2025, kültür sanat dünyasında çalkantılı bir yıl olarak kayda geçti. Yıl, Türkiye’de sanat camiasını derinden etkileyen kayıplarla başladı. Arabesk müziğin usta ismi Ferdi Tayfur 79 yaşında hayatını kaybetti. Aynı yıl içinde usta müzisyen Edip Akbayram, oyuncu Şinasi Yurtsever, Yeşilçam’ın efsane isimlerinden Filiz Akın, yönetmen Ali Özgentürk, müzisyen İlhan Şeşen, dengbej Eda Mahdo ve efsanevi rock müzisyeni Ozzy Osbourne de yaşamını yitirdi. Dünya sineması ise sürreal sinemanın usta ismi David Lynch’in vefatıyla sarsıldı.
Ferdi Tayfur hayatını kaybetti
Türkiye’de sanat dünyası 2025’i acı bir haberle karşıladı. Ünlü şarkıcı Ferdi Tayfur, 79 yaşında hayatını kaybetti.
82. Altın Küre ödülleri sahiplerini buldu
Ödül töreni sezonu Altın Küre Ödülleri’yle açıldı. 82’ncisi düzenlenen törende Emilia Perez 4 ödülle film kategorilerinde zirveye otururken, TV kategorilerinde ilk sırada 4 ödülle Shōgun yer aldı.
Merve Dizdar, Fransa’da şövalye ilan edildi
76. Cannes Film Festivali’nde “en iyi kadın oyuncu” ödülünü kazanan Merve Dizdar’a Fransa’nın önemli nişanlarından biri olan “Edebiyat ve sanat şövalyesi” unvanı verilmesine karar verildi.
Dizi ve film sektöründe tekelleşme iddiaları
Ünlü isimlerin menajerliklerini üstlenen şirketler hakkında sektörde tekelleşmeye neden oldukları iddiası, sanat camiasında büyük yankı uyandırdı. İddialar üzerine Rekabet Kurumu ünlü menajerlik sektöründe faaliyet gösteren 21 şirketi incelemeye aldı. Soruşturmada ID İletişim’in kurucusu menajer Ayşe Barım öne çıkan isim oldu.
Barım hakkında başlatılan soruşturma kapsamında tanık olarak ifade veren ünlü oyuncular Halit Ergenç ve Rıza Kocaoğlu hakkında “yalan tanıklık” suçlamasıyla iddianame düzenlendi. İddianamede oyuncular için 2 yıldan 4 yıla kadar hapis istendi.
Usta yönetmen David Lynch hayatını kaybetti
2025’in ilk ayında sanat dünyası eşsiz bir dehayı kaybetmenin derin üzüntüsünü yaşadı. Sürreal sinemanın usta ismi David Lynch 78 yaşında yaşamını yitirdi.
PACBI, sinemacıları Berlinale’yi boykot etmeye çağırdı
İsrail’e akademik ve kültürel boykot için Filistin kampanyası, uluslararası sinemacıları 75. Uluslararası Berlin Film Festivali’ni boykot etmeye çağırdı. Konuya ilişkin yapılan açıklamada, Berlinale’nin Alman hükümetinin İsrail güçlerinin Gazze’deki soykırımına suç ortaklığı ettiği ve Filistinlilerle dayanışma içinde olan film yapımcılarını koruyamadığı ifade edildi.
Kazım Öz’ün “Oy’una geldik” filmi vizyona giremedi
Kazım Öz’ün “Oy’una geldik” filmi, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın “eser işletme belgesini” zamanında teslim etmemesinden dolayı izleyiciyle buluşamadı. Filmin 21 Şubat’ta vizyona girmesi planlanıyordu.
97. Oscar ödülleri sahiplerini buldu
Sinema dünyasının en prestijli ödüllerinden olan Oscar Ödülleri, 97. kez sahiplerini buldu. Törende en iyi film ödülü Anora’nın olurken, Mayki Medisin “en iyi kadın oyuncu” ödülünü, Edriyin Brodi ise “en iyi erkek oyuncu” ödülünü aldı.
