Dünya’nın dönüş hızının beklenmedik şekilde artmaya başladığını açıklayan bilim insanları bu durumun, tarihin en kısa gününün birkaç hafta içinde yaşanmasına neden olabileceği konusunda uyarıyor.
Londra Üniversitesi’nden astrofizikçi Graham Jones, Dünya’nın bu yaz 9 Temmuz, 22 Temmuz veya 5 Ağustos tarihlerinden birinde en kısa gününü yaşayabileceğini belirtti. Bu günlerde zamanın sırasıyla 1,30, 1,38 veya 1,51 milisaniye kısalabileceği tahmin ediliyor.
Araştırmacılar, milisaniyelik bu farkın bile GPS sistemlerinden uydu navigasyonuna, hatta zamanı ölçme şeklimize kadar birçok alanda etkili olabileceğini vurguluyor.
Nedeni bilinmiyor
Bilim insanları, Dünya’nın 2020 yılından bu yana normalden daha hızlı döndüğünü tespit etti. Ancak bu hızlanmanın kesin nedeni hâlâ bilinmiyor.
Moskova Devlet Üniversitesi’nden bilim insanı Leonid Zotov, “Kimse bunu beklemiyordu, hızlanmanın nedeni açıklanamıyor” dedi.
Dünya’nın dönüş hızı her zaman sabit değildir. Depremler, okyanus akıntıları, eriyen buzullar, çekirdekteki erimiş tabakaların hareketi ve El Nino gibi doğa olayları bu hızı etkileyebilir. Bu küçük değişimler, son derece hassas atom saatleriyle ölçülüyor.
Şu ana kadar kaydedilen en kısa gün, Dünya’nın 24 saatten 1,66 milisaniye daha hızlı döndüğü 5 Temmuz 2024’te yaşandı. 2020’den bu yana bu konuda birçok rekor kırıldı:
19 Temmuz 2020: 1,47 milisaniye eksik
9 Temmuz 2021: 1,47 milisaniye eksik
30 Haziran 2022: 1,59 milisaniye eksik
2023’te yavaşlayan dönüş hızı, 2024’te yeniden hız kazandı ve art arda kısa gün rekorları kaydedildi.
Gün uzunluğundaki milisaniyelik değişiklikler bile büyük etkilere yol açabilir. GPS sistemleri, telefon ağları ve finansal işlemler son derece hassas zamanlamalara dayanıyor.
Uzmanlar, Dünya daha da hızlanırsa zaman hesaplamalarında “negatif artık saniye” adı verilen bir düzeltme yapılmasının gerekebileceğini söylüyor. Böyle bir uygulama daha önce hiç yapılmadı. (NTV Bilim)
