ABD Başkanı Donald Trump, Hollywood’un “çok hızlı bir şekilde öldüğünü” söyleyerek, yurt dışında üretilip ABD’ye ithal edilen filmlere yüzde 100 oranında gümrük vergisi uygulanması talimatı verdi. Trump, bu kararın hem ekonomik hem de ulusal güvenlik gerekçeleriyle alındığını ifade etti.
Trump, Truth Social adlı sosyal medya platformunda yaptığı paylaşımda, “Bu diğer ülkelerin organize ettiği bir çabadır ve ulusal güvenlik tehdididir. Aynı zamanda propaganda aracıdır,” ifadelerini kullandı. Trump ayrıca, “YENİDEN AMERİKA’DA FİLM YAPMAK İSTİYORUZ!” diyerek yerli yapım çağrısında bulundu.
Ticaret Bakanı Howard Lutnick ise X platformunda “Harekete geçiyoruz” açıklamasını yaptı. Ancak verginin nasıl uygulanacağına dair henüz ayrıntılı bir bilgi paylaşılmadı. Verginin sinema salonlarında gösterilen filmleri mi yoksa dijital platformlardaki içerikleri de kapsayıp kapsamayacağı belirsizliğini koruyor.
Trump yönetimi, geçtiğimiz ocakta Hollywood’u canlandırmak amacıyla oyuncular Jon Voight, Sylvester Stallone ve Mel Gibson’ı özel danışman olarak atamıştı. Başkan, film ve televizyon prodüksiyonlarının yıllardır vergi avantajları sunan ülkelere kaymasından şikâyetçiydi.
Ampere Analysis’e göre, 2025 yılında küresel içerik üretimi için 248 milyar dolar harcanması bekleniyor. Bu pazardan pay almak isteyen Kanada, İngiltere, Avustralya ve Yeni Zelanda gibi ülkeler, yapımcılara ciddi vergi indirimleri ve nakit teşvikler sunuyor. Marvel filmlerinin bir kısmı Avustralya’da, “Yüzüklerin Efendisi” serisi ise Yeni Zelanda’da çekilmişti.
Kararın ardından Disney, Paramount, Warner Bros Discovery ve Amazon gibi medya devlerinin hisselerinde düşüş yaşandı. İngiltere’de medya ve eğlence sektöründe faaliyet gösteren Bectu sendikası, kararın İngiliz film endüstrisi üzerinde yıkıcı etkiler yaratabileceği uyarısında bulundu. Sendika başkanı Philippa Childs, “Bu vergiler, pandemi sonrası toparlanma sürecindeki sektöre son darbeyi vurabilir” dedi.
2024 yılında İngiltere’de film ve yüksek bütçeli TV yapımlarının toplam değeri 5.6 milyar sterline ulaşmıştı. Bu, bir önceki yıla göre yüzde 31’lik artış anlamına geliyor.
Öte yandan ABD’nin içerik üretiminde en büyük rakiplerinden biri olan Kanada da vergi avantajlarıyla öne çıkıyor. ProdPro adlı araştırma şirketine göre, 2023 yılında 40 milyon doların üzerindeki ABD yapımı projelerin yarısı ülke dışında çekildi.
FilmLA verilerine göre, son 10 yılda Los Angeles’taki film ve televizyon üretimi yaklaşık yüzde 40 oranında azaldı. ProdPro’nun yaptığı bir ankette ise California, prodüksiyon için tercih edilen bölgeler arasında Toronto, İngiltere, Vancouver, Orta Avrupa ve Avustralya’nın gerisinde kalarak altıncı sırada yer aldı.
Eski Ticaret Bakanlığı yetkilisi William Reinsch, bu kararın karşılık görebileceğini ve bunun ABD sinema endüstrisine ağır zararlar verebileceğini söyledi: “Karşılık verilirse sektörümüz zarar görür. Kazanacağımızdan fazlasını kaybederiz.”
(Reuters)
