ABD Başkanı Donald Trump’ın, İran’ın yaklaşık 90 metre derinlikteki yeraltı Fordo nükleer tesisine yönelik olası bir hava saldırısına yalnızca ‘bunker buster’ (sığınak delici) bombaların tesisi tamamen imha edeceğine dair güvence verilirse onay vereceği belirtiliyor.
The Guardian’ın konuya yakın kaynaklardan aktardığına göre, Trump’a 13,6 ton ağırlığındaki GBU-57 bombasının Fordo’yu etkisiz hale getireceği söylense de, ABD Başkanı tam anlamıyla ikna olmuş değil.
İddiaya göre, Trump, aynı zamanda saldırı tehdidinin İran’ı müzakereye zorlayabileceğini umarak askeri eylem kararını şimdilik askıya aldı.
Pentagon planı: Taktik nükleer saldırı
ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) kaynakları, sığınak delici GBU-57’nin etkisi konusunda yönetim içerisinde derin görüş ayrılıkları olduğunu belirtiyor. Savunma yetkililerine göre, Fordo’nun yerin 90 metre altına kadar uzandığı göz önüne alındığında, bu tür bir tesisi tamamen yok etmek yalnızca taktik nükleer silahlarla mümkün olabilir. Ancak Trump yönetiminin böyle bir seçeneği şimdilik masada tutmadığı vurgulanıyor.
Toplantılarda yer alan kaynaklar, Savunma Bakanı Pete Hegseth ve Genelkurmay Başkanı Orgeneral Dan Caine’in Beyaz Saray’da yapılan durum değerlendirme toplantılarında nükleer silah seçeneğini gündeme getirmediğini aktardı.
Bazı savunma uzmanları, geleneksel bombalarla yapılan çoklu saldırıların bile tesisi yalnızca kısmen tahrip edeceğini, tünellerin çökmesine neden olabileceğini ama nükleer programı tamamen durduramayacağını belirtiyor.
İsrail ordusunun ‘hava indirme operasyonu’ planı
İsrail, ABD’den bağımsız şekilde Fordo’yu hedef alan çeşitli operasyon planları geliştirdi. Bunlardan biri, helikopterlerle gönderilecek komandoların tesise girerek içeriden imha gerçekleştirmesi üzerineydi. Ancak Trump, bu öneriye güvenlik riski nedeniyle soğuk bakıyor.
GBU-57 yeterli derinliğe ulaşamayabilir
ABD Savunma Tehdidini Azaltma Ajansı (DTRA) tarafından yapılan değerlendirmelerde ise, Fordo gibi yeraltındaki tesislerin hedef alınmasında GBU-57’nin yeterli derinliğe ulaşamayabileceği belirtiliyor.
Ajans, saldırı öncesi zeminin konvansiyonel bombalarla yumuşatılması ve ardından nükleer bir başlık kullanılması halinde tesisin tamamen imha edilebileceğini ifade ediyor. Ancak Trump yönetimi bu senaryoyu masadan kaldırmış durumda.
DTRA’nın eski başkan yardımcısı Tümgeneral emekli Randy Manner, GBU-57’nin Fordow’u tamamen yok etmekte yetersiz kalacağını ifade etti. “Bu sadece programı altı ay ya da bir yıl geciktirir. TV ekranında iyi görünür ama gerçekte işe yaramaz,” dedi.
“Bunker buster” olarak bilinen bu bombalar yalnızca B2 tipi bombardıman uçaklarıyla taşınabiliyor. Hedefe ulaşabilmesi için hava üstünlüğü sağlanmalı ve GPS sinyalleri etkilenmemeli. İsrail’in hava üstünlüğü sağladığına dair açıklamaları olsa da, saldırının başarılı olması için elektronik savunmaların etkisiz hale getirilmesi gerekiyor. (Gazete Oksijen)
