Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen, zirvenin açılışında yaptığı konuşmada, son aylarda Ukrayna’daki savaşın sonlandırılması için diplomatik girişimlerin arttığına değinerek, “Bu arada Rusya acımasız saldırılarına devam ediyor. Artık herkes şunu açıkça anlamalı ki Rusya buna zorlanana kadar durmayacak ve sadece Ukrayna için değil, bugün hepimiz için bir tehdit oluşturuyor.” dedi.
Frederiksen, “Önümüzde önemli bir görev var. Ortak Avrupa’mızı o kadar güçlü hale getirmeliyiz ki bize karşı savaş düşünülemez hale gelmeli ve bunu hemen yapmalıyız.” diye konuştu.
Birçok Avrupa ülkesinin Ukrayna ve Avrupa’da barışı desteklemek için gerekeni yapmaya hazır olduğunu belirten Frederiksen, “Ancak Rusya ile barış ancak güçle sağlanabilir. Ukrayna’yı güçlendirmeli, Rusya’yı ise daha fazla yaptırımla zayıflatmalıyız. Ukrayna’daki silahlı kuvvetleri finanse edebilmeliyiz. Hepimiz daha fazla silah, daha fazla mühimmat teslim etmeliyiz ve bunu daha hızlı yapmalıyız.” ifadelerini kullandı.
Frederiksen, Avrupa’nın savunma altyapısının da güçlendirilmesi gerektiğine işaret ederek, “Son yıllarda neredeyse herkesin askeri bütçelerini büyük ölçüde artırdığını, AB’de, genel olarak Avrupa’da ve NATO’da çok önemli adımlar attığımızı biliyorum. Yani, bir başka deyişle yoldayız ancak çok daha hızlı hareket etmeliyiz.” değerlendirmesinde bulundu.
Zelenskiy’den Avrupa liderlerine ‘güvenlik garantilerini tamamlayın’ çağrısı
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Avrupa ülkelerinin taahhüt ettiği güvenlik garantilerinin tamamlanması ve resmi kayda geçirilmesi gerektiğini söyledi. Zelenski, zirvesinin açılışında konuştu. Avrupa ülkelerinin hava sahasındaki dron tehdidine değinen Zelenski, “Bu olaylar, Rusya’nın bu savaşı tırmandıracak kadar cesur hissettiğinin açık bir işareti. Mesele hiçbir zaman sadece Ukrayna ile ilgili değildi. Rusya her zaman Batı’yı ve özellikle bugün Avrupa’yı parçalamayı hedefledi. Stratejileri basit. Avrupa’yı bölmek, tartışmaları alevlendirmek, ortak bir zemin bulmamızı engellemek.” dedi.
Zelenski, ülkesine verilen güvenlik garantileri konusundaki çalışmaların nihayetlendirilmesi gerektiğini vurgulayarak, “Bunları yüzde yüz tamamlamamız gerekiyor. Zaten çok şey yaptık ve bunun için minnettarım. Şimdi her şeyi kağıda dökmeli ve Ukrayna için güvenlik garantilerinin her ayrıntısını eksiksiz bir şekilde hazırlamalıyız.” diye konuştu.
‘Dron duvarı’
Zelenski, ülkesinin Danimarka’ya saldırı amaçlı dronları tespit edip düşürme konusunda destek verdiğini dile getirerek, “Bu deneyimi siz ortaklarımızla paylaşmaya hazırız. Bu sadece bir başlangıç, tüm Avrupa’yı koruyacak etkili bir ‘dron duvarı’na giden yolda ilk adım. Lütfen bunu gerçekleştirecek koordineli çözümler üzerinde birlikte çalışalım.” ifadelerini kullandı.
Ukrayna Devlet Başkanı, “dron duvarı” girişimini şöyle anlattı:
“Dron duvarından bahsettiğimizde, sadece bir ülkeden değil, tüm Avrupa’dan bahsediyoruz. Ruslar Polonya’ya dron fırlatmaya veya Kuzey Avrupa ülkelerinin hava sahasını ihlal etmeye cesaret ederse, bu Batı Avrupa’nın herhangi bir yerinde, hatta güneyde de olabilir. Dronlarla nasıl başa çıkılacağını bilen hızlı ve etkili bir müdahale ve savunma gücüne ihtiyacımız var.”
