ABD Başkanlık seçimlerini kazanan Donald Trump, Florida Senatörü Marco Rubio’yu yeni dışişleri bakanı olarak atamayı planlıyor. Eğer Senato’dan onay alırsa, Rubio, Latin kökenli ilk dışişleri bakanı olacak. Küba kökenli Rubio, Çin, İran ve Küba gibi ülkelerle ilgili sert tutumlarıyla tanınıyor. Ancak, Türkiye ile ilişkilerdeki eleştirileri, dışişleri bakanı olarak nasıl bir strateji izleyeceği konusunda soru işaretleri oluşturuyor.
2011 yılından bu yana Senato’da görev yapan Marco Rubio, özellikle Türkiye’nin dış politikası ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yönetimine karşı eleştirileriyle dikkat çekiyor. Rubio, Türkiye’nin Suriye, Venezuela, Kıbrıs ve insan hakları alanlarındaki politikalarını sıkça eleştirdi. Özellikle 2019’da Türkiye’nin başlattığı Barış Pınarı Harekatı, Rubio’nun sert açıklamalar yaptığı en önemli konulardan biri oldu. Rubio, operasyonu Erdoğan’ın iç politikadaki sıkıntıları örtbas etmek için başlattığını savunmuştu.
‘Ermeni Soykırımı’ ve s-400 krizi
Rubio, ABD Kongresi’nde 1915 olaylarını “Ermeni soykırımı” olarak tanıyan tasarıya destek verdi ve Türkiye’nin Rusya’dan aldığı S-400 hava savunma sistemine karşı güçlü bir duruş sergiledi. Trump yönetiminin Türkiye’ye yaptırım uygulamamasını eleştirerek, Türkiye’ye karşı yaptırımların uygulanması gerektiğini savundu.
Venezuela ile ilişkiler
Rubio, Türkiye’nin Venezuela yönetimiyle olan yakın ilişkilerini de eleştirdi. Özellikle Türkiye’nin Nicolas Maduro yönetimiyle altın ticareti yapması, Rubio’nun ABD hükümetinden Türkiye’yi bu ticaretten vazgeçirmesini istemesine neden oldu.
Kıbrıs ve Maraş’ın açılması
Rubio, Kıbrıs’ın kuzeyindeki Türk yönetiminin Maraş’ı kısmi olarak açma kararını da eleştirerek, ABD hükümetinin bu konuda daha fazla adım atmasını talep etti. Türkiye’nin iki devletli çözüm önerisini de reddeden Rubio, çözümün ancak tek bir Kıbrıs Cumhuriyeti çerçevesinde olabileceğini savunuyor.
İnsan hakları ve siyasi tutuklular
2021’de Türkiye’deki insan hakları ihlalleri konusunda da sert tutum sergileyen Rubio, özellikle tutuklu Amerikalı Türk vatandaşı Serkan Gölge’nin serbest bırakılmasını isteyen bir yasa tasarısı sundu. Ayrıca Erdoğan hükümetini, “siyasi tutuklulara işkence yapmakla” suçladı.
Ukrayna krizi ve Türkiye’nin stratejik rolü
Ancak Rubio, Türkiye’nin bölgedeki stratejik tutumlarını da zaman zaman takdir etti. Özellikle Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısının ardından Türkiye’nin Ukrayna’ya sağladığı Bayraktar TB2 insansız hava araçlarının savunma katkısını olumlu değerlendirdi.
Bakanlık görevi
Trump’ın Rubio’yu dışişleri bakanı olarak ataması, Amerika’nın dış politikasında sert bir çizgiye işaret ediyor. Çin, İran ve Rusya ile ilişkilerde güçlü bir tavır sergileyen Rubio’nun, Türkiye ile olan gerilimli ilişkilerde nasıl bir denge kuracağı ise, bakanlık görevindeki en büyük sınavı olacak. (Kaynak: BBC Türkçe, DW)
