Elazığ 2 No’lu Yüksek Güvenlikli Kapalı Cezaevi’nde tutulan Cengaver Aykul, koğuşunda Kürtçe-Türkçe sözlük bulundurduğu gerekçesiyle 2019 yılında disiplin cezasına çarptırılmıştı. Cezaevi idaresi, sözlüğü “yasak eşya” sayarak Aykul hakkında soruşturma başlatmış ve “örgütsel içerik” gerekçesiyle 11 gün hücre cezası vermişti.
Aykul’un karara yaptığı itirazlar sonucu ceza 1 gün hücre cezasına çevrilmiş ve 17-18 Temmuz 2019’da infaz edilmişti. Ancak Aykul, 3 Nisan 2019 tarihinde Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruda bulunmuştu.
Yargıtay kararı bozdu
Başvurunun ardından Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, Aykul lehine devreye girdi. Yargıtay 1. Ceza Dairesi, 15 Eylül 2023 tarihli kararıyla disiplin cezasını “kanun yararına” bozarak, Elazığ İnfaz Hakimliği’nin kararını iptal etti.
Anayasa Mahkemesi’nden ihlal kararı
Anayasa Mahkemesi, 21 Ocak 2025’te dosyayı karara bağladı. Mahkeme, sözlüğün içeriğinin ne olduğuna bakılmaksızın, başvurucunun bu eyleminin ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini belirtti. Yalnızca Kürtçe olduğu için bir sözlüğün cezaya dayanak yapılmasının, Anayasa’nın 26. maddesinde güvence altına alınan ifade özgürlüğünü ihlal ettiği sonucuna vardı.
Mahkeme ayrıca, cezaevi güvenliği ile ifade özgürlüğü arasındaki dengenin gözetilmediğini ve verilen cezanın ölçüsüz olduğunu ifade etti. Cezaevi idaresinin yargı organlarının yerine geçerek hüküm kurmasının hukuka aykırı olduğuna hükmetti.
Tazminat kararı
Anayasa Mahkemesi, Aykul’a ifade özgürlüğünün ihlali nedeniyle 20 bin TL manevi tazminat ödenmesine karar verdi. (MA)
