DEM Parti Grup Başkanvekilleri Gülistan Kılıç Koçyiğit ve Sezai Temelli, 1937-1938 yıllarında yaşanan Dersim Tertelesi ile yüzleşilmesi amacıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) başvuruda bulundu. TBMM Başkanlığına sunulan başvuruda, arşivlerin açılması, toplu mezarların tespiti, kayıpların akıbetinin açıklanması ve yüzleşme sürecinin başlatılması talep edildi.
‘Dersim tertelesi ile yüzleşilmesi gerekir’
Başvuruda, 4 Mayıs 1937 tarihli Bakanlar Kurulu kararıyla başlatılan Dersim Tertelesi’nde 70 binden fazla insanın yaşamını yitirdiği, on binlercesinin ise zorla iskâna tabi tutulduğu vurgulandı. Çok sayıda kız çocuğunun ailelerinden koparılarak başka ailelerin yanına hizmetçiliğe verildiği belirtildi.
‘Arşivler açılmalı, hakikat komisyonu kurulmalı’
DEM Parti, yıllardır gizli tutulan arşivlerin açılarak hakikat komisyonu kurulması, Pir Seyit Rıza ve arkadaşlarının mezarlarının açıklanması, toplu mezar yerlerinin belirlenmesi ve kaybolan çocukların kimlere verildiğinin araştırılması gerektiğini ifade etti. Başvuruda, bu insanlık suçunun planlayıcılarının tarih önünde yargılanmasını sağlayacak hukuki ve toplumsal adımların atılması gerektiği kaydedildi.
‘Resmî belgeler tertelenin hazırlığını ortaya koyuyor’
Başvurunun gerekçesinde, 1925 tarihli Şark Islahat Planı’ndan 1932 tarihli Jandarma raporlarına kadar birçok resmî belgenin Dersim’e yönelik planlı bir tertibi gözler önüne serdiği belirtildi. Raporlarda geçen “çıban başı”, “eşkıya” gibi ifadelerin nefret diliyle kaleme alındığı vurgulandı.
Başvuruda, 15 Kasım 1937’de idam edilen Pir Seyit Rıza’nın “Kerbela evladıyız, günahsızız, ayıptır, zulümdür, cinayettir” sözleri ve idam sehpasındaki duruşu da hatırlatıldı.
‘Erdoğan’ın özrü adım olmadı’
2011 yılında dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “devlet adına özür diliyorum” açıklamasının hatırlatıldığı metinde, bu sözlerin ardından somut adımların gelmediği, Dersim halkının taleplerinin karşılıksız kaldığı ifade edildi.
