Türkiye’de Cumhurbaşkanı olma şartları nelerdir?

İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı ve CHP’nin 23 Mart’taki ön seçimdeki cumhurbaşkanı adayı Ekrem İmamoğlu’nun diplomasının iptal edilmesinin ardından, “Üniversite mezunu olmayan bir kişi cumhurbaşkanı adayı olabilir mi?” sorusu gündeme geldi. İşte tüm şartlar…

Türkiye’de Cumhurbaşkanı olma şartları nelerdir?
Türkiye’de Cumhurbaşkanı olma şartları nelerdir?
Haber Merkezi
  • Yayınlanma: 18 Mart 2025 21:56
  • Güncellenme: 18 Mart 2025 22:04

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, Cumhurbaşkanı seçilmek için belirli şartlar ve kurallar koymuştur. Cumhurbaşkanı adayı olmak isteyen kişilerin yerine getirmesi gereken şartlar, seçim süreci ve oylama prosedürleri Anayasa’nın 101. maddesinde yer almaktadır.

Buna göre, Cumhurbaşkanı adaylarının uyması gereken şartlar şu şekilde belirlenmiştir:

Yaş şartı: Cumhurbaşkanı adayı, kırk yaşını doldurmuş olmalıdır.

Eğitim şartı: Adayın yükseköğrenim yapmış olması gerekmektedir.

Milletvekili seçim yeterliliği: Aday, milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olmalıdır.

Vatandaşlık: Cumhurbaşkanı adayı, Türk vatandaşı olmalıdır.

Cumhurbaşkanı seçimi süreci ve usulleri

Cumhurbaşkanı seçimleri, halk oylamasıyla yapılır ve görev süresi beş yıl olarak belirlenmiştir.

Ayrıca, bir kişi yalnızca iki dönem Cumhurbaşkanı seçilebilir. Cumhurbaşkanı seçilen milletvekilinin Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliği sona erer.

Cumhurbaşkanı adayları, siyasi parti grupları veya en az yüzbin seçmen tarafından aday gösterilebilir. Siyasi parti gruplarının, en son yapılan genel seçimlerde toplam geçerli oyların en az %5’ini almış olması gerekmektedir.

Oylama prosedürü

Genel oyla yapılacak seçimde, geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday, Cumhurbaşkanı seçilir. İlk oylamada bu çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamayı izleyen ikinci pazar günü ikinci oylama yapılır. Bu oylamaya, ilk oylamada en çok oy almış iki aday katılır ve geçerli oyların çoğunluğunu alan aday, Cumhurbaşkanı seçilir.

İkinci oylamaya katılmaya hak kazanan adaylardan birinin herhangi bir nedenle seçime katılmaması halinde; ikinci oylama, boşalan adaylığın birinci oylamadaki sıraya göre ikame edilmesi suretiyle yapılır. İkinci oylamaya tek adayın kalması halinde, bu oylama referandum şeklinde yapılır. Aday, geçerli oyların salt çoğunluğunu aldığı takdirde Cumhurbaşkanı seçilir. Oylamada, adayın geçerli oyların çoğunluğunu alamaması halinde, sadece Cumhurbaşkanı seçimi yenilenir.

Seçimlerin tamamlanamaması halinde, yenisi göreve başlayıncaya kadar mevcut Cumhurbaşkanının görevi devam eder. Cumhurbaşkanlığı seçimlerine ilişkin diğer usul ve esaslar kanunla düzenlenir.

Türkiye’de Cumhurbaşkanlığı için belirlenen şartlar, Anayasa’nın 101. maddesi ve Seçim Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu metinlere Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ve Seçim Kanunu üzerinden erişebilirsiniz.