Suriye iç savaşının ardından ortaya çıkan Kuzey ve Doğu Suriye’nin tarihsel gelişimi, Yeni Yaşam gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Mehmet Ali Çelebi’nin kaleme aldığı yeni bir kitapla okuyucularla buluştu. “Rojava: Ortadoğu Rönesansı” başlıklı kitap, Vesta Yayınları tarafından 25 Nisan’da yayımlandı.
552 sayfalık kitap, 14 yıllık Suriye iç savaşını ve Kuzey ve Doğu Suriye’nin 12,5 yıllık siyasi ve toplumsal dönüşüm sürecini ele alıyor. Kitapta, savaşın ortasında şekillenen siyasi dinamikler, toplumsal sözleşmeler ve bölgedeki farklı halkların bu süreçte nasıl rol aldığı anlatılıyor. Fotoğraflar Abdurrahman Gök, Bülent Kılıç ve SİHA saldırısında yaşamını yitiren gazeteci Nazım Daştan’a ait.
Çelebi, kitabında şu temel sorulara yanıt arıyor: Kuzey ve Doğu Suriye’de devrim nasıl mümkün oldu? Kimliksiz bırakılan Kürtler nasıl siyasi özne haline geldi? Baskı ve asimilasyon politikaları hangi süreçlerle sona erdi?
Toplumsal sözleşme ve kadınların rolü
Kitap, Kuzey ve Doğu Suriye’de halkların eşitlik temelinde oluşturduğu toplumsal yaşam düzenini ve bu sürece kadınların öncülüğünü de ayrıntılarıyla ele alıyor. Kadınların toplumsal ve siyasal alanda nasıl belirleyici bir rol üstlendiği, ‘Rojava Toplumsal Sözleşmesi’nin farklı halklar üzerindeki etkileri tartışılıyor. Türkiye’deki anayasalarla karşılaştırmalı analizlere de yer veriliyor.
Ekonomi ve eğitim
Neo-liberal sistemin etkilerine karşı Rojava’da geliştirilen komünal ekonomi modeli ve eğitimin erişilebilir hale getirilmesi gibi konular, kitabın önemli bölümlerinden biri. Eğitimin ücretsiz olması, farklı halkların kendi dillerinde eğitim hakkını nasıl kazandıkları da inceleniyor.
Diplomatik ve jeopolitik gelişmeler
Kitapta, Suriye’deki çatışma süreci, uluslararası güçlerin müdahaleleri, Türkiye ile Kuzey ve Doğu Suriye arasındaki diplomatik temaslar da detaylı biçimde analiz ediliyor. Süleyman Şah Türbesi’nin taşınması sırasında yürütülen diplomasi, Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) ile yapılan görüşmeler, uluslararası konferanslar ve Kürtlerin bu süreçteki talepleri masaya yatırılıyor.
Enerji koridorları ve bölgesel siyaset
Kitap, aynı zamanda Ortadoğu’daki enerji ve ticaret koridorları projelerinin, bölgedeki halklar üzerindeki etkilerini değerlendiriyor. Doğu Akdeniz doğalgaz kaynakları, yeni nesil ekonomik projeler ve bölgesel aktörlerin politikaları mercek altına alınıyor.
Öne çıkan temalar
-
Suriye’deki otoriter rejimin nasıl çözüldüğü ve bunun sonuçları.
-
Paramilter grupların yükselişi ve bölgedeki demografik değişim çabaları.
-
2012 Kahire Konferansı ve Kürtlerin taleplerine yaklaşım.
-
Kuzey ve Doğu Suriye’nin demokratik sistem inşasında yaşadığı deneyimler.
Kadınların dönüştürücü gücü
Özellikle kadınların öncülük ettiği sosyal değişim ve bu sürecin nasıl toplumsal sözleşmelerde karşılık bulduğu, kitabın dikkat çeken bölümleri arasında yer alıyor.
Kitap, hem bölgeyi yakından izleyenler hem de Ortadoğu siyasetini anlamak isteyenler için kapsamlı bir kaynak niteliği taşıyor.
