15 Ağustos 2021’de ABD’nin Afganistan’dan çekilmesinin ardından yönetimi ele geçiren Taliban, ülkede kriz ve kaosu derinleştirerek tüm hak ve özgürlükleri kısıtladı. Özellikle kadınlar ve çocuklar için yaşam, adeta bir cezaevine dönüştü. Sağlıktan eğitime, spordan sosyal hayata kadar birçok alanda kadınların hakları ellerinden alındı, çocuklar ise ya işçi olarak ya da Taliban’ın askeri güçleri olarak kullanıldı.
MA’nın haberine göre Kabil’deki Devrimci Kadın Birliği (RAWA) üyesi Shazia Shekib (güvenlik gerekçesiyle ismi değiştirilmiştir), Taliban yönetimi sonrası Afganistan’da kadın haklarının hızla gerilediğini belirtti. Shekib, kadınların eğitim haklarının gasp edildiğini, birçok kadının işsiz kaldığını ve eğlence ve spor alanlarının kadınlara yasaklandığını vurguladı. Kadınların evlerinden çıkabilmeleri için yanlarında bir erkek vasi bulundurma zorunluluğu getirilmesiyle birlikte, Afganistan’ın kadınlar için bir hapishaneye dönüştüğünü ifade etti.
Shekib, yasaklara karşı çıkan kadınların şiddete maruz kaldığını ve tutuklandığını dile getirerek, “Çok sayıda kadın öldürüldü ve cansız bedenleri yol kenarlarına terk edildi. Taliban, kadınları değersiz varlıklar olarak görüyor. Kadınlar, Taliban yönetimine karşı derin bir kin besliyor ve onların hüküm sürmesine asla izin vermeyecekler” dedi.
Çocukların durumu ve sağlığın geldiği nokta
Shekib, son üç yılda ekonomik krizin derinleşmesiyle birlikte çocukların bu durumdan en fazla etkilenen kesim olduğunu söyledi. Yetersiz beslenme, temiz su sıkıntısı ve sağlık hizmetlerine erişimde yaşanan zorluklar, çocukların yaşamını tehdit ediyor. Ülkedeki uzman doktor eksikliği ve kalitesiz ilaçlar da sağlık sektöründeki durumu daha da kötüleştiriyor.
Azınlık grupların da ciddi sorunlarla karşı karşıya olduğunu belirten Shekib, Hindu ve Hazara topluluklarının Taliban yönetimi altında sürekli bir korku içinde yaşadıklarını kaydetti. İşsizlik ve yoksulluk, insanları umutsuzluğa sürüklerken, birçok kişi hayatta kalmak için çaresizce mücadele ediyor.
‘İkinci bir Afganistan’
Mor Cumartesiler Hareketi’nin Basın Sorumlusu Aisha (güvenlik gerekçesiyle ismi değiştirilmiştir), Taliban yönetimi altında kadınların 20 yıllık kazanımlarının bir bir hedef alındığını belirtti. Kadınların büyük ölçüde iş hayatından dışlandığını, sağlık hizmetlerine erişimde sorunlar yaşadığını ve aile içi şiddet ve zorla evlendirmeye karşı yasaların zayıflatıldığını söyledi.
Aisha, tüm baskılara rağmen kadınların Taliban’a karşı direndiğini ve kendilerine alternatif alanlar yaratmaya çalıştığını belirtti. Kadınlar, “ikinci bir Afganistan” kurarak yer altı eğitim kursları ve okulları açtı. Ayrıca, kadınlar geleneksel kıyafetler, müzik ve hikaye anlatıcılığı ile kültürel direnişi sürdürüyor. Dayanışma ağları oluşturarak birbirlerine destek oluyorlar.
Aisha, Taliban yönetimi altındaki ekonomik zorlukların çocukları tehlikeli koşullarda çalışmaya zorladığını ve Taliban’ın çocukları askeri amaçlarla kullanarak onları şiddete ve travmaya maruz bıraktığını belirtti. Dünya halklarını, Afganistan halkının yanında durmaya ve Taliban hükümetinin tanınmasını engellemeye çağırdı.
