İsrail ve İran arasındaki çatışmaların ardından varılan ateşkesin hemen ardından, ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) tarafından hazırlanan istihbarat raporu ABD basınına sızdı. Rapora göre, ABD’nin saldırılarında İran’ın nükleer tesislerinde beklenen büyük hasar oluşmadı.
ABD Başkanı Donald Trump ise nükleer tesislerin tamamen yok edildiği iddiasını sürdürdü. Öte yandan, ABD ve İsrail tarafından yapılan açıklamalarda İran’ın nükleer programına silah elde edemeyeceği ölçüde zarar verildiği belirtilmişti.
Ancak Pentagon raporuna göre, yer altındaki tesisler ciddi bir zarar almadan saldırılardan kurtuldu. Rapor, İran’ın nükleer çalışmalarının sadece birkaç aylık duraksamadan sonra devam edebileceğini ortaya koyuyor.
Saldırılar ve hasar durumu
13 Haziran’da başlayan İsrail’in İran’daki nükleer ve askeri tesislere yönelik saldırılarının ardından, 22 Haziran’da ABD yeraltı tesislerini hedef aldı. Trump bu saldırılarda tesislerin “yok edildiğini” savundu.
Pentagon raporuna göre, Fordo, Natanz ve İsfahan’da vurulan hedeflerde yüzeyde ciddi hasar oluştu; yollar, girişler ve altyapı büyük oranda yıkıldı. Ancak özellikle Fordo’daki yeraltı bölümünde, uranyum zenginleştirmenin yapıldığı alan korunmuş durumda.
ABD basınına konuşan isimsiz kaynaklar, saldırılardan sonra İran’ın nükleer programına kısa süre içinde devam edebileceğini ifade etti. CBS kanalına göre zenginleştirilmiş uranyum stokları da önceden başka bölgelere taşınmış ve saldırılarda zarar görmedi.
Trump’tan sızıntıya tepki
Trump, sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, raporun “tarihin en başarılı askeri operasyonlarından birini lekelemek amacıyla sızdırıldığını” söyledi. “İran’daki nükleer tesisler tamamen yok oldu” ifadelerini kullandı.
Trump’ın Ortadoğu özel temsilcisi Steve Witkoff, sızıntıyı “vatan hainliği” olarak nitelendirerek soruşturma çağrısı yaptı. Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt ise “Yüksek gizlilik derecesinde olan bu rapor istihbarattan isimsiz ve alt seviyede görev yapan bir zavallı tarafından sızdırıldı” ifadelerini kullanarak pilotların “İran’ın nükleer programını yok etme görevini başarıyla yerine getirdiğini” belirtti.
Netanyahu’dan operasyon değerlendirmesi
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, canlı televizyondan yaptığı açıklamada, operasyonun başarıyla gerçekleştirildiğini söyledi. İran’ın nükleer silahlara ulaşamayacağını belirten Netanyahu, “Ateşkes anlaşması İsrail için tarihi bir başarıdır. İki acil varoluşsal tehdidi ortadan kaldırdık: Nükleer tehdit ve balistik füze tehdidi”
Netanyahu, İsrail saldırılarının İsfahan, Natanz ve Arak’taki tesislere büyük zarar verdiğini; ABD saldırılarının ise Fordo’daki yerin metrelerce altındaki tesisi yok ettiğini kaydetti.
IAEA’dan İran’a işbirliği çağrısı
Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (IAEA) Genel Sekreteri Rafael Grossi, İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi’ye acil görüşme talep eden bir mektup gönderdi. Grossi, İran’ı işbirliğine çağırırken, kurumun incelemeleriyle diplomatik çözüm yollarının bulunabileceğini belirtti.
İran, nükleer programının barışçıl olduğunu ve nükleer silah üretme amacının bulunmadığını söylüyor.
Ateşkes sonrası İsrail’de sükunet
13 Haziran’da çatışmaların başlamasıyla İsrail’de birçok güvenlik önlemi alınmış, okullar ve işyerleri kapanmış, hava sahası sivil uçuşlara kapatılmıştı.
Ateşkesin ardından İsrail’de hayat normale dönmeye başladı. Güvenlik önlemleri hafifletildi, okullar ve hastaneler açıldı. Ülkenin hava sahası ve Tel Aviv havalimanı sivil uçuşlara yeniden açıldı.
ABD de güvenlik tedbirlerini gevşeterek Kudüs’teki büyükelçiliğini tekrar açacağını duyurdu.
