Spectrum House Düşünce ve Araştırma Merkezi, 15-28 Ağustos tarihleri arasında 18 yaş ve üzeri, kendini Kürt olarak tanımlayan 1.508 katılımcıyla yaptığı anketin sonuçlarını kamuoyuyla paylaştı.
Araştırma sonuçlarını Spectrum House Genel Direktörü Dr. Azad Barış basın toplantısında açıkladı.
Araştırma merkezinin Kürt seçmen eğilimi ve performans ölçümü raporu, Kürtlerin lider gördüğü isimler, Cumhurbaşkanlığı seçimi olsa kime oy vermek istedikleri aktörler ve partiler gibi birçok açık uçlu konu yüz yüze sorularak hazırlandı.
Araştırma sahasına Kürt illerinin yanısıra İstanbul, Ankara ve Mersin gibi büyükşehirler de eklendi.
Selahattin Demirtaş %46,8 ile birinci sırada
“Pazar günü seçim olsa kime oy verirsiniz?” sorusuna tüm araştırma alanlarındaki katılımcıların %46,8’i Selahattin Demirtaş, %18,7’si Recep Tayyip Erdoğan, %8,8’i Ekrem İmamoğlu, %4,6’sı Özgür Özel, %3’ü Mansur Yavaş yanıtını verdi.
“Bugün Cumhurbaşkanlığı seçimi olsa kime oy verirsiniz?” sorusuna (kararsızım ve fikrim yokyanıtı verenler dağıtıldıktan sonra) %51,2 Selahattin Demirtaş, %20,5 Recep Tayyip Erdoğan, %9,6 Ekrem İmamoğlu, %5 Özgür Özel, %3,3 Mansur Yavaş oranı ortaya çıktı.
“Bugün Cumhurbaşkanlığı seçimi olsa kime oy verirsiniz?” sorusuna bölge bazlı bakıldığında Kürt illerinde Selahattin Demirtaş yanıtını verenlerin oranı %53,8, Recep Tayyip Erdoğan%21,2, oy kullanmayacağım diyenlerin oranı %8,4, Ekrem İmamoğlu %7,9, Özgür Özel%5,3, Mansur Yavaş ise %1,9 olarak gerçekleşti.
Türk illerinde ise Selahattin Demirtaş %44,7, Recep Tayyip Erdoğan %18,5, Ekrem İmamoğlu %14, oy kullanmayacağım diyenlerin oranı %11,2, Mansur Yavaş %6,6, Özgür Özel ise %4,3 olarak ölçüldü.
Yeniden Refah Kürt illerinde AK Parti’den oy topluyor
“Bugün milletvekili seçimi olsa hangi partiye oy verirsiniz?” sorusuna %39,3 DEM Parti, %13,9AK Parti, %9,7 CHP, %2 Yeniden Refah, %1 Hüda Par yanıtını vermişlerdir. Kararsız olan, cevap vermek istemeyen ve oy kullanmayacağım diyenlerin toplam oranı ise %32 olarak ölçüldü.
“Bugün milletvekili seçimi olsa hangi partiye oy verirsiniz?” sorusuna (kararsızım ve cevap vermek istemiyorum yanıtı verenler dağıtıldıktan sonra) %47 DEM Parti, %16,6 AK Parti,%11,7 CHP, %2,4 YRP, %1,2 Hüda Par yanıtı verildi.
Bu pazar seçim olsa hangi partiye oy verirsiniz sorusuna bölge bazlı bakıldığında Kürt illerinde DEM Parti diyenler %60,8, AK Parti %21,2, CHP %10,1, YRP %3,3 Hüda Par ise%2 olarak gerçekleşti.
Türk illerinde ise DEM Parti %49,8, CHP %24,7, AK Parti %18,6, YRP ise %2,4 olarak ölçüldü.
‘Kürtler Batı’da CHP’ye oy veriyor’
Katılımcıların son yerel seçimlerde (31 Mart 2024) hangi partiye oy verdiklerine bakıldığında DEM Parti %30,6, AK Parti %16,4, %12,8, Yeniden Refah %1,9, Hüda Par %0,8 iken oy kullanmadım, yaşım tutmadığı için oy kullanmadım ve cevap vermek istemiyorum diyenlerin toplam oranı %36,3 olarak ölçüldü. Katılımcıların 31 Mart 2024 yerel seçimlerinde hangi partiye oy verdiklerine bakıldığında (oy kullanmayan, yaşı tutmadığı için oy kullanmayan ve cevap vermek istemeyenler dağıtıldığında); DEM Parti (HDP) seçeneğini tercih edenlerin oranı %48 ile çoğunluğu oluşturmaktadır. %25,8 AK Parti, %20,1 CHP, %3 YRP %1,2 HüdaPar, %0,9’u İYİ Parti’ye oy verdiğini belirtmiştir.
