2004 yılında İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi’nde kurulup uzun yıllar varlığını sürdüren Vicdani Ret Komisyonu, bugün yeniden faaliyete geçiyor.
İHD İstanbul Şubesi Vicdani Ret Komisyonu tarafından yapılan yeniden kuruluş açıklamasında, “Militarizmi dert edinen, dayanışmayı ve barışı merkezine alan herkesi birlikte düşünmek ve üretmek için komisyona davet ediyoruz.” ifadelerine yer verildi.
Açıklamada, “Türkiye’de, TBMM düzeyinde sınırlı olsa da, geçmişle yüzleşmek için partilerin kaplumbağa adımları attığını izlerken, bir yandan da Savunma Bakanlığı’na bütçe, son yıllarda üst üste rekor kırmaya devam ediyor. Bununla beraber bu yıl, Türkiye, NATO’ya ayıracağı bütçeyi iki katına çıkaracağını taahhüt etmiştir.” denilerek savunmaya ayrılan bütçeye işaret edildi.
İHD İstanbul Şubesi Vicdani Ret Komisyonu açıklamasında “Bir yanda geçmişle yüzleşmek adına, hak örgütleri ve özneler TBMM’de dinlenirken, bir yandan militarizme harcanan bütçeler günden güne büyüyor” denildi ve ancak buna karşın “Bununla beraber, en az 10 yıl sonra bir vicdani retçi kısa süreli olsa dahi hapishaneye girdi.” ifadeleriyle Çınar Koçgiri Doğan’a verilen 5 aylık hapis cezası hatırlatıldı.
İHD İstanbul Şubesi Vicdani Ret Komisyonu’nun yeniden kuruluş açıklaması şöyle:
İnsan Hakları Derneği İstanbul Şubesi’nde Vicdani Ret Komisyonu Yeniden Kuruluyor
“2004 yılında İHD İstanbul Şube’de kurulup uzun yıllar varlığını sürdüren Vicdani Ret Komisyonu, bugün yeniden çalışmalarına başlıyor.
Bugün içinde yaşadığımız dünyayı anlamlandırmaya ve yaşamımızı şekillendirmeye çalışırken, Türkiye’de ve Dünya’da günden güne militarizme ayrılan insan ve mali kaynakların arttığını izliyoruz.
TBMM’de toplumsal barışa ilişkin sınırlı da olsa adımlar atılırken, öte yandan Savunma Bakanlığı’na ayrılan bütçe her yıl yeni rekorlar kırıyor. Türkiye’nin NATO’ya ayıracağı bütçeyi iki katına çıkaracağını taahhüt etmesi de bu militarist yönelimin bir parçası.
Bir yandan barışın toplumsallaşması için hak örgütleri ve özneler TBMM’de dinlerken, diğer yandan militarizme ayrılan bütçeler her geçen gün artırılıyor. Aynı süreçte, yaklaşık on yılın ardından, vicdani ret hakkını kullandığı için bir kişinin hapishaneye girmesine tanıklık ettik.
Vicdani ret komisyonu olarak, Türkiye’nin, AİHM’den vicdani ret hakkının ihlalini içeren mahkumiyet kararları doğrultusunda Avrupa Konseyi tarafından verilen tavsiyelere uyması, yeni mağduriyetlerin önlenmesi ve savaşa değil, barışa bütçe ayrılması için mücadelemizi büyütmek istiyoruz.
Bu kapsamda, hak ihlalleriyle karşı karşıya kalan vicdani retçilerle dayanışmak, sanattan sosyal bilimlere dek farklı disiplinlerde militarizmin şekillendiği şiddet biçimlerini tartışmaya açacak zeminler yaratmak amacıyla her ay atölyeler düzenlemek, barışı merkezine alan söz ve eylemler üretmek istiyoruz.
