Bugün toplanacak olan İsrail güvenlik kabinesinin Gazze Şeridi’nin büyük bölümünü kapsayan aşamalı işgal planını onaylaması bekleniyor.
Rehinelerin hayatını riske atacağı uyarılarına rağmen ilerletilen plan, Gazze Şeridi’nin tamamen ele geçirmeyi, nüfusun yarısını güneye sürmeyi hedefliyor.
İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun sıcak baktığı ve bu akşam Güvenlik Kabinesi’nde onaylanması beklenen Gazze Şeridi’ni tamamının işgal edilmesine ilişkin planın detayları İsrail basınına yansıdı.
İsrail basınındaki haberlere göre, söz konusu plan, Hamas’ın kalan unsurlarını yok etmeyi ve yaklaşık 20’si hayatta olduğu tahmin edilen 50 rehinenin serbest bırakılması için baskıyı artırmayı amaçlıyor.
Plan, Gazze Şehri ile merkezdeki kampların kontrol altına alınmasıyla başlayacak ve nüfusun yarısına denk gelen yaklaşık 1 milyon kişinin El-Mevasi bölgesine doğru güneye sürülmesini hedefleyecek.
Bazı bakanların plana karşı çıkabileceği değerlendirilse de Başbakan Benyamin Netanyahu’nun saat 18.00’de toplanacak güvenlik kabinesinde çoğunluğu sağlayacağı tahmin ediliyor.
Salı günü yapılan üç saatlik güvenlik toplantısında, Genelkurmay Başkanı Korgeneral Eyal Zamir, Netanyahu’ya Gazze’deki askeri operasyonlara ilişkin çeşitli senaryolar sundu.
Kara operasyonu aylar sürecek
Kanal 12 televizyonunun haberine göre, planın ilk aşamasında Gazze Şehri sakinlerine tahliye uyarısı yapılacak. Bu süreçte, Gazze’nin merkezinde hastaneler ve geçici kamplar gibi sivil altyapılar kurulacak.
Bu aşamanın birkaç hafta sürmesi bekleniyor. Ardından İsrail ordusu askeri operasyon başlatacak. Bu sırada ABD Başkanı Donald Trump’ın da insani yardımların hızlandırılacağını duyuracağı bir konuşma yapması planlanıyor.
ABD’nin İsrail Büyükelçisi Mike Huckabee, Bloomberg’e yaptığı açıklamada, şu anda İsrail ve ABD destekli Gazze İnsani Yardım Vakfı (GHF) tarafından işletilen 4 yardım noktasına ilave olarak 12 yeni yardım noktası açılmasının hedeflendiğini açıkladı. “İki ay içinde dört katına çıkarılması planlanıyor. Her şey finansmana bağlı” diyen Huckabee, yardım noktalarının İsrail ordusunun ilerlemeleriyle koordineli olacağını söyledi.
Kanal 12, yardım alanlarının genişletilmesinin ABD ve diğer ülkelerden sağlanacak yaklaşık 1 milyar dolarlık bağışla finanse edileceğini bildirdi.
Amaç, Hamas’ı by-pass ederek Gazze halkına yardım ulaştırmak ve Gazze Şehri’nin İsrail kontrolüne geçmesini sağlamak.
İsrail basınındaki haberlere göre, askeri harekât 4-5 ay sürecek ve 4-5 tümen görev alacak. İsrail devlet televizyonu KAN, planın Gazze Şehri’nin yanı sıra, şimdiye kadar fazla saldırı düzenlenmemiş olan merkez kamplarını da kapsayacağını belirtti. Bu süreçte sivil halkın güneye doğru itilmesi ve rehinelerin bulunduğu düşünülen bölgelerde dikkatli operasyonlar yapılması planlanıyor.
Farklı senaryolar gündeme gelebilir mi?
KAN’ın haberine göre Mısır ve Katar, ABD aracılığıyla İsrail’e planı uygulamaması için baskı yaparken, Hamas’a da müzakere masasına dönmesi çağrısında bulunuyor.
Planın, daha fazla Gazze sakininin güneydeki Mevasi bölgesine hızla itilmesi ve Gazze’den gönüllü göçü teşvik etme yönünde bir hedef taşıdığı da iddia ediliyor. Ancak İsrailli yetkililer, Hamas’ın plan onaylanmadan müzakereye dönme ihtimalini “neredeyse sıfır” olarak değerlendiriyor.
