Şili’de en genç devlet başkanı solcu Gabriel Boric’le geçen 4 yılın ardından düzenlenen seçimi 2’nci turda aşırı sağın adayı Jose Antonio Kast kazandı. Diktatör Pinochet yanlısı Kast, kazandı. Kast’ın seçilmesi, ülkeyi demokrasinin yeniden tesis edildiği 1990’dan bu yana en sağcı hükümetle karşı karşıya bırakıyor.
Şili Seçim Servisi’nin (SERVEL) açıkladığı kesin olmayan sonuçlara göre, sandıkların yüzde 99’u açıldı. Buna göre, Cumhuriyetçi Parti’nin aşırı sağcı adayı 59 yaşındaki avukat Kast, oyların yüzde 58.2’sini alarak seçimden birinci çıtı.
Şili İçin Birlik adayı ve iktidar partisinin desteklediği solcu Jeannette Jara ise oyların yüzde 41.8’ini alabildi.
Jara, rakibi Kast’ı tebrik ederek, “Demokrasi güçlü ve net bir şekilde sözünü söyledi. Seçilmiş Devlet Başkanı Kast ile konuştum, çünkü yurttaşların kararına saygı göstermek zorundayız. En çok da yenilgi anlarında demokrasinin değerine daha güçlü sarılmak gerekir.” ifadelerini kullandı.
Boric tebrik etti
Şili Devlet Başkanı Gabriel Boric ise televizyondan canlı yayına bağlanıp Kast’ı tebrik etti, “Devlet olarak ülkemiz için her zaman iş birliğine açık olacağımı bilmenizi isterim.” dedi.
Kast, Boric’in görev devrine ilişkin yaptığı işbirliği çağrısında teşekkür ederek, “Son derece düzenli ve saygılı bir geçiş süreci olmasını istiyorum. Ayrıca 11 Mart’tan sonra da ülkeye dair görüşleri ve değerlendirmeleri benim için çok değerli olacaktır.” ifadelerini kullandı.
35 yaşında koltuğa oturarak ülkenin en genç devlet başkanı unvanını kazanan Gabriel Boric, 4 yıldır bu görevi yürütüyordu.
Kast’ın konuşması
Seçmenler, suçla sert mücadele, yasal statüsü olmayan yüz binlerce göçmenin sınır dışı edilmesi ve Latin Amerika’nın en istikrarlı ekonomilerinden biri olan Şili’deki durgunluğun aşılması vaatlerine güçlü destek verdi. Sonuçların gelmesiyle Kast’ın destekçileri sokaklarda kutlama yaptı.
Euronews’in haberine göre Kast, uzun zafer konuşmasında suçla mücadele vurgusunu öne çıkardı. Destekçileri Jara’yı yuhaladığında ise araya girerek “Saygı!” diye seslendi; bu tutum, kampanya dönemindeki sert üslubundan belirgin bir ayrışma olarak yorumlandı.
Kast, elde ettiği farkın kendisine ‘geniş bir yetki’ verdiğini, bunun aynı zamanda ‘büyük bir sorumluluk’ olduğunu söyledi:
“Doğru ve sağlıklı bir yaşam için değerleri yeniden kazanma yolculuğuna davet ediyoruz. Bu kolay olmayacak; herkesin katkısını gerektiriyor.”
Başkent Santiago’daki bir meydanda konuşan ve Devlet Başkanı Gabriel Boric’in merkez sol hükümetinde çalışma bakanlığı yapan Jara ise seçmenlerine seslenerek geri adım atmamaları çağrısında bulundu.
Bölgesel eğilim güçleniyor
Kast’ın seçilmesi, Latin Amerika genelinde iktidardaki hükümetlerin sandıkta cezalandırıldığı ve sağcı liderlerin güç kazandığı bir dalganın son halkası olarak görülüyor. Arjantin’den Bolivya’ya uzanan bu eğilim, ABD Başkanı Donald Trump’ın Batı Yarımküre’de ABD etkisini artırma hedefleriyle de eş zamanlı ilerliyor.
Arjantin Devlet Başkanı Javier Milei, Kast’ı ilk tebrik eden liderlerden biri oldu. Sosyal medyada “Sol geriliyor,” mesajını paylaştı. Trump yönetimi de Kast’a destek verdi. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Kast’ın liderliğinde Şili’nin ‘kamu güvenliğinin güçlendirilmesi, yasa dışı göçün sona erdirilmesi ve ticari ilişkilerin canlandırılması’ gibi ortak önceliklerde ilerleyeceğini söyledi.
Kast üzerindeki baskı artıyor
Güvenlikte El Salvador Devlet Başkanı Nayib Bukele’den ilham alacağını söyleyen Kast, yüksek güvenlikli yeni cezaevleri inşa etmeyi ve çete üyelerinin dış dünyayla bağlantılarını kesmeyi planlıyor. Ordu ve polisin yetkilerinin genişletilmesi ve güç kullanımında görevlilere daha fazla koruma sağlanması da vaatleri arasında.
Göçte ise ABD’de Trump’ın söylemlerine benzer biçimde, yasadışı yollardan ülkeye giren yüz binlerce kişinin sınır dışı edilmesini ve kuzey sınırına derin hendeklerle desteklenen büyük bir bariyer kurulmasını savunuyor.
Ekonomide kamu istihdamını küçültüp bazı bakanlıkları kapatarak 18 ayda 6 milyar dolarlık harcama kesintisi hedefleyen Kast, buna rağmen sosyal yardımları kaldırmayacağını söylüyor. Ekonomistler bu planı gerçekçi bulmuyor. Kurumlar vergisinin düşürülmesi ve bürokrasinin azaltılmasıyla 1990’lardaki hızlı büyüme dönemine dönüş vaadi öne çıkıyor.
Ancak Kast’ın Cumhuriyetçi Partisi’nin Kongre’nin her iki kanadında da çoğunluğu bulunmuyor. Bu nedenle vaatlerini hayata geçirmek için merkez sağ partilerle uzlaşması gerekecek.
ABD’den Kast’a tebrik
ABD Dışişleri Bakanlığı, Şili’de devlet başkanlığı seçimlerini kazanan aşırı sağın adayı Jose Antonio Kast’ı tebrik etti.
Açıklamada, Kast liderliğinde Şili’nin, kamu güvenliği, düzensiz göçün önlenmesi ve ikili ticari ilişkilerin canlandırılması konularında ABD ile ortak bir zeminde buluşacağına inanıldığı belirtildi.
Kast kimdir?
Seçimi kazanan Şili’nin aşırı sağ kanadının önde gelen siyasi figürü avukat ve Cumhuriyetçi Parti kurucusu Jose Antonio Kast, askeri diktatör Augusto Pinochet yanlısı bir geçmişe sahip olmasıyla biliniyor.
Kast, seçim kampanyasında kamu güvenliği, göç kontrolü ve devletin küçültülmesini ön plana çıkarmasının yanı sıra ekonomide serbest piyasa, sosyal politikada ise muhafazakar bir çizgi izliyor.
Kast, ülkenin yeni devlet başkanı olarak, 11 Mart 2026’da düzenlenecek yemin töreniyle görevine resmen başlayacak. Kast 2021’deki seçime de sağın adayı olarak katılmış ancak Boric’in 55.87’lik oyuna karşılık 44.13’te kalmıştı.
Şili’de tarihi seçim: Pinochet’den bu yana aşırı sağ ilk kez güçlü
