Katolik inancın derin etkili olduğu İtalya’da kürtaj hâlâ büyük bir toplumsal tartışma konusu. Özellikle Sicilya gibi güney bölgelerde bu mesele daha da çetrefilli. 2022 Sağlık Bakanlığı verilerine göre, Sicilya’da kadınların yasal kürtaj hakkına ulaşması ciddi şekilde kısıtlı; çünkü bölgede görev yapan kadın hastalıkları ve doğum uzmanlarının %80’inden fazlası, etik veya dini gerekçelerle kürtaj yapmayı reddediyor.
Bu durumu değiştirmek amacıyla, Mayıs ayı sonunda Sicilya Bölge Meclisi gizli oylama ile dikkat çekici bir yasa kabul etti. Yeni yasaya göre tüm kamu hastaneleri, kürtaj yapmayı kabul eden doktorlar istihdam etmek ve özel kürtaj birimleri oluşturmak zorunda.
Ulusal yasaya göre kürtaj, hamileliğin ilk 90 gününde serbest; sonrasında ise anne sağlığı ya da fetüste anormallik gibi nedenlerle yapılabiliyor. Monia isimli bir kadın, 2022 yılında genetik bozukluk taşıdığı tespit edilen fetüsünü aldırmak istediğinde Trapani’deki Sant’Antonio Abate Hastanesi’nde hiçbir jinekoloğun bu işlemi yapmayı kabul etmediğini belirtti.
Monia’ya sadece bir ilaç verildiği ve kendisine başka hiçbir yardım sağlanmadığı ifade edildi. Beş gün süren acılı bir sürecin ardından tedavi değiştirildi ve düşük gerçekleşti.
Hastane daha sonra yaptığı açıklamada yaşananlar için üzgün olduğunu ancak o dönemki yönetici ve bölüm başkanlarının artık görevde olmadığını belirtti. Günümüzde üç adet kürtajı kabul eden doktorları olduğunu ve hizmet verdiklerini söyledi.
Yasa destekleniyor ama hukuki itirazlar da bekleniyor
Sicilya’da kamu hastanelerinin yalnızca yarısında kürtaj hizmeti verilebiliyor. Kuzey ve orta İtalya’da bu oran %70’in üzerinde. Yeni yasa, bu farkı azaltmayı hedefliyor. Ancak bazı doktorlar yasaya itiraz etmeye hazırlanıyor. Onlara göre sadece vicdani retçi olmayan doktorlara özel pozisyon açmak ayrımcılık anlamına gelebilir.
Merkezi hükümetin 1978 tarihli kürtaj yasasına göre, sağlık çalışanları dini ya da etik nedenlerle kürtaj yapmayı reddedebilir. Fakat bu hak, yalnızca annenin hayatının tehlikede olmadığı durumlarda geçerli.
Catania’daki en büyük hastanelerden biri olan Policlinico-San Marco’nun müdürü Gaetano Sirna, mevcut yasal çerçevede sorunsuz hizmet verdiklerini belirtti: “Gönüllü doktor bulmakta sorun yaşamıyoruz. Kimseyi ayrımcılığa uğratmıyoruz.”
Ancak uygulamada yaşanan personel eksikliği ve kötü çalışma koşulları, etik nedenlerle değil, pratik gerekçelerle de kürtaj reddine yol açabiliyor. Sicilya, her 1.000 kişiye sadece 9 sağlık çalışanıyla ülke ortalamasının (11,6) gerisinde. Kuzeyde bu oran 15’e kadar çıkıyor.
İtalyan Kadın Doğum Uzmanları Derneği Başkanı Salvatore Incandela’ya göre, doktorların ek görev almak istememesi de bir neden. Buna karşın karşıt görüşlü Pro-Life (Yaşam Yanlısı) örgütleri, bu argümanın abartıldığını savunuyor.
Yeni yasayı destekleyen ancak uygulanabilirliğinden kaygı duyan kürtaj hakkı savunucusu Giorgia Landolfo ise şöyle konuştu: “Bu yasa önemli bir dönüm noktası. Ama uygulanabilir mi, onu zaman gösterecek.”
