ABD’nin Suriye’ye yönelik Sezar Yasası’nı şartlı olarak kaldırması ve Trump’ın Golan Tepeleriyle ilgili açıklamalarının ardından Suriye geçici hükümetinin yayınladığı yeni haritada Golan Tepeleri’ne yer verilmedi. Bir diğer değişiklik, 1938’den beri Türkiye ile ihtilaf konusu olan Hatay’ın da haritadan çıkarılması oldu.
Suriye geçiş hükümetinin dün “Suriye Sezar yaptırımlarından kurtuldu” notuyla paylaştığı haritadan Hatay ve Golan Tepeleri çıkarıldı.
8 Aralık 2024’de devrilinceye kadar da Baas rejimi Hatay ve Golan Tepeleri’ni Suriye haritasında gösteriyordu. Beşar Esad’ın devrilmesinin ardından Ahmed Şara yönetiminde kurulan Suriye geçiş hükümeti de düne kadar haritada bir değişiklik yapmamıştı. Ancak geçici hükümetin Dışişleri Bakanlığı tarafından dün yayınlanan harita ilk oldu.
Suriye haritasından Golan Tepeleri çıkarıldı: Trump ‘İsrail’e devrettim’ demişti
Yeni haritanın ABD Başkanı Donald Trump’ın Golan Tepeleri ile ilgili açıklamaları ve Sezar Yasası’nı şartlı olarak yürürlükten kaldırmasından sonraya denk gelmesi ise dikkat çekmişti.
ABD Senatosu’nun 901 milyar dolarlık Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası (NDAA) başlıklı 2026 savunma bütçesini onaylamasının ardından 18 Aralık’ta ABD Başkanı Donald Trump da yasayı imzalayarak yürürlüğe koymuştu.
Yasa, Suriye hükümetine yönelik 2020 tarihli “Sezar Yasası” yaptırımlarını yürürlükten kaldırırken, süreci sıkı koşullara bağlıyor.
Şam yönetiminin, “yabancı milisleri” devlet kurumlarından uzaklaştırması, Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi ile 10 Mart 2025’te imzalanan siyasi-güvenlik koordinasyonu anlaşmasına sadık kalması şart koşuluyor.
Ayrıca belirtilen şartlar kapsamında ABD Başkanı’nın konuya ilişkin ilk raporunu 90 gün içinde, ardından 4 yıl boyunca her 180 günde bir olmak üzere ilgili Kongre komitelerine sunması gerekiyor.
2019’da Golan Tepeleri deklarasyonu
Trump, başkanlığının ilk döneminde, 25 Mart 2019’da ABD’nin İsrail’in Golan Tepeleri üzerindeki egemenliğini tanıdığını ilan eden bir deklarasyonu imzalamıştı.
Aradan 6 yıldan fazla bir süre geçtikten sonra, 17 Aralık 2025’te ise Trump, daha önce aldığı karara dair açıklamalarda bulundu. Trump, “Golan Tepeleri’nin haklarını İsrail’e devrettim. Kimse bunun mümkün olabileceğini düşünmemişti. Sonra bu toprakların değerini öğrendim. Trilyonlarca dolar. ‘Evet, belki de karşılığında bir şey istemeliydim’ dedim” diye konuştu.
Bu arada İsrail ve Suriye geçici hükümeti arasındaki gerilim devam ediyor. Beşar Esad’ın devrilmesinin ardından İsrail Suriye’ye yönelik bombardımanlara başlamıştı. Suriye geçici hükümetinin iddiasına göre, İsrail şimdiye kadar binden fazla kez Suriye’yi bombaladı.
Ayrıca İsrail, Suriye’nin güneyine düşen ve Şam’a yakın mesafede bulunan Hermon Dağı, Kuneytra bölgesi gibi kritik yerlerde kontrolü elinde bulunduruyor, buralara asker konuşlandırmış durumda. İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, 19 Kasım’da Savunma Bakanı Yisrael Katz, Dışişleri Bakanı Gideon Saar ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir ile birlikte, İsrail ordusunun kontrol altında tuttuğu Suriye’nin güneyindeki bölgeye dikkat çekici bir ziyaret gerçekleştirdi. Bu bölge, İsrail basınına göre, İsrail tarafından tampon bölge olarak adlandırılıyor. İsrail yönetimi, tampon bölgede kritik konumda bulunan Hermon Dağı’ndan çekilmeyeceğini duyurmuştu.