Kanal 12’ye göre bir başka hedef de ABD’nin öncülüğünde kapsamlı bir anlaşma için önerilen çerçeveye uyum sağlamak. Kanal, bu çerçeve ilerlerse İsrail’in operasyonları askıya alabileceğini, ancak yetkililerin bunun olası olmadığını düşündüğünü belirtti.
Kabine toplantısının sonunda Netanyahu’nun, kendisine ve Savunma Bakanı Israel Katz’a aşamalı adımlar da dahil operasyonel kararları alma yetkisi için talepte bulunması bekleniyor.
KAN’a göre masada başka bir senaryo da bulunuyor: Gazze Şehri ve merkez kamplarının kuşatılması, bu bölgelere yardımın kesilmesi ve nokta operasyonlarla Hamas’ın yıpratılması. Ancak bu yöntemin zaman alacağı, Netanyahu’nun ise bu seçeneğe sıcak bakmadığı ifade ediliyor.
İsrail ordusunda ‘rahatsızlık’ iddiası
Yedioth Ahronoth’ta yayımlanan analize göre, Başbakan Benyamin Netanyahu hükümeti Gazze Şeridi’nin tamamen işgal edilmesi seçeneğini masaya yatırmaya hazırlanırken, İsrail ordusunun üst düzey kademelerinde ciddi bir rahatsızlık yaşanıyor.
Komutanlar, Gazze’nin geleceğine dair uzun vadeli bir siyasi hedef belirlenmeden, yıpranmış askerlerin yeniden aynı “eşek arısı yuvalarına” gönderilmesinin anlamsız ve ağır bedelleri olacağı görüşünde birleşiyor.
Analizde, Netanyahu’nun tam işgali desteklediği, ordunun ise kuşatma seçeneğini önereceği belirtilirken, asıl sorunun taktiksel değil, stratejik olduğu vurgulandı.
Üst düzey bir İsrailli yetkilinin, “İstikamet işgal, ama yarın ne olacağı belli olmaz. Orta Doğu’da her an her şey değişebilir.” sözlerine yer verildi.
Analize göre, İsrail ordusu komuta kademesi, Hamas’ı yenilgiye uğratmanın Gazze şehir merkezine, Deyr el-Bela gibi şimdiye kadar dokunulmamış orta bölgelere ve Han Yunus’un batısındaki el-Mavasi’ye dönmeyi gerektirdiği konusunda hemfikir.
Fakat asıl tartışma, siyasi kademenin Gazze’nin geleceği hakkında karar almaktan kaçınması üzerine yoğunlaşıyor.
Hükümetin masasında Gazze için İsrail askeri yönetimi, Mısır ve Ürdün gibi ülkelerin katılacağı çok uluslu bir güç, Filistin Yönetimi’nin kontrolü devralması veya Hamas’ın sivil otorite olarak kalması gibi seçenekler bulunuyor.
Ancak Netanyahu hükümetinin bu seçeneklerden birini belirlemekten ısrarla kaçındığı ifade ediliyor.
Ürdün, Mısır ve Somali’ye sürgün iddiaları
ABD menşeli danışmanlık şirketi Boston Consulting Group’un (BCG), Gazze Şeridi’nde yaşayanların Somali ve tek taraflı bağımsızlığını ilan eden Somaliland’e tehciri için senaryolar modellediği bildirildi.
Financial Times (FT) gazetesinde yer alan habere göre Boston Consulting, Gazzelilerin geçici olarak tehcir edilmesine yönelik seçenekleri ekonomik açıdan değerlendirdi.
Bu değerlendirmede konut kiralama ve inşa etme, gıda ve sağlık hizmetleri gibi masraflar dikkate alındı.
Şirket ayrıca Filistinlilerin yerleştirilebileceği bölgeleri de sıraladı. Somali’nin yanı sıra Mısır, Ürdün ve BAE’deki şehirler de teklif edildi.
Haberde, senaryoların hazırlanma sürecinin Mart 2025’te tamamlandığı belirtildi. Çalışma, Boston Consulting tarafından ABD Başkanı Donald Trump’ın girişimleri doğrultusunda, Gazze Şeridi’nin savaş sonrası düzenlenmesine yönelik daha geniş bir çabanın parçası olarak hazırlandı.
Trump, bölgenin Orta Doğu’nun Rivierası’na dönüştürülmesini teklif etmişti.
Axios da İsrail’in insani yardımları gerektiği gibi yönetememesi nedeniyle Trump yönetiminin Gazze Şeridi’ndeki insani yardımın idaresini devralacağını yazmıştı.
