Cezayir Meclisi, Fransa’nın sömürge dönemini resmen suç sayan yasa tasarısını oy birliğiyle onayladı. Oylama, Meclis Başkanı İbrahim Bugali’nin başkanlığında halka açık oturumda gerçekleştirildi.
Yasanın kabul edilmesinin ardından milletvekilleri Cezayir bayrakları sallayarak, “Huzur içinde yat şehit, mücadeleye devam” sloganları attı. Böylece 130 yılı aşkın Fransız sömürgeciliğini suç olarak tanımlayan düzenleme, ilk kez kamuya açık bir oturumda Meclis’ten geçmiş oldu.
Meclis Başkanı Bugali, oylama öncesinde yaptığı açıklamada yasanın; Fransız sömürge suçlarının tanınmasını, Fransa devletinin tarihsel sorumluluğunun belirlenmesini, tanıma ve özür mekanizmalarının oluşturulmasını ve sömürgeciliği övmeyi ya da propagandasını yapmayı suç sayan cezai hükümleri kapsadığını ifade etti.
Yasa kapsamında, Fransız sömürgeciliğine atfedilen 30’dan fazla suç sıralandı. Bu suçlar arasında Sahra bölgesinde yapılan nükleer denemelerin yol açtığı çevresel ve insani tahribat, sivillerin öldürülmesi, uluslararası yasaklı silahların kullanılması ve mayın döşenmesi yer alıyor.
Cezayir, Fransa’nın 1830’larda başlayan işgaline karşı 1 Kasım 1954’te bağımsızlık mücadelesini başlatmıştı. Yaklaşık 1,5 milyon kişinin hayatını kaybettiği bu mücadele sonucunda ülke, 1962 yılında bağımsızlığına kavuştu.
İnsan hakları örgütleri ve tarihçiler, Fransız sömürge döneminde Cezayirlilere yönelik katliamlar gerçekleştirildiğini ve yüz binlerce kişinin zorla yerinden edildiğini belirtiyor. Cezayir İnsan Hakları Savunma Birliği ise sömürge döneminde yaklaşık 10 milyon kişinin yaşamını yitirdiğini kaydediyor.
Fransa ise Afrika’daki sömürge tarihinin en kanlı örneklerinden biri olarak görülen Cezayir’de işlenen suçları bugüne kadar resmen tanımış değil. Cezayir’de her yıl 18 Şubat, sömürgeciliğe karşı verilen mücadelede hayatını kaybedenler anısına Ulusal Şehit Günü olarak anılıyor.
