Irak Yükseköğretim ve Bilimsel Araştırma Bakanlığı’nın, Musul, Kerkük ve Diyala’daki üniversite ve enstitülerde sınav sorularının ve cevaplarının sadece Arapça veya İngilizce hazırlanması gerektiğine ilişkin kararı, kamuoyunda ve siyasi çevrelerde büyük tepkiyle karşılandı. Kararda Kürtçeye yer verilmemesi, anayasa ihlali olarak değerlendirildi.
Söz konusu kararın geri çekildiği, Irak Meclisi Başkan Yardımcısı Şaxewan Abdullah ve Adalet Bakanı Halid Şivani tarafından yapılan açıklamalarla kamuoyuna duyuruldu. Abdullah, Yükseköğretim Bakanı ile yaptığı görüşmede kararın “uygulanamaz” olduğunu ilettiğini belirterek, “Öğrencileri temin ediyoruz ki, sınav sorularını kendi ana dillerinde, yani Kürtçe olarak yanıtlayabilirler” dedi.
Adalet Bakanı Halid Şivani ise, sınavların geçtiğimiz yıllardaki gibi çok dilli formatta sürdürüleceğini kaydetti.
Kürdistan Bölgesi’nden sert tepki
Irak’taki kararın duyurulmasının ardından Kürdistan Bölgesi Yükseköğretim ve Bilimsel Araştırmalar Bakanlığı da bir açıklama yaparak Kürtçenin yasaklanmasının anayasanın 4. maddesine ve birlikte yaşam ilkelerine aykırı olduğunu vurguladı. Açıklamada, “Karar, federal devletin çok kimlikli yapısına aykırıdır” denildi.
Bakanlık, ilgili taraflarla temasa geçildiğini ve bu tür “düşmanca tutumların” tekrar etmemesi için gerekli girişimlerin sürdüğünü ifade etti.
‘Irkçı karar iptal edilmeli ve özür dilenmeli’
Kürdistan Bölgesi’nde görev yapan akademisyenler ise Irak Yükseköğretim Bakanlığı’nın 16 Temmuz 2025 tarihli ve 6496 sayılı kararını “ırkçı” olarak niteledi. Akademisyenler, kararın sadece Kürdistan Bölgesel Yönetimi dışında kalan Kürt bölgelerinde Kürtçeyi yasakladığını ve bunun anayasa ihlali olduğunu belirtti. “Bu karar iptal edilmeli ve Kürt halkından özür dilenmelidir” çağrısı yapıldı.
141 bin öğrenci Kürtçe eğitim alıyor
Rûdaw’ın aktardığına göre, Kürdistan Bölgesi idaresi dışında kalan Kürtlerin ağırlıklı yaşadığı tartışmalı bölgelerde 141 binden fazla öğrenci, anaokulundan 12. sınıfa kadar Kürtçe eğitim görüyor. Kararın bu öğrencilerin dil ve eğitim haklarını doğrudan etkilediği ifade ediliyor.
