Eurovision Şarkı Yarışması’nın final gecesinde Norveç, Lüksemburg, Estonya, İsrail, Litvanya, İspanya, Ukrayna, Birleşik Krallık, Avusturya, İzlanda, Letonya, Hollanda, Finlandiya, İtalya, Polonya, Almanya, Yunanistan, Ermenistan, İsviçre, Malta, Portekiz, Danimarka, İsveç, Fransa, San Marino ve Arnavutluk sahne aldı.
Juri ve seyirci oyları sonucunda Avusturya temsilcisi JJ, “Wasted Love” isimli şarkısıyla 436 puan alarak birinci oldu.
İsrail 357 puanla ikinci olurken, Estonya 356 puanla üçüncü sırada yer aldı.
Gelecek sene Avusturya’da yapılacak
Yarışma gelecek sene Avusturya’da yapılacak. Avusturya’nın temsilcisi JJ’e final öncesi İsveç’ten sonra yüzde 22 kazanma şansı veriliyordu. Wasted Love isimli İngilizce şarkıyı seslendiren JJ aynı zamanda bir opera sanatçısı ve şarkısı da pop – opera türündeydi.
İsrail temsilcisi Yuval Raphael açıklanan son oy öncesi birinci sıradaydı.
Gazze savaşının başlaması sonrası yapılan ikinci yarışmada da İsrail protesto edilmişti.
Yarı final için 15 Mayıs Perşembe öğleden sonra yapılan kostümlü provada ıslık sesleri duyuldu ve Filistin bayrağı açıldı.
Yarışmaya birkaç hafta kala, İspanya, İrlanda ve Slovenya’daki yayıncılar İsrail’in katılımının tartışılması çağrısında da bulunmuştu.
Bu üç ülke 2024 Mayıs ayında Filistin’i koordine bir şekilde devlet olarak tanıdı.
Toplamda 26 ülke büyük finalde yarıştı.
Yarışmanın ilk yarı finalini 13 Mayıs’ta yapılırken ikinci yarı finali de 15 Mayıs’ta gerçekleşti.
İsviçre, 2024 yılında Nemo’nun The Code adlı şarkısıyla birincilik kazanmasının ardından ev sahibi ülke olma hakkı kazanmıştı.
Avrupa Yayın Birliği’ne en yüksek katkıyı yapan “Big Five” ülkeleri Fransa, Almanya, İtalya, İspanya ve Birleşik Krallık her yıl olduğu gibi yarışma finaline doğrudan katılıyor.
İsviçre de ev sahipliği nedeniyle finalde sahne aldı.
Türkiye yarışmaya son kez 2012 yılında Can Bonobo ile katılmıştı.
2003 yılında Riga’da yapılan yarışmada ise Sertab Erener ile birinciliği elde etmişti.
Céline Dion’dan mesaj
1988 yılında İsviçre adına Eurovision Şarkı Yarışması’nı kazanan dünyaca ünlü yıldız Céline Dion, bu yıl Basel’de düzenlenen yarışmanın birinci yarı finalinde kameraların karşısına geçti.
Yarışmanın ev sahibi ülke olması nedeniyle Dion’un sahneye çıkabileceği söylentileri dolaşırken, sanatçı gönderdiği video mesajında bu ihtimali şimdilik rafa kaldırdı. “Orada sizinle birlikte olmayı çok isterdim,” diyen Dion, İsviçre’ye olan minnettarlığını da dile getirdi:“İsviçre her zaman kalbimde özel bir yere sahip olacak. Bana inanan ve bu olağanüstü şeyin parçası olmamı sağlayan ülke.”
Yarı finalin oylama aralığında yayınlanan video, sağlık sorunları nedeniyle uzun süredir sahnelerden uzak kalan Dion’un ilk Eurovision bağlantısı oldu. Stiff Person Sendromu (SPS – Katı Kişi Sendromu) adı verilen nörolojik bir hastalıkla mücadele eden sanatçı, geçtiğimiz yaz Paris Olimpiyatları’nda Eyfel Kulesi’nden Edith Piaf’ın klasik eseri Hymne à l’Amour’u seslendirerek duygusal bir geri dönüş yapmıştı.
