Diyarbakır’ın Lice ilçesine bağlı kırsal Şenlik Mahallesi’nde yaşayan 12 yaşındaki Ceylan Önkol, 28 Eylül 2009 tarihinde koyun otlatmak için çıktığı evinden 200 metre uzaklaştığı sırada yaşanan patlama sonucu hayatını kaybetti. Yetkililerin “güvenlik” gerekçesiyle 3 gün sonra gidebildiği olay yerindeki Ceylan’ın bedenine ait parçalar, annesi tarafından toplanarak Lice Cumhuriyet Başsavcılığı’na teslim edildi.
Ailesi, çocuklarının Tapantepe Karakolu’ndan atılan havan mermisinin isabet etmesi sonucu can verdiğini öne sürdü. Jandarma ve emniyet tarafından hazırlanan raporlarda ise Önkol’un toprağa gömülü bir patlayıcıya bıçakla vurması sonucu patlamanın gerçekleştiği iddia edildi. Ancak aile, kullanılan bıçağın sadece ortasından büküldüğünü ve ucunun zarar görmediğini belirterek bu durumu yalanladı.
Diyarbakır Barosu, Diyarbakır Tabip Odası, İHD ve Mazlumder Diyarbakır şubeleri tarafından oluşturulan bir heyet de olay yerinde inceleme yaptı. İnceleme sonucunda hazırlanan raporda, Lice Cumhuriyet Savcılığı’nın ve güvenlik güçlerinin ihmalinin olabileceği, ulusal ve uluslararası hukuk ilkelerine göre olayın açığa çıkarılması için gerekli hassasiyetin gösterilmediği ifade edildi.
Önkol’un ölümüyle ilgili “görevini kötüye kullanmak” suçlamasıyla yürütülen soruşturma, sorumluların tespit edilememesi gerekçesiyle 4 Nisan 2013 tarihinde takipsizlikle sonuçlandı. Lice Cumhuriyet Başsavcılığı, dosyadaki kanıt ve raporların faillerin tespiti için yetersiz olduğu gerekçesiyle 30 Nisan 2014 tarihinde “daimi arama kararı” verdi.
3 yıldır karar verilmedi
Önkol ailesi, soruşturmanın sürdüğü 2010 yılında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) başvurdu. AİHM, soruşturmanın etkin ve tarafsız yürütülmediği iddiasıyla yapılan başvuruda ihlal olmadığına hükmetti.
Aile, patlamada sorumluluğu ve ihmali olduğu gerekçesiyle İçişleri Bakanlığı aleyhine 100 bin TL maddi, 150 bin TL manevi tazminat talebiyle Diyarbakır 2. İdare Mahkemesi’nde dava açtı.
Ancak ailenin manevi tazminat talebini reddeden mahkeme, aileye 28 bin 208 TL maddi tazminat ödenmesine karar verdi.
Dosyanın taşındığı Danıştay, 2019’da kararı bozdu. Bunun üzerine idare mahkemesi, olayda Önkol’un yüzde 10, idarenin ise yüzde 90 kusurlu olduğu tespitiyle aileye toplamda 283 bin lira maddi ve manevi tazminat ödenmesine hükmetti.
Hem Önkol ailesinin avukatları hem de bakanlık avukatlarının temyiz başvurusunda bulunduğu Danıştay, 3 yıldır henüz karar vermedi.
