Dicle Fırat Gazeteciler Derneği (DFG), 2025 yılı Temmuz ayına ilişkin “Gazetecilere Yönelik Hak İhlalleri Raporu”nu yayımladı. Raporda, barış ve demokratik çözüm umutlarının yeniden gündeme geldiği bir süreçte basın üzerindeki baskıların artarak sürdüğü belirtildi. DFG, basın özgürlüğünün, bir ülkenin demokrasi düzeyini gösteren en önemli göstergelerden biri olduğunu vurgulayarak, gazetecilerin yaptığı haberler nedeniyle gözaltına alındığı, tutuklandığı ve sansüre maruz kaldığına dikkat çekti.
Rapora göre, Temmuz ayında 8 gazeteci gözaltına alındı, 5 gazeteci tutuklandı. Hakkında herhangi bir iddianame düzenlenmeden cezaevinde tutulan gazeteci Furkan Karabey’in durumu devam ederken, Şubat ayından bu yana tutuklu bulunan Ercüment Akdeniz’in ilk duruşmasında tanıkların dinlenmemesi gerekçe gösterilerek tahliye talebi reddedildi. Haziran ayı sonunda Leman Dergisi’ne yönelik saldırıların ardından beş çalışanı tutuklanırken, dergi hakkında toplatma ve mali soruşturma kararları verildi.
Ayrıca 30 farklı dosyada toplam 84 gazetecinin yargılanmasına devam edildiği bilgisi paylaşıldı. Bunlar arasında 13 yıldır süren ve 44 gazetecinin yargılandığı KCK Basın Davası da yer aldı. Temmuz ayında ayrıca 6 gazeteciye soruşturma açıldı, bir soruşturma ise davaya dönüştürüldü. 8 gazeteciye toplamda 8 yıl 4 ay 25 gün hapis cezası ile 40.500 TL para cezası verildi.
RTÜK ve BTK eliyle süren baskılar
DFG, Temmuz ayında sansür uygulamalarının da hız kesmediğini belirtti. RTÜK tarafından bir televizyon kanalına 10, bir diğerine ise 5 gün ekran karartma cezası verildiği, ayrıca 2 kanala para cezası kesildiği aktarıldı. Aynı dönemde 45 internet sitesine erişim engeli getirilirken, 10 haber ve 63 sosyal medya içeriği sansürlendi.
DFG, RTÜK’ün “anti-demokratik kararları”nın bir sansür aracına dönüştüğünü ve BTK ile birlikte iktidarın cezalandırma mekanizmasına dönüştüğünü ifade etti. Basın özgürlüğünün önündeki tüm engellerin kaldırılması, sansür ve “etki ajanlığı” yasalarının iptali ve tutuklu tüm gazetecilerin serbest bırakılması çağrısında bulundu.
Abdullah Öcalan ile gazetecilerin görüşmesinin önü açılmalı
DFG, raporunda Abdullah Öcalan’ın başlattığı “Barış ve Demokratik Toplum Çağrısı”na destek verdiklerini ve sürecin başarıya ulaşabilmesi için gazetecilerin Öcalan ile görüşmesinin önünün açılması gerektiğini kaydetti. Açıklamada, “Gazeteciler toplumun aynasıdır ve bu sürecin halkla buluşması için gazetecilerin rolü hayati önemdedir” denildi.
Temmuz 2025’te yaşanan bazı hak ihlalleri:
-
1 Temmuz: Saraçhane’deki mitingi takip eden Cumhuriyet muhabirleri İrem Karataş, Erdem Ökten ve Engin Deniz İpek gözaltına alındı.
-
2 Temmuz: Leman dergisi çalışanları Doğan Pehlevan, Zafer Aknar, Cebrail Okçu ve Ali Yavuz tutuklandı.
-
3 Temmuz: Artvin Cezaevi’ndeki gazeteciler Dicle Baştürk, Eylem Emel Yılmaz, Ozan Cırık ve Yavuz Akengin başka illere sevk edildi.
-
5 Temmuz: Timur Soykan ‘yalan bilgi yayma’ gerekçesiyle gözaltına alındı, adli kontrolle serbest bırakıldı.
-
7–10 Temmuz: Özgür Gelecek muhabiri Perihan Sevda Erkılınç’ın hastane sevki yapılmadı, kelepçeli muayene dayatıldığı gerekçesiyle tedavi olmadan cezaevine geri gönderildi.
-
9–12 Temmuz: LeMan yazı işleri müdürü Aslan Özdemir gözaltına alındı ve tutuklandı.
-
18–19 Temmuz: Gazeteci Oğuz Bakır, sosyal medya paylaşımı nedeniyle gözaltına alındı, ardından ev hapsi kararı verildi.
-
21 Temmuz: Gazeteci İsmail Arı ölüm tehditleri aldığını açıkladı.
-
22 Temmuz: Rize’de Milli Eğitim Müdürüyle ilgili haber yapan iki gazeteci gözaltına alındı.
-
25 Temmuz: Gazeteci Engin Korkmaz, Antalya’da haber takibi sırasında fiziki ve sözlü saldırıya uğradı.
Tutuklu bulunan gazeteciler şunlar:
- Ahmet Uzan – Sabah Egeli Gazetesi Haber Müdürü
- Ali Barış Kurt – Gazeteci
- Ali Ünal – Zaman Gazetesi Köşe Yazarı
- Ali Yavuz, LeMan Dergisi Müessese Müdürü
- Aslan Özdemir – LeMan Dergisi Yazı İşleri Müdürü
- Bilge Aksu (Hamza Kaan) – Gazeteci
- Cebrail Okçu, LeMan dergisi grafikeri
- Celalettin Yalçın – Gazeteci
- Devrim Ayık – Özgür Halk Dergisi Çalışanı
- Doğan Pehlevan, LeMan Degisi Karikatüristi
- Elif Ersoy – Yürüyüş Dergisi Yazı İşleri Sorumlusu
- Erdal Süsem – Eylül Dergisi Editörü
- Ercüment Akdeniz – Gazeteci
- Erol Zavar – Odak Dergisi Sahibi ve Yazı İşleri Müdürü
- Fatih Altaylı – Gazeteci
- Furkan Karabay – Gazeteci
- Gültekin Avcı – Bugün Gazetesi Köşe Yazarı
- Hamdullah Bayram – Gazete Dağıtımcısı
- Hatice Duman – Atılım Gazetesi Sahibi ve Yazı İşleri Müdürü
- Kadir Koç – Hüryol İmtiyaz Sahibi
- Mehmet Baransu – Taraf Gazetesi Yazarı
- Miktat Algül – Mezitli FM Genel Yayın Yönetmeni
- Murat Çapan – Nokta Dergisi Sorumlu Yazı İşleri Müdürü
- Murat Verim – Gazeteci
- Mustafa Gök – Ekmek ve Adalet Dergisi Ankara Temsilcisi
- Osman Çalık – Samanyolu Haber Radyo Yayın Yönetmeni
- Özden Kınık – TRT çalışanı
- Perihan Erkılınç – Özgür Gelecek Muhabiri
- Recai Morkoç – Cihan Haber Ajansı Antalya Bölge Bürosu Editörü
- Sami Tunca – Mücadele Birliği Dergisi Yazı İşleri Müdürü
- Semih Elitaş – Azadiya Welat Gazetesi Çalışanı
- Songül Yücel – Önsöz Dergisi Genel Yayın Yönetmeni
- Zafer Aknar, LeMan Dergisi Yazı İşleri Müdürü
- Ziya Ataman – Dicle Haber Ajansı (DİHA) Muhabiri