Bu arada yaz aylarından bu yana İsrail ile Suriye geçici hükümeti arasında ABD gözetiminde bir anlaşmanın sağlanması için diplomatik çabalar var. Son olarak Suriye geçici hükümeti Cumhurbaşkanı Ahmed El Şara’nın 10 Kasım’da Beyaz Saray’da ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmesinde İsrail ile anlaşma konusunda bir gelişme bekleniyordu. Ancak herhangi bir olumlu sonuç duyurulmadı.
Aralık ayı sonunda Netanyahu’nun ABD’de Trump ile görüşmesi bekleniyor ve görüşmede ele alınması beklenen önemli başlıklardan birinin de Suriye konusu olacağı kaydediliyor.
Hatay: Önce devlet, sonra vilayet oldu
Suriye’nin yeni haritasında dikkat çeken bir diğer değişiklik ise Hatay ile ilgili. Hatay, Osmanlı’nın yıkılmasının ardından bölgeye yerleşen Fransa’nın mandaterliğinde kurulan Suriye devletine aitti. Ancak Türkiye ordusunun Hatay’a girmesinin ardından 5 Temmuz 1938’de bağımsız Hatay Devleti’nin kuruluşu ilan edildi. Bir yıl sonra, 29 Haziran 1939’da ise, Hatay Meclisi Türkiye’ye katılma kararı aldı ve 7 Temmuz 1939’da Hatay vilayet olarak tanındı. 23 Temmuz 1939’da da Fransız güçleri de Hatay’dan çekildi. 1939’da yapılan referandumla Türkiye’ye katılma kararı aldı.
Suriye, 1939’dan bu yana Hatay’ın Türkiye’ye katılmasını tanımamış, bölgeyi haritalarında “İskenderun Sancağı” (Liwa Iskenderun) adıyla kendi toprağı olarak göstermeye devam etmişti.
Bu durum, on yıllar boyunca Ankara-Şam ilişkilerindeki en büyük pürüzlerden biriydi.
Bütün bu gelişmelere rağmen, Suriye Türkiye’yi işgalci güç olarak kabul etti ve Hatay’ın Suriye’ye ait olduğunu ileri sürdü.
Bu resmi politika Beşar Esad’ın devrildiği 8 Aralık 2024’e kadar da devam etti. Esad’ın devrilmesinin ardından kurulan Suriye geçici hükümeti, konuyla ilgili resmi bir açıklama yapmamakla birlikte, dün yayınladığı haritayla Türkiye’nin Hatay’daki varlığını ilk kez resmen tanımış görünüyor.
Özellikle Esad rejiminin devrilmesinin ardından Türkiye ile başlayan yeni süreç, Hatay üzerindeki hak iddiasının kağıt üzerinde de olsa kaldırılması, Ankara’ya gönderilen en güçlü “iyi niyet mesajı” olarak görülüyor.
‘Suriye açısından çok şey ifade ediyor’
Uzmanlar, Suriye’nin bu harita değişikliğinin basit bir grafik düzenlemesi olmadığını belirtiyor.
Uzmanlara göre bu durum, 2025 yılı itibarıyla bölgede şekillenen yeni ittifaklar, Türkiye ile nihai barış arayışı ve Suriye’nin uluslararası sisteme yeniden entegre olma çabasının somut bir kanıtı.
Bakanlığın paylaştığı haritayı alıntılayan uluslararası ilişkiler uzmanı Ceng Sagnic da, “Suriye Dışişleri Bakanlığı’nın yayınladığı Suriye haritasında Türkiye’den Hatay ve İsrail’den Golan Tepeleri’ne yer verilmedi. Bu Suriye tarihinde bir ilk ve yeni dönemin siyaseti açısından çok şey ifade ediyor” yorumunu yaptı.
Suriye Dışişleri Bakanlığı’nın yayınladığı Suriye haritasında Türkiye’den Hatay ve İsrail’den Golan Tepeleri’ne yer verilmedi.
Bu Suriye tarihinde bir ilk ve yeni dönemin siyaseti açısından çok şey ifade ediyor. https://t.co/zxEAv1AHAu
— Ceng Sagnic (@cngsgnc) December 21, 2025
(Kaynak: Numedya/Rudaw)
