, Mart 2019’da, ABD ordusuna patlayıcı TNT tedariki için açılan büyük bir sözleşmeyi kimin kazanacağına karar verme sürecinde önemli bir role sahipti.
Sözleşme bir İtalyan firmasına gitti ve ABD savcılarının iddianamede yer alan değerlendirmesine göre Terlemez bu şirketin ihaleyi kazanmasına “rüşvet karşılığında” yardım etti.
İddianameye göre Terlemez ve Willason 2019–2020 döneminde birlikte hareket ederek menfaat elde ettiler. Eski bir ABD askeri olan Willason’ın NSPA’da yönetici olduğu dönemde Terlemez, onun astı olarak görev yapıyordu. Willason, 2018’de NSPA’dan ayrılıp Lüksemburg ve Polonya’da danışmanlık şirketleri kurdu.
Para akışı ve görüşmelerle ilgili iddialar
İddianamede, İtalyan şirketinin Ammunition Support Partnership (Mühimmat Destek Ortaklığı) çerçevesinde sözleşmeyi kazandığı, ardından şirketin 1 milyon eurodan fazla bir ödemeyi Willason’un Lüksemburg’daki danışmanlık şirketine aktardığı belirtildi. İddianameye göre danışmanlık şirketinden yaklaşık 116 bin euro ise Kasım 2019 ile Eylül 2020 arasında taksitler halinde İsmail Terlemez’e gönderildi.
İddianamede Terlemez ile Willason’un işbirliği ikinci bir örnek üzerinden daha tarif ediliyordu. Savcıların iddiasına göre Terlemez, 2020 başlarında NSPA ile iş yapmak isteyen Letonyalı bir firmayı danışmanlık almak üzere Amerikalı ortağının Polonya merkezli danışmanlık şirketine yönlendirdi.
İddianameye göre Terlemez, Letonyalı şirketin CEO’su ile ilk olarak resmi görevi dolayısıyla bulunduğu Riga’da buluştu; sonrasında Lüksemburg’da bir görüşme gerçekleştirdi. Yine iddianameye göre bu görüşmeyle aynı gün CEO ile Willason Lüksemburg’da bir otelde bir araya geldi.
Soruşturmayı FBI yürüttü
Araştırmanın bulgularına göre FBI ve ABD Savunma Bakanlığının başmüfettişliğine bağlı cezai soruşturma birimi DCIS (Savunma Suçları Soruşturma Bürosu) tarafından yürütülen bir soruşturmanın ardından ABD iki eski NSPA çalışanı hakkında uluslararası tutuklama emri çıkardı.
İsmail Terlemez de özel bir ziyaret için Brüksel’e geldiği 13 Mayıs 2025’ta Zaventem Havalimanı’nda gözaltına alındı. 2020’den itibaren ailesiyle İsviçre’nin Lugano kentine taşınan Willason da 13 Mayıs sabahı İsviçre polisi tarafından gerçekleştirilen silahlı bir operasyonla alındı.
Her iki isim de 59 gün boyunca tutuklu kaldı. ABD Adalet Bakanlığının 9 Temmuz 2025’de Illinois’teki mahkemeye davanın düşürülmesi talebini sunmasından iki gün sonra serbest kaldılar. DOJ’un mahkemeye sunduğu dilekçede “ABD, bu davanın koşullarını dikkatle değerlendirdikten sonra, kovuşturmanın sürdürülmesinin adaletin çıkarına olmayacağı sonucuna varmıştır” denildi.