Katılımcıların 31 Mart 2024 yerel seçimlerinde hangi partiye oy verdiklerine bölge bazlı bakıldığında Kürt illeri ile Türk illeri arasında oy verme davranışı açısından belirgin bir farklılaşmanın ortaya çıktığı görülmektedir. CHP’nin Türk illerinde Kürt katılımcıların ağırlıklı ekseriyetinin oyunu aldığı görülürken, DEM Parti’nin Kürt illerindeki oy oranında ve seçmenlerinin sandığa gitme eğiliminde bir düşüş olduğu gözlemlenmektedir.
‘Oyunu artıran tek parti YRP’
Spectrum House Genel Direktörü Dr. Azad Barış, “Kürt illerinde CHP’nin gözle görünür bir artışı yok ancak oyunu artıran tek parti olarak Yeniden Refah’ı görebiliyoruz. 2019 ve 2023 seçimlerindeki Batı illerindeki CHP’ye ve adaylarına olan yönlendirme bu araştırmayı da etkiliyor. Ancak bu CHP’ye oy veren kitle ‘kemik seçmen’ diye bilinen partizan seçmenler değil. Kürt siyasal aktörlerin müdahalesiyle farklı bir sonuç alabileceğimizi söyleyebiliriz. Her iki parti için de çıkan sonuç çok önemli. İkinci yüzyılda birlikte bir cumhuriyet mi yoksa statükodan devam mı edileceği çok önemli. Kürtlerin davranış biçimlerini çok değişecektir” dedi.
Oy vermede ‘parti sadakati’ ve liderler etkili
Katılımcılar arasında 31 Mart 2024 yerel seçimlerinde oy vermiş olduğu partiyi tercih etmesinin en önemli sebebi olarak parti sadakati yanıtını verenlerin oranı %30,1’dir. %27,6 parti lideri, %24,1 parti programı ve politikaları, %9,3 partimin yönlendirmesiyle, %8,8 partinin adaylarının en önemli sebep olduğunu belirtmiştir.
Katılımcıların 31 Mart 2024 yerel seçimlerinde oy vermiş olduğu partiyi tercih etmesinin en önemli sebeplerine bölge bazlı bakıldığında Kürt illerinde parti sadakati %34,2, parti lideri%31, parti programı ve politikaları %21,6, partinin adayları %7,9, partimin yönlendirmesiyle diyenlerin oranı ise %5,4’tür.
Türk illerinde ise parti sadakati %20,2, parti lideri %19,7, parti programı ve politikaları %30,5, partinin adayları %11,1, partimin yönlendirmesiyle diyenlerin oranı ise %18,5 olarak ölçülmüştür.
Tek kadın lider ismi Gültan Kışanak oldu
Araştırma grubuna açık uçlu soru olarak kimi siyasi lider olarak görüyorsunuz sorusunda Spectrum House isimleri üç kümeye ayırdı. Kürt hareketi, muhalefet ve iktidar kümelerinde öne çıkan üç isim paylaşıldı.
Abdullah Öcalan, Selahattin Demirtaş ve Gültan Kışanak’ın ismini verenler yüzde 51,7; Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve Devlet Bahçeli’nin ismini verenler yüzde 15,3; Ekrem İmamoğlu, Özgür Özel ve Mansur Yavaş’ın ismini verenler ise yüzde 9,2 olarak belirlendi.
Lider olarak verilen isimlerden tek kadın Gültan Kışanak oldu.
Genel Direktör Dr. Azad Barış, 2022 yılında yaptıkları Cumhurbaşkanı adayı araştırmalarında da yüzde 82 oranında Gültan Kışanak’ın isminin çıktığını hatırlatarak şunları ifade etti:
“Kürt halkının bir hafızası var. Kışanak daha önce milletvekili olmuş, başkan vekilliği ve de Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanlığını yapmış bir siyasetçi. Cezaevinden de çıkması ile Kürt halkının en çok bildiği kişilerden. İlk üç isim dışında Sebahat Tuncel ve Aysel Tuğluk da öne çıkan isimlerden.”
