ABD ve İran heyetleri, Tahran’ın nükleer programına ilişkin müzakerelerin ikinci turu için bugün İtalya’nın başkenti Roma’da bir araya gelecek. İlk tur müzakereler Umman’ın başkenti Muskat’ta geçen cumartesi günü yapılmıştı. İkinci görüşme Roma’da yapılacak olmasına rağmen Umman’ın arabuluculuk rolünün devam etmesi bekleniyor.
ABD heyetine Başkan Donald Trump’ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff, İran heyetine ise Dışişleri Bakanı Abbas Arakçı liderlik ediyor. İran devlet televizyonu, Dışişleri Bakanı Arakçı ve heyetinin bu sabahın erken saatlerinde İtalya’nın başkenti Roma’ya vardığını duyurdu.
Geçen cumartesi tarafların “yapıcı” olarak nitelendirdiği ilk turda arabuluculuğu Umman Dışişleri Bakanı Bedr el Buseydi yürütmüştü. İran heyetine başkanlık yapan Dışişleri Bakanı Abbas Arakçı, ikinci tura İtalya ev sahipliği yapsa da arabuluculuk rolünü Umman’ın sürdüreceğini açıkladı.
İran’ın tutumu
Tahran’ın görüşmelerdeki duruşunun “ciddi” olduğunu belirten Arakçı, İran’ın alacağı kararların ABD’nin görüşmelerdeki tutumuna bağlı olacağını söyledi. “Görüşmelerdeki pozisyonumuz açık” diyen Arakçı, ABD’li yetkililerin açıklamalarına ilişkin olarak “Her gün farklı konuşmuyoruz” ifadelerini kullandı.
ABD ve İran’ın görüşmeleri
Roma’daki görüşmeler öncesinde ABD Orta Doğu Özel Temsilcisi Witkoff cuma günü Paris’te İsrail’in stratejik işlerden sorumlu bakanı ve Başbakan Binyamin Netanyahu’nun “en yakın sırdaşı” Ron Dermer ve Mossad direktörü David Barnea ile bir araya geldi.
İran Dışişleri Bakanı Arakçı da Roma’ya gitmeden önce Rusya’nın başkenti Moskova’ya giderek hem Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le hem de Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile görüştü.
ArakçI, Moskova’da yaptığı açıklamada “Umutluyuz ve Rusya’nın yeni bir anlaşmada destekleyici rolünü sürdürmesini bekliyoruz” dedi.
Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman el Saud da bu hafta Tahran’a giderek on yıllardır bir Suudi yetkilinin yaptığı en üst düzey ziyaretlerden birini gerçekleştirdi.
Görüşmelerde ABD heyetine liderlik eden Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff, müzakere süreci öncesinde İran’ın tüm nükleer programını sonlandırmasını talep edeceklerini söylemiş, ardından sivil amaçlı nükleer zenginleştirmeyle sınırlanabileceğini aktarmış daha sonra nükleer programın tamamen durdurulmasını istediklerini açıklamıştı.
İran tarafı nükleer programı tamamen sonlandırmayı reddederken, Tahran yönetiminin nükleer silah geliştirmesinden endişe eden İsrail’in ABD yönetimine tam kapatma yönünde baskı yaptığı belirtiliyor.
İsrail televizyonu KAN da askeri mühimmat taşıyan 9 uçağın ABD’den İsrail’e geldiğini yazdı. Nevatim Üssü’ne ulaşan yüzlerce sığınak delici bombanın, müzakerelerin başarısız olması halinde İsrail ve ABD’nin İran’ın nükleer tesislerine saldırması ihtimaline karşı İsrail’e gönderildiği öne sürüldü. İsrail Savunma Bakanı Israel Katz da Tahran’a yönelik saldırı tehdidini yineleyerek “neye mal olursa olsun İran’ın nükleer silah elde etmesini engelleyeceklerini” belirtti.
ABD Başkanı Donald Trump, perşembe günü yaptığı açıklamada İran’ın nükleer tesislerine yönelik yakında bir askerî harekât planlamadığını ancak buna ilişkin tehdidin hâlâ devam ettiğini söylemişti.
The New York Times, İsrail’in İran’ın nükleer tesislerine yönelik saldırı planı hazırladığını ancak ABD’nin nükleer görüşmeleri gerekçe göstererek bunu engellediğini yazmıştı.
ABD Başkanı, haberlerle ilgili olarak “Bunu yapmak için acele etmiyorum çünkü İran’ın büyük bir ülkeye sahip olma ve ölüm olmadan mutlu yaşama şansı olduğunu düşünüyorum” yorumunda bulunmuştu.