Macaristan’a sitem
Zelenski, Avrupa ülkelerinin ABD Başkanı Donald Trump’ın tavsiyesine uyarak Rusya’dan petrol almayı bırakması gerektiğini söyledi.
“Macaristanlıların bunu açıkça duyması gerekiyor.” şeklinde konuşan Zelenskiy, ABD ve diğer ortaklardan alınan petrolün Avrupa pazarındaki boşluğu doldurabileceğini savundu.
Polonya Başbakanı Tusk: Yeterince kararlı olursak (Rusya’ya karşı) kazanabiliriz
Polonya Başbakanı Donald Tusk, Rusya’ya karşı savaş kazanmanın imkansız olduğu fikrinin saçmalık olduğunu belirterek, “Yeterince kararlı olursak kazanabiliriz.” dedi. Tusk, zirve kapsamında düzenlenen ve İngiltere Başbakanı Keir Starmer, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Moldova Cumhurbaşkanı Maia Sandu’nun katıldığı panelde açıklamalarda bulundu.
Moldova’da yapılan seçimleri çok çarpıcı bir örnek olarak nitelendiren Tusk, Moldova’nın, yeterince kararlı ve cesur olunması durumunda Rusya’ya karşı kazanılabileceğini gösterdiğini söyledi.
Her gün Belarus ile sınırlarında provokasyonlarla karşı karşıya olduklarını kaydeden Tusk, “Biliyorsunuz, bu bizim için soyut bir şey değil. Belarus sınırımızda günde 100’den fazla yasa dışı geçiş girişimi oluyor. Askerlerimize karşı fiziksel saldırılar da var, kayıplarımız da oldu. Bu artık günlük rutinimiz.” ifadelerini kullandı.
Rus saldırısının hedefi olduklarını belirten Tusk, Batının tehdit altında olduğunu ve Ukrayna’ya saldırının bu yeni yaklaşımın sadece ilk aşaması olduğunu vurguladı.
Tusk, Avrupa başkentlerinde duyduğu “Tamam, bu bir savaş ama bizim savaşımız değil.” ifadelerine de değinerek, “Hayır, bu bizim savaşımız. Ukrayna şu an cephe hattında olabilir ama aslında hepimize yönelik bu saldırgan eylemler, provokasyonlar var. Hepimiz bu saldırıların muhtemel hedefleriyiz. Siz de kişisel olarak ne kadar garip ve tehlikeli olabildiklerini, bize fiziksel olarak, kinetik biçimde yöneldiklerini biliyorsunuz.” diye konuştu.
Tek başına Ukrayna’nın veya birlikte Rusya’ya karşı savaş kazanmanın imkansız olduğu fikrinin saçmalık olduğunu ifade eden Tusk, şunları kaydetti:
“Rusya’nın tek üstünlüğü, tek avantajı zihniyet. Biz onlardan çok daha büyüğüz. Polonya’nın Gayri Safi Yurt İçi Hasılası iki yıl içinde Rusya’nınkiyle kıyaslanabilir olacak. Ekonomik olarak bize karşı şansları yok. Nüfus olarak biz Birleşik Krallık ile birlikte 500 milyonuz, onlar ise 150 milyon. Çok daha zengin, teknolojik olarak çok daha ileri ve iyi hazırlıklıyız. Yeterince kararlı olursak kazanabiliriz.”
Tusk, Ukrayna eğer yenilirse, bunun gelecekte ülkesinin ve Avrupa’nın sonu olacağından hiç kuşkusunun olmadığını dile getirdi.
Starmer, Rusya’nın tüm Avrupa’da eylemlerde bulunmayı hedeflediğini söyledi
İngiltere Başbakanı Keir Starmer, Rusya’nın sadece Ukrayna’yı işgal etmekle kalmayıp, tüm Avrupa’da eylemlerde bulunmayı hedeflediğini söyledi.
Danimarka’nın başkenti Kopenhag’da düzenlenen Avrupa Siyasi Topluluğunun (AST) 7’nci zirvesinde, İngiltere Başbakanı Starmer, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Polonya Başbakanı Donald Tusk ve Moldova Cumhurbaşkanı Maia Sandu ile bir panele katıldı.
Panelin açılış konuşmasını yapan Starmer, yaklaşık 4 yıldır Ukraynalıların Rusya’ya karşı mücadele yürüttüğünü belirterek, “Son haftalarda (Rusya Devlet Başkanı Vladimir) Putin’in sadece Ukrayna’yı işgal etmekle kalmayıp tüm Avrupa’da eylemlerde bulunmak istediğini hepimiz gördük.” dedi.