Dion’un mesajı sonrası, geçmiş Eurovision yıldızları sahne alarak onun 1988’deki galibiyet şarkısı Ne Partez Pas Sans Moi’yi (Bensiz Gitme) seslendirdi. Organizasyon ekibi ise sanatçının final gecesinde sürpriz bir şekilde sahneye çıkma ihtimalinin hâlâ masada olduğunu belirtti.
İsrail’in katılımını düdük ve Filistin bayrağı ile protesto eden bir seyirci – BBC
Finalden önce yaşananlar
Bir hafta boyunca yarışmanın yapıldığı İsviçre’nin Basel kentinde İsrail’e protesto eylemleri düzenlendi. Geçtiğimiz Salı günü ve Perşembe günü de Basel merkezinde protesto eylemleri yapılmıştı.
Bugün büyük finalin gerçekleştiği gün, İsrailli sanatçı Yuval Raphael sahne aldığında protesto eylemleri yaşandı.
Finalden önce Basel’in merkezinde düzenlenmesi istenen gösteriye polis izin vermedi, polis protestoculara karşı biber gazı kullandı. Gösterilerde Avrupa Yayın Birliği (EBU) protesto edildi. Gazze’ye yönelik saldırılar devam ederken İsrail’in bu yarışmaya katılması kınandı.
2022 yılında Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle Rusya Eurovision yarışmasından dışlanmıştı, aynı uygulamanın İsrail’e yapılmaması aktivistler tarafından protesto edildi.
Yarışmayı üçüncü sırada tamamlayan Estonya’nın performansından bir kare
İsrailli şarkıcı yuhalandı
Yarışmada İsrailli sanatçı Yuval Raphael dördüncü sırada sahne alırken salondaki kimi seyirciler İsrail bayrakları açtılar, İsrailli sanatçı ıslıklandı hatta yuhalandı.
Avrupa Yayın Birliği’nin (EBU) canlı yayında yuhalama sesleri yerine alkış sesleri yayımladı.
İsrailli şarkıcı şarkısını bitirdiğinde iki kişi sahneye atlamak istedi, salondaki görevliller devreye girdiler ve bu iki kişinin sahneye çıkmasını engellediler. Bu iki kişi derhal salondan çıkarıldı ve polise teslim edildi.
İsrailli sanatçı olağanüstü güvenlik önlemleri altında son bin haftadır Basel’de korunuyor.
Bugün sadece İsviçre’nin Basel kentinde değil İsviçre’nin Cenevre kentinde de de İsrail’i protesto gösterileri yapıldı. Bu gösterilere de en az 4 bin ile 5 bin kişinin katıldığı belirtildi.
İspanya Devlet Televizyonu’ndan Filistin’e destek
İspanya devlet televizyonu RTVE de İspanyolca ve İngilizce, “İnsan hakları söz konusu olduğunda, sessizlik bir seçenek değildir. Filistin için barış ve adalet.” yazılı bir mesaj yayımladı.
Avustralya neden katılıyor?
Çoğu Eurovision ülkesi Avrupalı. Ancak 2015’te Eurovision’un 60. yıldönümünü kutlamak için davet edilen Avustralya artık her yıl yarışmaya katılıyor. Ancak kazanması halinde yarışmaya ev sahipliği yapamıyor. İsrail de dahil olmak üzere diğer Avrupalı olmayan ülkeler yarışmaya, etkinliği düzenleyen Avrupa Yayıncılar Birliği (EBU) üyesi oldukları için katılıyor.
Eurovision’da oylamalar nasıl yapılıyor?
Yarı finaller, halk oylamasıyla yapılıyor.
Finale kalan ülkeler ise jüri ve halk oylamasıyla oylanıyor.
Her ülke tarafından 10 şarkının her birine puan veriliyor. Ancak ülkeler kendi ülkelerinin şarkısına oy veremiyorlar.
Halk oylamasında en yüksek puan 12, ikinci en yüksek puan 10, üçüncü en yüksek puan da sekiz. Daha sonra sonra yediden başlayarak bire kadar puanlama yapılıyor.
Her katılımcı ülke yayıncısı EBU’ya giriş ücreti ödüyor.
Fransa, Almanya, İtalya, İspanya ve İngiltere en çok ödeme yapan ülkeler.
