Dersim’de Munzur Üniversitesi Zaza Dili Kulübü öncülüğünde, kadim bir kültürel miras olan Gaxan (Yeni Yıl) kutlaması gerçekleştirildi.
Eski yılın uğurlanması, yeni yılın şenlik içinde karşılanması anlamına gelen Gaxan kutlamalarına Dersim Valisi Şefik Aygöl, Munzur Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Kenan Peker ile çok sayıda akademisyen ve öğrenci katıldı.
Rudaw’dan Ali Haydar Gözlü’nün haberine göre, kutlamalar kapsamında geleneksel orta oyunu sahnelendi. Oyunda yaşlı karakter biten yılı, genç karakter ise yeni yılı temsil etti. Davul ve zurna eşliğinde yapılan etkinlikte, yeni yılın bereket, huzur, refah ve mutluluk getirmesi temennisinde bulunuldu.
Dersim’de Hicri takvime göre yeni yılın başlangıcı olarak kabul edilen Gaxan (Kal), her yıl aralık ayının son haftası ile ocak ayının ilk haftası arasında kutlanıyor. Etkinlikte ayrıca Kırmancki (Zazaca) dilinin gelişimine katkı sunan isimlere plaket takdim edildi. Kutlamalar, kampüs alanında yapılan yürüyüş ve halaylarla devam etti.
Kutlamalarda konuşan Dersim Valisi Şefik Aygöl, Gaxan’ın bölge halkı için taşıdığı anlamı şu sözlerle ifade etti:
‘Gaxan şenliği yöremizde yüz yıllardır kutlanan, bereketin, birlik ve beraberliğin, yenilenmenin simgesi olan önemli bir kültürel değerdir. Gençlerimizin bu geleneğe sahip çıkması bizleri ayrıca mutlu ediyor.’
Munzur Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Kenan Peker ise Rûdaw’a yaptığı açıklamada, Gaxan geleneğinin evrensel bir değer taşıdığına dikkat çekerek, ‘Bu kültürün sürdürülebilir bir çevre ve barış anlayışıyla dünyaya yayılması gerektiğine inanıyorum’ dedi.
Kutlamalara katılan ortaokul öğrencileri ile Munzur Üniversitesi Zaza Dili ve Edebiyatı Bölümü öğrencileri Kırmancki pankart ve dövizler taşıdı. Davul-zurna eşliğinde yapılan etkinlikte öğrenciler keyifli anlar yaşadı.
Zaza Dili ve Edebiyatı Bölüm Başkanı Doç. Dr. İlyas Aslan da üniversitelerin yalnızca akademik değil, kültürel sorumlulukları olduğuna işaret ederek, yerel dil ve geleneklerin yaşatılmasının üniversitenin temel görevlerinden biri olduğunu vurguladı.
Gaxan ekibinde yer alan Veli Yıldız ise, ‘Kötü yıl gitsin, yeni yıl gelsin. Eski sultan gitsin, yeni sultan gelsin. Herkesin rızkı bol olsun’ sözleriyle etkinliğin anlamını dile getirdi.
Gaxan kutlamaları, Dersim’in yanı sıra Sivas, Erzincan, Bingöl ve Muş’ta da gerçekleştiriliyor. Alevi inancında Gaxan, üç ay süren ibadet takviminin de başlangıcı olarak kabul ediliyor.