Rexx Sineması’nın yıkımına başlandı
Kadıköy’de bir dönemin sembolü olan ve 2020’den beri kapalı olan tarihi Rexx Sineması’nın yıkımına başlandı. Kadıköy Kent Dayanışması, yıkım kararı kesinleşmeden yıkıma başlanmasına tepki göstererek “Bu yıkım hukuksuzdur” dedi.
Edip Akbayram, Şinasi Yurtsever ve Filiz Akın yaşamını yitirdi
Usta sanatçı Edip Akbayram, 75 yaşında hayatını kaybetti. Bir süredir mide kanseriyle mücadele eden ünlü oyuncu Şinasi Yurtsever 51 yaşında yaşamını yitirdi. 2025’te aramızdan ayrılan bir diğer sanatçı ise Yeşilçam sinemasının efsanevi isimlerinden Filiz Akın oldu. Akın 82 yaşında yaşamını yitirdi.
Hollywood yıldızlarından hükümete yapay zeka çağrısı
Hollywood’da 400’den fazla ünlü isim ve sektör çalışanı, hükümete yapay zeka alanındaki mevcut yasaları koruma çağrısı yaptı. Mektuba imza atanlar arasında Ben Stillir, Mark Raffilo, Giyermo Del Toro, Keyt Blençet gibi isimler yer aldı.
LGBTİ+’lardan İstanbul Film Festivali’ne boykot çağrısı
İKSV, kuir filmlerin gösteriminin yapıldığı “Nerdesin aşkım?” bölümünü 44. İstanbul Film Festivali programından çıkarma kararı aldı. Karara tepki gösteren İstanbul LGBTİ+ Onur Haftası Komitesi, sansüre karşı boykot çağrısı yaptı. İKSV açıklama yaparak, “Önceki yıllarda ‘Nerdesin aşkım?’, ‘Çiçek istemez’ ve ‘Musikişinas’ bölümlerinde yer alabilecek filmler, bu yıl diğer bölümler altında gösteriliyor” dedi.
“Zer” filminden dolayı yargılanan Kazım Öz beraat etti
Kazım Öz’ün “Zer” filmi nedeniyle “örgüt propagandası yapmak” iddiasıyla yargılandığı davanın 5. duruşması yapıldı. Mahkeme “propaganda suçu için aranan özel kastın oluştuğuna dair yeterli delil bulunamadığından” Kazım Öz’ün beraatine karar verdi.
Boykot çağrıları Muse ve Ane Brun konserlerini iptal ettirdi
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanmasının ardından başlayan boykot çağrıları kültür sanat gündemini de etkiledi. Dünyaca ünlü İngiliz rock grubu Muse, organizasyon şirketi Dibiel Entirtteymınt’a boykot çağrılarının ardından 11 Haziran’daki İstanbul konserini iptal etti. Aynı organizasyon şirketi aracılığıyla İstanbul’da sahne alması planlanan Norveçli müzisyen Ane Brun da konserini iptal etti.
Boykot çağrılarına destek veren oyuncular işten çıkarıldı
Boykot çağrıları dizi-film sektöründe de yankı uyandırdı. Oyuncu Cem Yiğit Üzümoğlu, sosyal medyadan boykot çağrısı yaptığı için gözaltına alındı. TRT’nin “Teşkilat” dizisinde rol alan Aybüke Pusat boykot çağrılarına destek verdiği için yapımdan çıkarılırken, Pusat’a veren Furkan Andıç ve Boran Kuzum da kanaldaki projelerden çıkarıldı.
44. İstanbul Film Festivali izleyicilerle buluştu
44. İstanbul Film Festivali düzenlendi. Festivalin bu yılki seçkisinde 7 Kürtçe filmin yer alması da dikkat çekti. Konuyla ilgili olarak konuşan festival direktörü Kerem Ayan, “Bu filmler için özel bir çaba sarf etmedik. Çünkü iyi filmlerdi” ifadelerini kullandı.