Putin’in siber saldırılardan hava sahası ihlallerine kadar birçok girişimde bulunduğunu vurgulayan Starmer, bunlara karşı mücadelede mevcut tüm imkanların kullanılması gerektiğini ifade etti.
Starmer, “Bu durum hepimiz için bir uyarıdır. Sadece Ukrayna’nın egemenliği değil, hepimizin değerleri ve özgürlüğü söz konusu. Rusya’nın saldırganlığına karşı hepimiz bir savaşın içindeyiz.” diye konuştu.
Ukrayna’da görev alması planlanan Gönüllüler Koalisyonu gibi girişimlere dikkati çeken Starmer, “Eğer bir ateşkes olacaksa kalıcı ve adil olmalı. Ukrayna’yı destek konusunda görevimizi bitirdiğimiz hissine kapılmamalıyız.” ifadelerini kullandı.
Starmer, Ukrayna’nın mümkün olan en güçlü pozisyona getirilmesi için gerekli askeri yardımları sağlamanın ve batıda el konan Rus varlıklarıyla gerekli tazminatları karşılamanın gerektiğini vurguladı.
Tüm bu adımların ABD ile ortaklaşa atılmasının önemli olduğunu belirten Starmer, NATO kapsamında da tüm müttefiklerin birbirini Rusya saldırganlığına karşı desteklediğini anlattı.
Starmer, Rusya’ya uygulanan ekonomik yaptırımların etkili olduğunun altını çizdi.
Zirve öncesi NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, basın mensuplarına açıklamalarda bulundu. AST’nin sınamalara karşı yol çizme ve diyaloğu sağlama açısından önemli bir format olduğunu ifade eden Rutte, zirvede ortak güvenliğe karşı mevcut tehditlerin ele alınacağını belirtti. Rutte, “hava sahalarının güvenliğinin sağlanması ve Ukrayna’nın mümkün olduğu sürece mücadelede kalması” gerektiğini aktardı.
Lahey Zirvesi’nde tüm üye ülkelerin savunma harcamalarını yüzde 5’e çıkarmayı taahhüt ettiğini anımsatan Rutte, Rusya’nın hava sahası ihlallerine ilişkin tehditlerin bertaraf edilebildiğinin gösterildiğini, bunun önemli bir husus olduğunu vurguladı.
Rutte, “Ruslar bu kabiliyete sahip olduğumuzu biliyor, göstermemiz de önem taşıyor.” dedi.
Zirvesi nedeniyle yoğun güvenlik önlemleri alındı.
Ana gündem savunma ve güvenlik
Temelleri, AB’nin o zamanki dönem başkanlığını yürüten Fransa’nın Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un teklifi üzerine 2022’deki Avrupa Günü’nde atılan AST, Avrupa’da AB dışındaki ülkeleri de içeren, daha geniş bir istişare platformu olarak işlev görüyor.
Türkiye’nin de aralarında bulunduğu 47 ülkenin temsil edildiği 7’nci zirveye ev sahipliği yapan AB Dönem Başkanı Danimarka, son günlerde kritik altyapısının üzerinde görülen ve tanımlanamayan dronlar nedeniyle Avrupa’nın güvenlik kaygılarının merkezinde bulunuyor.
Bu durum kentte zirve için alınan güvenlik önlemlerine de fazlasıyla yansıdı. Fransız, İsveç, İngiliz ve Alman kara, hava ve deniz kuvvetlerinden destek alındı.
Geçen ay Polonya, Romanya ve Estonya’nın hava sahalarının Rus dron ve jetleri tarafından ihlal edilmesiyle birlikte bu gelişme, Avrupa’yı acil önlemler almaya zorluyor.
Diğer yandan, Ukrayna’daki savaşın sonlandırılması için son dönemde hızlanan diplomatik girişimler, bu süreçte ülkenin askeri olarak desteklenmesi ve ardından verilecek güvenlik garantileriyle ilgili öneriler, bugünkü istişarelerin konusu olacak.
Avrupa’nın savunma sanayi tabanının güçlendirilmesi de tartışmaların odağında yer alıyor. Dolayısıyla Türkiye, bu alandaki deneyimi ve üretim kapasitesiyle zirvede kritik bir aktör olarak öne çıkıyor. (AA)
