Abdullah Öcalan’ın çağrısıyla başlayan Barış ve Demokratik Toplum Süreci kapsamında milletvekillerinden oluşan komisyon Meclis’te kuruldu. Bugün ilk toplantısını gerçekleştirecek komisyonun yapacağı çalışma ve alacakları kararlar ise merak konusu.
51 üyeden 9’u kadın
Toplumun tüm kesimlerini beklentisinin olduğu komisyonda kadın-erkek eşitliğinin sağlanmaması tepkilere yol açtı. 51 üyeden oluşan komisyonda, AK Parti 21, CHP 10, Halkların Eşitlik Demokrasi ve Eşitlik Partisi (DEM Parti) 4, MHP 4, Yeni Yol Partisi 3 milletvekiliyle temsil edilecek. AK Parti 4, CHP 3, DEM Parti 2, toplamda 9 kadın komisyonda yer alacak.
MHP, Yeni Yol Partisi, TİP, EMEP ve DSP ise hiçbir kadın üye bulundurmayarak, yüzde 0’lık temsiliyetle dikkat çekti.
Toplumsal cinsiyet eşitliği bakımında tepkilere yol açan komisyona dair kadın örgütleri, sürecin kadınlar öncülüğünde yürümesi üzerine çağrı ve taleplerini dillendiriyor.
‘Siyasi partilerle sınırlı kalmamalı’
Barışa İhtiyacım Var Kadın İnisiyatifi üyesi Gülcan Tarkan, komisyonun siyasi partilerle sınırlı kalmaması gerektiğini vurgulayarak, “Toplumsal hafızada derin izler bırakan ihlaller açıkça konuşulmalı, tüm muhataplar bu sürece dahil edilmelidir” dedi. Kürt sorununun, Türkiye’de demokrasi, eşitlik ve özgürlük mücadelesinin merkezinde yer aldığına dikkat çeken Gülcan Tarkan, çözüm sürecinde toplumsal ve siyasal muhatapların dışlanmaması gerektiğini ifade ederek, sorunun demokratik yollarla çözümü için, ilgili tüm kesimlerin sürece aktif katılımının esas olduğunu söyledi.
‘Komisyon İmralı’ya gitmeli’
Gülcan Tarkan, “İmralı, Kürt halkının siyasal taleplerini tarihsel olarak temsil eden önemli bir aktördür. 2013-2015 çözüm sürecinde de barışın dili, diyalogla kurulmuş, çatışmalar durmuştu. Bu nedenle Meclis’te kurulan komisyon, barışı gerçekten hedefliyorsa, İmralı ile diyalog kurmalıdır. Barış çoğulculuk, kapsayıcılık ve cesaretle mümkündür. Kadınların, Kürt halkının ve tüm ezilenlerin sesi duyulmadan gerçek bir çözümden söz edilemez” dedi.
Eşitsizliğe tepki
Komisyonda kadınların azınlıkta bırakılmasına tepki gösteren Gülcan Tarkan, “Gönül isterdi ki orada yarı yarıya bir temsil dengesi olsun. DEM Parti üyelerin ikisini kadınlardan seçerek, bu dengeyi sağlamaya çalıştı. Keşke diğerleri de böyle bir denklemi kurabilseydi. Bu tablo, barış mücadelesinde en önde yer alan kadınlar açısından cinsiyet eşitsizliğinin açık bir göstergesi” diye konuştu.
Kadınların toplumun dönüşüm anahtarı olduğunu vurgulayan Gülcan Tarkan, “Erkek egemen siyaseti kırmak, karar mekanizmalarında etkin temsiliyet barışa hizmet eder. Barış, sadece silahların susması değildir. Toplumsal yaşamın adalet, eşitlik ve özgürlük temelinde dönüştürülme sürecidir. Patriyarkaya, militarizme, sömürgeye karşı da çok katmanlı bir mücadele ile birlikte yürütülecek bir süreç. Bu sürecin öznesi kadınlardır. Biz kadınlar, bu sürecin son derece diplomatik bir alana hapsedilmesini istemiyoruz” diye aktardı.
‘Barışın öznesi olmalıyız’
Kadınların tarih boyunca savaşlarda en büyük bedelleri ödediğini tam da bu nedenle barış de en ön saflarda yer alması gerektiğini vurgulayan Gülcan Tarkan, “Savaş koşulları, yerinden edilmeye, göçe, yoksullaşmaya ve kadın bedeninin cinsiyetçi bir yaklaşımla hırpalanmasına yol açıyor. Her çatışmalı alan, kadınların bu bedeli çok ağır ödediğini gösteriyor. İşte bu yüzden barışın öznesi olmak zorundayız” ifadelerini kullandı.
‘Barış her yerde anlatılmalı’
Gülcan Tarkan, yaşanan tüm travmalara rağmen barışa giden yolu örme konusunda güçlü bir iradeye ve motivasyona sahip olduklarını vurgulayarak, sürecin başarıya ulaşması için kadınların daha geniş katılımına ihtiyaç olduğunu hatırlattı. Gülcan Tarkan, “Komisyonda kadın hareketlerini temsil eden, son derece donanımlı kadın yoldaşlarımız var. Onlar bizim sözümüzü komisyonda söyleyecek. Ama bizim asıl işimiz, komisyon dışında, diğer alanlarda barışı anlatmak. Bu, demokratik katılımın da bir ön şartı. Bu tip komisyonlarda kadınlara ne kadar öncelik verdiğiniz, demokrasinin bir göstergesidir. Ama bu konuda bir kez daha sınıfta kaldık” vurgunu yaptı.
Kadınların özgürlüğü olmadan kalıcı bir barışın mümkün olmayacağını vurgulayan Gülcan Tarkan,”Her bir sokağı barış masasına çevirerek bu süreci sahiplenmeli ve birlikte başarmalıyız” dedi.
‘Her yerde barış masası kurulmalı’
Toplumun her kesimine ulaşılması gerektiğini vurgulayan Gülcan Tarkan, “Kapı kapı gezerek, binlerce toplantı yaparak, insanların sorularını yanıtlayarak ve kafa karışıklıklarını gidererek bu süreci anlatmalıyız. Ülkemizin doğusunda, batısında, her yerinde bir barış masası kurmaya ihtiyacımız var” ifadelerini kullandı. Kadınların yaşamın öznesi ve öncüsü olduğunu yineleyen Gülcan Tarkan, “Kadınların özverisi ve öncülüğüyle özgürleşeceğiz ve özgürleştireceğiz” diye konuştu.
Komisyona 5 öneri
Gülcan Tarkan, komisyona 5 önerilerini ise şöyle sıraladı:
- “Kamuoyun sadece partiler arası değil aynı zamanda farklı toplumsal katmanların da temsilini içermelidir. STÖ, insan hakları örgütleri, her kesim sürece dâhil edilmelidir.
- Yaşanmış hak ihlallerini ve ihmal politikalarını ‘açıkça’ ele almalı bu çerçevede kamuoyu ile paylaşılmalı.
- Bu coğrafyada yaşayan tüm halkların kendi dilini resmi veya bölge dili olarak tanımalı anadilde eğitim, kültürel özerklik talepleri tartışabilir zemine çekilmeli.
- Meclis kanun ve yasaların göz önünden geçirmeli, ifade özgürlüğü ve yasal faaliyetlerin önün açılmalı.
- Cezaevinde bulunan tutsakların ve yaşanan ihlallerin acilen ele alınmalı.” (MA)