Osman Kavala’ya Goethe Madalyası verileceği duyuruldu
Goethe Enstitüsü tarafından, Almanya dışında kültürel iş birliği ve sanat üretimini destekleyen kişilere verilen Goethe Madalyası’nın bu seneki 3 sahibinden birinin Gezi Parkı davasından tutuklu bulunan iş insanı Osman Kavala olduğu duyuruldu.
78. Cannes Film Festivali sinemaseverlerle buluştu
Sinema dünyasının en prestijli etkinliklerinden Cannes Film Festivali, 78. defa sinemaseverlerle buluştu. Cafer Panahî’nin “Sadece bir kazaydı” filmi festivali büyük ödül Altın Palmiye’yi kazandı.
Avusturya, 69. Eurovision Şarkı Yarışması’nda galip geldi
Avrupa’nın en büyük müzik organizasyonlarından Eurovision Şarkı Yarışması 69. kez müzikseverlerle buluştu. İsviçre’nin Basel kentinde yapılan yarışmayı Avusturya’yı temsil eden genç müzisyen Cey Cey “Weystid love” adlı şarkısıyla kazandı.
Ali Özgentürk ve İlhan Şeşen vefat etti
“Selvi boylum al yazmalım”, “Hazal”, “At” gibi sinemaya unutulmaz eserler kazandıran senarist ve yönetmen Ali Özgentürk ve Türk müziğinin sevilen sesi İlhan Şeşen birkaç gün arayla hayatını kaybetti.
Hirschman Şiir Ödülü, İlhan Sami Çomak’ın oldu
Hirschman Şiir Ödülü’nün bu yılki sahibi 30 yılını cezaevinde geçiren şair İlhan Sami Çomak oldu. Amerikalı şair aktivist Jack Hirschman’ın anısına verilen ödül, Beyoğlu’nda düzenlenen törenle Çomak’a takdim edildi.
Oasis 16 yıl sonra yeniden bir araya geldi
2009 yılında dağılan ve bir dönemin en meşhur müzik gruplarından olan Oasis, yıllar sonra bir araya geldi. Dünya turnesine çıkan grubun 16 yıl sonra ilk konserini Galler’in başkenti Cardiff’te yaptığı aktarıldı.
Efsanevi müzisyen Ozzy Osbourne hayatını kaybetti
Black Sabbath grubunun vokali, efsanevi müzisyen Ozzy Osbourne hayatını kaybetti. Usta sanatçı son konserini, vefatından 17 gün önce Birmingham’da vermişti.
Film sektöründen Mubi’ye tepki yağdı
Efe Çakarel’in kurucusu film platformu Mubi’nin İsrail ordusuna destek verdiği ortaya çıkan bir şirketten yatırım alması eleştirileri beraberinde getirdi. Türkiye’den ve dünyadan sinemacılar iş birliğinin sonlanması için platforma çağrı yaptı.
Zeytinli Rock Festivali, Kaymakamlık engeline takıldı
Zeytinli Rock Festivali “orman yangınları riski” gerekçesiyle Sarıyer Kaymakamlığı tarafından iptal edildi. Bölge idare mahkemesi’nin kaymakamlığın uygulamasına yürütmeyi durdurma kararı vermesinin ardından Sarıyer Kaymakamlığı bu kararı bir üst mahkemeye taşıdı. Yürütmeyi durdurmanın iptali kararı verilmesiyle festival tekrar iptal edildi.
Venedik Film Festivali’nde Filistin etkisi
Sinema dünyasının önemli etkinliklerinden 82. Venedik Film Festivali’nin açılışı Paolo Sorrentino’nun “La grazia” filmiyle yapıldı. Festivalin büyük ödülü Altın Aslan’ın sahibi “Father mother sister brother” filmi oldu. Festival öncesinde farklı ülkelerden sanatçılar Gazze için festival yönetimine açık mektup gönderdi. Mektupta, Gazze’de yaşanan işgal ve soykırımın festival yönetimi tarafından kınanması için çağrıda bulunuldu.
