Derin Yoksulluk Ağı, 17 Ekim Dünya Yoksullukla Mücadele Günü dolayısıyla yaptığı açıklamada, Türkiye’de yoksulluğun kalıcılaştığını, çocuk yoksulluğunun ise derinleştiğini belirtti.
Ağ temsilcisi Önder Uçar, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2024 verilerine göre sürekli yoksulluk oranının %13,7, maddi ve sosyal yoksunluk oranının %13,3 olduğunu aktardı.
Uçar, “Bu rakamlar bize şunu söylüyor: Türkiye’de her üç kişiden biri yoksulluk veya sosyal dışlanma riskiyle karşı karşıya” dedi.
Ayakkabısı olmadığı için okula gidemeyen çocuklar
Açıklamada çocuk yoksulluğuna ilişkin veriler dikkat çekti. Uçar, Türkiye’de her 10 çocuktan birinin yeni giysi alamadığını, her 10 çocuktan birinin günlük taze meyve ve sebze tüketemediğini, her 14 çocuktan birinin et, tavuk veya balık içeren yemek yiyemediğini, ve her 9 çocuktan birinin evinde oyuncak bulunmadığını belirtti.
Her 10 çocuktan birininse iki çift ayakkabısı yok
Hacer Foggo, sahada karşılaştığı bir deneyimi paylaşarak yoksulluğun çocukların eğitim hakkını da etkilediğini belirtti:
“Ziyarete gittiğimde çocuk evdeydi. Neden okulda değil dedim. Bir çift ayakkabısı varmış, kapının önünden çalınmış. Ayakkabısı olmadığı için okula gidemiyordu. Yani bu ayakkabı meselesi doğrudan eğitimle ilgili.”
Çocuk işçiliğinde ağır tablo: MESEM sisteminde çalışan yüz binlerce çocuk
Uçar, çocuk işçiliği verilerinin de endişe verici olduğunu belirtti. TÜİK verilerine göre 15–17 yaş grubundaki çocuk işçi oranı %24,9.
Ayrıca 504 bin çocuğun Mesleki Eğitim Merkezleri (MESEM) kapsamında çalıştığını, toplam çocuk işçi sayısının ise 1 milyon 474 bine ulaştığını açıkladı.
Uçar, “Bu rakamların içinde kayıt dışı çalışan çocuklar yer almıyor” diyerek, tablonun gerçekte çok daha ağır olduğunu vurguladı.
Yoksulluğun mikro kozmosu: 108 hane ne anlattı?
Hacer Foggo, uzun yıllardır dayanışma içinde oldukları, garsonluk, inşaat ve tekstil işçiliği, kâğıt toplayıcılığı, gündelik temizlik işleri gibi güvencesiz alanlarda çalışan 108 aileyle yaptıkları saha görüşmelerinden elde ettikleri bulguları paylaştı.
Foggo’nun aktardığına göre, görüşme yapılan 108 haneden 97’si gıda güvencesizliği yaşıyor. 93 hane çocuklarının okul masraflarını karşılamakta zorlanırken, 84 hane kirasını ödeyemediği için evsizlik korkusu yaşıyor.
51 hane kira borcu nedeniyle son dönemde birden fazla ev değiştirmek zorunda kalmış. 93 hane ise ilaç ve sağlık giderlerini karşılayamaz durumda.
Okula ‘beslenme’ götüremeyen çocuklar okula gitmek istemiyor
Derin Yoksulluk Ağı’nın saha bulgularına göre, görüşülen 108 hane içinde 22 çocuk örgün eğitimi bırakmış durumda ve bu çocuklardan 15 yaş üzerindekiler günlük işlerde çalışmaya başlamış.
Bazı çocuklar, kardeşlerinin okul masraflarını karşılayabilmek için kendi eğitimlerini yarıda bırakmak zorunda kalmış.
Yoksullukla boğuşan çocuklardan okula gidebilenler de ağır ruhsal ve bedensel bir travmayla karşı karşıya.
Görüşme yapılan 108 haneden 91’i çocuklarına ‘beslenme çantası’ hazırlamakta zorlandıklarını söyledi.
Ailelerin yüzde 16’sı haftanın hiçbir gününde çocuğuna beslenme koyamadığını, beslenme hazırlayabilenlerin yüzde 97’si ise “Ne bulursam onu koyuyorum” dedi.
Foggo, “Artık ben de zengin çocuklar gibi muz, mandalina yiyorum okulda” diyen bir çocuğun sözlerine dikkat çekerek, yoksulluğun çocukların dünyasında açtığı derin yaraları anlattı. “Sekiz yaşındaki bir çocuğun ruhunda yoksulluk iyileşmeyecek yaralar bırakıyor” diyen Foggo’nun bu sözleri, çocukların yoksulluktan ne kadar derin etkilendiklerine dair üzerinde düşünülmesi gereken bir not olarak kayda geçti.
Foggo: ‘Dünya genelinde her 10 kişiden biri hâlâ aşırı yoksulluk içinde’
Açıklamanın küresel yoksullukla ilgili kısmında konuşan Hacer Foggo, Birleşmiş Milletler’in (BM) 2030 yılına kadar yoksulluğu sona erdirme hedefinin tehlikede olduğuna dikkat çekti.
“Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’ne göre, 2030 yılına kadar günlük 1,90 doların altında yaşayan aşırı yoksul nüfusun sıfıra indirilmesi amaçlanıyordu. Ancak bugün dünya çapında her 10 kişiden biri hâlâ aşırı yoksulluk içinde yaşıyor” dedi.
Foggo, çalışan nüfusun da büyük bir bölümünün yoksulluk sınırının altında yaşadığını belirterek, “Dünya genelinde çalışan nüfusun yüzde 6,9’u, yani 240 milyondan fazla insan günde 2,15 doların altında gelirle yaşamını sürdürüyor” ifadelerini kullandı.
Açlık verilerine de değinen Foggo, “Şu anda 750 milyonun üzerinde kişi aç, 2,3 milyardan fazla insan ise gıda güvencesizliğiyle karşı karşıya” dedi.
Dünya genelinde 136 milyon çocuğun 2030’da kronik yetersiz beslenmeden etkilenmeye devam edeceği öngörülüyor.
