Şempanzeler günde ‘iki alkollü içecek’ tüketiyor

Bilim insanlarının ölçümlerine göre, vahşi şempanzeler günlük olarak vücut ağırlıklarının yaklaşık yüzde 10’una denk gelen miktarda olgun meyve yiyor ve bu meyveler düzenli olarak tükettikleri fermente olmuş alkol içeriyor.

Şempanzeler günde ‘iki alkollü içecek’ tüketiyor
Şempanzeler günde ‘iki alkollü içecek’ tüketiyor
Haber Merkezi
  • Yayınlanma: 19 Eylül 2025 14:46

Araştırmacıların aktardığına göre, şempanzeler olgun meyvelere olan düşkünlükleri sayesinde her gün insanda iki alkollü içkiye eşdeğer miktarda alkol tüketiyor.

Vahşi şempanzeler günlük olarak vücut ağırlıklarının yaklaşık yüzde 10’una denk gelen miktarda olgun meyve yiyor. Bu meyveler çoğu zaman doğal fermantasyon sürecinden geçtiği için (yani şekerin alkole dönüştüğü süreç) şempanzeler her gün insanın iki kokteyle eşdeğer alkol almış oluyor.

California Üniversitesi, Berkeley’den bir ekip, Uganda ve Fildişi Sahili’ndeki iki bölgede şempanzelerin düzenli olarak tükettiği fermente olmuş olgun meyvelerdeki alkol oranını ölçtü.

Araştırmacılar, şempanzelerin günlük beslenme düzenlerine göre, alkollü içeceklerde bulunan temel alkol türü olan etanolden her gün yaklaşık 14 gram tükettiklerini tahmin etti. ABD’de standart bir alkollü içecek yaklaşık aynı miktarda alkol içeriyor.

İnsanların ve şempanzelerin göreli vücut ağırlıkları hesaba katıldığında, bu miktar şempanzeler için yaklaşık iki standart alkollü içkiye denk geliyor.

Bilim insanları, şempanzelerin sarhoş olduklarına dair belirgin bir işaret göstermediğini, çünkü meyveleri yiyecek arama süreci boyunca saatler içinde tükettiklerini ve böylece alkolün etkisini sınırladıklarını belirtti.

Berkeley Entegre Biyoloji Bölümü’nden başyazar Aleksey Maro, şempanzelerin bu miktarda alkol tüketmesinin davranışlarını ne kadar etkilediğini söylemenin “zor” olduğunu belirtti.

“Biliyoruz ki, sadece bol miktarda olgun meyvenin varlığı bile onların ne sıklıkla bölge devriyelerine çıktığını ya da avlandığını etkileyebiliyor. Ayrıca dişi şempanzelerin doğurgan oldukları dönemi belirleyen östrus döngüsü, genellikle bol miktarda yiyeceğin bulunduğu zamanlara denk geliyor. Dolayısıyla etanolün, özellikle şempanzeler kısa sürede büyük miktarda meyve tüketebildiğinde, bu beslenmeyle ilgili dinamiklerde rol oynaması mümkün olabilir.”

Şempanzeler, diyetlerinin %70’inden fazlasını oluşturan olgun meyveleri tüketme konusunda uzman.

Araştırmacılar, bulgularını Çarşamba günü Science Advances dergisinde yayımladı ve Uganda’daki Kibale Ulusal Parkı ile Fildişi Sahili’ndeki Tai Ulusal Parkı’nda 21 farklı meyve türünü inceledi.

Maro, şempanzelerin beslenmesindeki meyve türlerinin sayısını ve çeşitliliğini “şaşırtıcı” olarak nitelendirdi; “bowling topu büyüklüğündeki meyvelerden, neredeyse tamamen çekirdekten oluşan ve üzerine az miktarda etli kısım yapışmış meyvelere kadar — ve bunların arasındaki her şeye” kadar uzandığını söyledi.

Ekip, şempanzelerin en çok tercih ettiği meyve türlerini inceledi; Uganda’dakiler incirleri seçerken, Fildişi Sahili’ndekiler parlak yeşil etli, erik benzeri bir meyveyi tercih etti.

Maro, şempanzelerin daha yüksek alkol içeren meyveleri yani daha olgun, fermantasyona uygun şekeri bol meyveleri özellikle aramasının “kesinlikle makul” olduğunu söyledi:

“Hipotezimiz, şempanzelerin bir meyveyi yiyip yememeye kısmen etanol kokusuna bakarak karar verdikleri yönünde.”