Dengbejleriyle ünlü Eda Mahdo hayatını kaybetti
Kürtlerin ve Ezidi toplumunun tanınmış dengbej ve hikaye anlatıcılarından Eda Mahdo, Almanya’da yaşamını yitirdi. Yaşlılığa bağlı kalp rahatsızlığı nedeniyle hayatını kaybeden Eda Mahdo, yaklaşık 100 yaşındaydı.
Müzik grubu Manifest’e “teşhircilik” soruşturması
Manifest grubuna yönelik “teşhircilik” gerekçesiyle soruşturma başlatıldı. Gözaltına alınan grup üyeleri adli kontrol şartı ve yurt dışına çıkış yasağıyla serbest bırakıldı.
32. Altın Koza Film Festivali düzenlendi
Türkiye’nin en prestijli sinema organizasyonlarından Uluslararası Adana Altın Koza Film Festivali, 32. defa sinemaseverlerle buluştu. Festivalin ulusal uzun metraj film yarışması’nda jürinin büyük ödülü Pelin Esmer’in yönettiği “O da bir şey mi” filmine gitti.
Mabel Matiz’e “Perperişan” şarkısından dolayı soruşturma
Şarkıcı Mabel Matiz’in “Perperişan” şarkısıyla ilgili soruşturma başlatıldı. Matiz hakkında “müstehcen yayınların yayımlanmasına aracılık etmek” iddialarıyla hazırlanan iddianamede sanatçının 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezasına çarptırılması istendi.
Koma Amed 30 yılın ardından Diyarbakır’da sahnedeydi
Kürt müziğinin sevilen gruplarından Koma Amed, 30 yılın ardından Diyarbakır’da konser verdi.
62. Altın Portakal Film Festivali yapıldı
62. Uluslararası Antalya Altın Portakal Film Festivali sinemaseverlerle buluştu. Seyfettin Tokmak’ın “Tavşan imparatorluğu” filmi, festivalde “en iyi film” ödülünün kazananı oldu.
DT Genel Müdürü Tamer Karadağlı’ya mobbing iddiaları
Devlet Tiyatroları Genel Müdürü Tamer Karadağlı, kurum içi mobbing iddialarıyla gündeme geldi. Suçlamaların Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a kadar ulaştığı ve Erdoğan’ın mobbing iddiaları için araştırma talimatı verdiği iddia edildi.
Selimiye Camii restorasyonuna yönelik tartışmalar
UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde bulunan Selimiye Camii, restorasyon çalışmalarıyla gündeme geldi. Mimar Sinan’ın “ustalık eserim” diye tanımladığı caminin ana kubbesindeki kalem işi süslemelerin ve hat sanatının değiştirilmesiyle ilgili tartışmalar yaşandı.
Ayasofya restorasyonu eleştirilere neden oldu
Ayasofya’da yapılan restorasyon çalışmalarıyla ilgili tartışmalar yaşandı. Bakan Mehmet Nuri Ersoy, her adımın bilim insanlarının önderliğinde ilerlediğini söylerken, uzmanların ise uygulanan tekniklerle ilgili endişeleri oldu. Öte yandan, süreci yürüten bilim kurulunda arkeolog olmaması da dikkatleri çekti.
İstanbul Bienali’nde izleyici rekoru
Üç ayaklı kedi başlıklı 18. İstanbul Bienali’nin ilk ayağına bu sene ilgi yoğun oldu. 600 bini aşkın izleyici sayısıyla bienal tarihindeki en yüksek ziyaretçi sayısına ulaşıldı.
Eurovision’da İsrail krizi yaşandı
İsrail’in 2026’da düzenlenecek Eurovision Şarkı Yarışması’na katılımına devam kararı verildi. Karara tepki gösteren İrlanda, İspanya, Hollanda, Slovenya ve İzlanda yarışmadan çekildi. 2024 yılında düzenlenen yarışmanın kazananı İsviçreli müzisyen Nemo ise tepki olarak birincilik ödülünü iade edeceğini duyurdu.
Hazırlayan: Yeşim Yıldız
Seslendiren: Yadigar Anlı
Kurgu: Mehmet Kızıl
Grafik: Çağla Albayrak
