Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’nin Irak Özel Temsilcisi ve Birleşmiş Milletler Irak Yardım Misyonu (UNAMI) Başkanı Mohamed Al Hassan, Irak’ta IŞİD’in saldırıları nedeniyle yerinden edilen yüz binlerce kişinin hâlâ evlerine dönemediğine dikkat çekerek “Ezidiler de dahil olmak üzere herkes kendi topraklarına dönmeli” çağrısında bulundu.
Kürdistan Bölgesi’nin Duhok kentinde düzenlenen Ortadoğu Barış ve Güvenlik Forumu (MEPS)’nda konuşan Al Hassan, IŞİD’in sahada yenilgiye uğratılmasının üzerinden yıllar geçmesine rağmen özellikle Ezidi toplumu içinden binlerce kişinin kamplarda yaşamaya devam ettiğini vurguladı.
‘Ezidilerin köylerine dönmesi IŞİD’le mücadelenin sonu olur’
Al Hassan, “Irak içinde hâlâ kamplarda yaşayan Ezidiler var ve köklerinden koparıldıkları bölgelere dönmeleri gerekiyor. Bu, IŞİD’le mücadelenin gerçek anlamda sona erdiğini gösterecektir.” dedi. Tüm inanç ve kimliklerden yerinden edilmiş kişiler için “temel ve kalıcı çözümler” üretilmesi gerektiğini söyledi.
IŞİD, Haziran 2014’te kuzey ve batı Irak’a yönelik saldırılarını başlatmış, Ağustos 2014’te ise Musul’a bağlı Şengal bölgesinde Ezidilere karşı toplu katliamlar gerçekleştirmişti. Binlerce Ezidi öldürülmüş, yaklaşık 7 bin kadın ve kız çocuğu kaçırılarak cinsel kölelik ve insan ticaretine maruz bırakılmış, on binlerce kişi ise bölgeyi terk etmek zorunda kalmıştı.
Irak, 2017’de IŞİD’e karşı tam zafer ilan etse de Bağdat yönetiminin verilerine göre yaklaşık 21 bin Ezidi aile, yani 125 bin civarında kişi hâlâ çoğunlukla Duhok’taki kamplarda yaşıyor. Şengal’e dönüşler; güvenlik endişeleri, bölgedeki çoklu silahlı yapılar, siyasi çekişmeler ve yavaş ilerleyen yeniden inşa çalışmaları nedeniyle istenen seviyeye ulaşamıyor.
‘Mücadele artık siyasi değil, fikri ve bilimsel alanda’
UNAMI Başkanı Al Hassan konuşmasında, Irak’ın önündeki temel zorlukların da değiştiğini belirtti. “Gelecek dönemde mücadele siyasi alanda değil, fikri ve bilimsel üstünlük alanında olacak.” diyen Al Hassan, siyasi partilere yeni hükümetin bir an önce kurulması için çabalarını hızlandırma çağrısında bulundu.
Irak’ın federal bir devlet olduğunu hatırlatan Al Hassan, anayasanın ve federal yapının korunmasının ulusal birlik için hayati önemde olduğunu söyledi: “Siyasi çekişmelerin sıradan vatandaşların hayatını ve geçimini olumsuz etkilemesine izin verilmemelidir.”
Al Hassan, Birleşmiş Milletler’in Irak’a desteğinin süreceğini belirterek, “Birleşmiş Milletler Irak’ın yanındadır ve her türlü desteği tereddütsüz sunmaya hazırdır.” dedi.
