Birleşmiş Milletler (BM) Suriye Araştırma Komisyonu, 27 Kasım’dan itibaren Suriye’nin farklı bölgelerinde artan çatışmalar ve buna bağlı olarak yaşanan insani kriz ile ilgili açıklama yaptı.
Komisyon, ülkedeki tüm tarafların uluslararası hukuka uymalarını, sivillerin korunmasını sağlamalarını ve insan haklarına saygı göstermelerini talep etti.
Komisyon Başkanı Paulo Sérgio Pinheiro, “Geçmişteki vahşetlerin tekrarlanmaması gerektiğini, aksi takdirde Suriye’nin yeni bir zulüm döngüsüne gireceğini” belirterek, tüm taraflara sivillere yönelik şiddet eylemlerinden vazgeçme çağrısında bulundu.
Pinheiro, “Tüm tarafları geçmişteki alışkanlıklarından vazgeçmeye ve sivilleri, onların insan haklarını ve Cenevre Sözleşmeleri’ni korumaya ve bunlara saygı göstermeye çağırıyoruz” dedi.
‘Onlarca sivil hayatını kaybetti, yerinden edilmeler artıyor’
BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği Sözcüsü Jeremy Laurence, Cenevre’de düzenlediği basın toplantısında, Heyet Tahrir el-Şam (HTŞ) ve diğer cihatçı grupların Halep ve çevresinde başlattığı saldırıların, siviller üzerinde derin bir yıkım bıraktığını belirtti.
Laurence, “Ofisimiz, yaşanan saldırılarından kaynaklı aralarında çocuk ve kadınlarında bulunduğu yüksek sayıda sivilin hayatını kaybettiğini ve endişe verici durumları belgeledi. Çatışmalar, sağlık tesisleri, eğitim kurumlarına ev sahipliği yapan binalar ve gıda pazarları gibi sivil yerleşim yerlerinin yıkımına ve zarar görmesine neden oluyor” dedi.
‘Uluslararası güçler sorumluluk almalı’
Son yaşanan saldırılardan kaynaklı on binlerce insanın daha yerinden edildiğini ifade eden Sözcü Laurence, şöyle devam etti:
“Hayati yardımlar büyük ölçüde çatışma bölgesine ulaştırılamıyor. Halep’teki hastaneler ve kamu sağlık tesisleri kapasitesinin sınırında çalışıyor ve personel ile malzeme sıkıntısı yaşıyor. Tüm taraflara sivilleri koruma ve ihtiyaç sahiplerine hayati yardımın ulaşmasına izin verme çağrısında bulunuyoruz. Ayrıca, etkisi olan üçüncü taraflardan uluslararası insancıl hukuka uyulmasını sağlamak, diyaloğu teşvik etmek ve bu şiddetin Suriyelilerin çektiği acıyı daha da artırmasını ve bölgesel gerilimleri tırmandırmasını önlemek için ellerinden gelen her şeyi yapmalarını talep ediyoruz. Uluslararası insan hakları hukuku ve insancıl hukuk uyarınca çatışmanın tüm taraflarına yükümlülüklerini ve sorumluluklarını hatırlatıyoruz: Siviller ve sivil altyapı korunmalıdır.”
‘Önlem alınmazsa kriz derinleşecek’
Birlemiş Milletler Güvenlik Konseyi üyelerine Suriye’de yaşanan gelişmelere ilişkin bir brifing veren BM Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen ise yaşanan çatışmaların önüne geçilmezse Suriye’deki krizi çok daha derinleştireceği uyarısında bulundu.
Yaşanan son çatışmaların, son dört yılı aşkın bir süredir büyük ölçüde stabil olan durumu kökten değiştirdiğini dile getiren Pedersen, “Geniş bir bölge, BM Güvenlik Konseyi’nin terör listesinde yer alan Heyet Tahrir el-Şam (HTŞ) terör grubu ve Suriye Milli Ordusu gibi silahlı ‘muhalif’ gruplar da dahil olmak üzere devlet dışı aktörlerin kontrolüne geçti. Bu gruplar, aralarında Suriye’nin ikinci büyük şehri olan Halep’in de bulunduğu, yaklaşık 7 milyon kişinin yaşadığı bir bölgeyi fiilen kontrol etmeye başladı” dedi.
‘Siyasi diyalog şart’
Suriye’deki tırmanan tansiyonun düşürülmesi çağrısında bulunan Özel Temsilci Pedersen, “Tüm tarafları, uluslararası hukuk kapsamındaki yükümlülüklerine uymaya, sivilleri ve sivil altyapıyı korumaya ve şiddetten kaçan Suriyeliler için güvenli geçiş sağlamaya davet ediyorum” dedi.
Çatışmaların kitlesel yerinden edilmelere ve ciddi sivil kayıplara yol açabileceği uyarısında bulunan Pedersen, şu çağrıyı yaptı:
“Suriyeli taraflar ve uluslararası düzeydeki kilit paydaşlar, çatışmaya bir çözüm bulmak için anlamlı ve somut müzakerelere ciddi şekilde dahil olmalı. Suriyeli ve uluslararası aktörler arasında acil ve ciddi bir siyasi taahhüt gerekiyor. Bu Suriye için hayati önemdedir”.
‘Suriye yıkımla karşı karşıya’
Suriye’deki taraflar ve uluslararası aktörlerle telefon görüşmeleri yaptığını ve özellikle Suriye hükümeti, Suriye ‘muhalefeti’, Türkiye, Rusya, İran, ABD ile Arap ve Avrupa aktörlerinden somut ve acil adımlar atmalarını ısrarla talep ettiğini belirten Özel Temsilci Pedersen, önümüzdeki günlerde bir dizi üst düzey toplantı yapmak üzere bölgede olacağını söyledi.
“Bu çatışmanın askeri bir çözümü yok,” diyerek uyaran Pedersen, devamla şunları kaydetti:
“Eğer bir gerilim azaltma ve ciddi bir siyasi sürece doğru hızlı bir ilerleme görmezsek, krizin daha da kötüleştiğine tanık olacağız. Suriye, daha fazla bölünme, kötüleşme ve yıkım tehlikesiyle karşı karşıya kalacak”.
