Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu’nun 13’üncü toplantısı sona erdi. Toplantıda konuşan Anayasa Hukukçusu Prof. Dr. Fazıl Hüsnü Erdem, Kürt sorununun çözümü için anayasal düzenlemelerin hayati olduğunu vurguladı. Erdem, anayasaların hem çatışmaları önlemede hem de kalıcı barışı tesis etmede kilit bir rol oynadığını söyledi.
‘Negatif barış pozitif barışa evrilmeli’
Erdem, “barışın kalıcı olabilmesi için negatif barışı pozitif barışa dönüştürmek gerekir. Bunun yolu yeni anayasadan geçiyor” dedi. Mevcut anayasanın Kürt meselesinde çözümsüzlüğün önünü açtığını söyleyen Erdem, çözümün iki boyutlu düşünülmesi gerektiğini belirtti: silahsızlandırma ve anayasal-yasal düzenlemeler.
‘Üç temel talep: Kimlik, vatandaşlık, idari yapı’
Erdem, Kürt meselesine dair anayasal taleplerin üç başlıkta öne çıktığını ifade etti: kültürel kimlik hakları, vatandaşlık ve idari yapı. Anadilde eğitim hakkının kültürel hakların merkezinde olduğunu belirten Erdem, “resmi dil ile anadil arasında bir karşıtlık yoktur, doğru düzenlemelerle birbirini besler” dedi.
Türkiye’nin anadil kullanımına dair uluslararası çekinceleri kaldırabileceğini, eğitimde anadil için adımlar atabileceğini kaydeden Erdem, bu hakların anayasal güvence altına alınmasının en güçlü teminat olduğunu söyledi. Anayasa’nın 42’nci maddesinde yer alan “Türkçeden başka hiçbir dilin eğitim dili olamayacağı” hükmünün kaldırılmasını ise asgari bir adım olarak değerlendirdi.
‘Merkeziyetçilikten herkes şikayetçi’
Türkiye’deki katı merkeziyetçi yapıdan toplumun her kesiminin şikayetçi olduğuna dikkat çeken Erdem, 1990’lardan bu yana tüm anayasa tartışmalarında ademi merkeziyetçi önerilerin öne çıktığını söyledi. Erdem, “ademi merkeziyetçi sistemi bir anayasal ilke haline getirmek gerekir. Bu mümkün değilse idari vesayet yalnızca ‘uygunluk denetimi’ ile sınırlanmalıdır” dedi.
‘Anayasa değişiklikleri demokrasiyi tahkim edecek’
Erdem, kültürel kimlik hakları, vatandaşlık ve yerel yönetimlere dair yapılacak anayasa değişikliklerinin yalnızca Kürt sorununun çözümüne değil, Türkiye’de tüm vatandaşların daha özgür ve müreffeh bir yaşam sürmesine katkı sunacağını vurguladı. (MA)