Vicdani ret komisyonu, tahmin edilenin aksine yalnızca vicdani retçilere açık değil. Çünkü bu topraklarda militarizm, çocuklardan, pişmani retçilere, Müslüman örgütlenmelerden, kadın ve LGBTİ+ hareketine, Kürt özgürlük mücadelesine kadar birbirinden farklı bakışı, inancı ve kimlikleri olan pek çok insanı bir araya getirdi. Vicdani ret hareketinin tarihi, bu öznelerin farklılıklarıyla ve ortaklıklarıyla inşa edildi. Biz vicdani ret komisyonu olarak bu farklılıkları ve ortaklıkları çok özledik!
Militarizmi dert edinen, dayanışmayı ve barışı merkezine alan herkesi birlikte düşünmek ve üretmek için komisyona davet ediyoruz.”
Metnin Kürtçesi ise şöyle:
Di Bin Banê Şaxa Stenbolê Ya IHDyê De Komîsyona Redkirina Wicdanî Tê Sazkirin
“Komîsyona Redkirina Wicdanî ya ku di sala 2004an de di bin banê Şaxa Stenbolê ya IHDyê de hatibû sazkirin û bi salan hebûna xwe berdewam kiribû, îro dîsa vedije.
Îro em ji aliyekî ve hewl didin dinyaya xwe û jiyana xwe watedar bikin, ji aliyê din ve em dibînin ku li Tirkiyeyê û dinyayê çavakaniyên ji bo mîlîtarîzmê têne veqetandin roj bi roj zêde dibin.
Ji aliyekî ve em dibînin ku li Tirkiyeyê di asta TBMMyê de, her çiqas gavên bisînor bin jî, ji bo hevrûbûna li gel raboriyê parti gavên weke yên kosiyan diavêjin, ji aliyê din ve budçeya ji bo Wezareta Parastinê tê veqetandin di salên dawî de reqor li ser reqoran dişkîne. Li gel vê, Tirkiyeyê peyman daniye ku dê budçeya ji NATOyê re vediqetîne bike du qat.
Ji aliyekî ve ji bo hevrûbûna li gel raboriyê rêxistinên û kesayetên mafperest li TBMMyê têne godarkirin, ji aliyê din ve budçeyên ji bo mîlîtarîzmê têne veqetandin roj bi roj zêde dibin.
Li gel vê herî kêm piştî 10 salan redkireke wicdanî bo wexteke kurt be jî kete hepsê.
Weke komîsyona redkirina wicdanî em bi bîr tînin ku Dadgeriya Mafên Mirovan a Ewropayê, derheqê îhlalkirina mafê redkirina wicdanî de Tirkiyeyê mehkûm kiriye û li ser vê Konseya Ewropayê pêşniyariyê gotiye Tirkiyeyê. Em dixwazin ji bo ku guh bidine vê pêşniyarê, rê li ber binpêkirinên nû bêne girtin, ne ji bo şer, ji bo aştiyê budçe were veqetandin em têkoşîna xwe geş bikin.
Di vê çarçoveyê de ji bo piştgiriya li gel redkirên wicdanî ku mafên wan tên binpêkirin, ji bo em bi hev re di mîlîtarîzmê bigihên, em dixwazin her meh atolyeyan li dar bixin, ji hunerê ta bi zanistên civakî li gel disîplînên cuda rê li ber nîqaşa mîlîtarîzmê vekin, gotin û kiryarên aştîperest biafirînin.
Komîsyona redkirina wicdanî, berevajî texmînan, tenê ji bo redkirên wicdanî nîn e. Çimkî li ser vê axê mîlîtarîzmê gelek insanên xwedî nêrîn, bawerî û nasnameyên cuda yên weke zarok, kesên çûne eskeriyê lê poşman in, rêxistinên misilman, jin, rêxistinên LGBTİ+, tevgera kurd anî ba hev. Tarîxa tevgera redkirina wicdanî bi cudahî û hevpariya van kirdeyan hate pê. Weke komîsyona redkirina wicdanî me gelek bêriya van cudahî û hevpariyan kiriye.
Em her kesên ku xema mîlîtarîzmê dixwin, hevgirtin û aştî bo wan têgehên jêneger in vedixwînin komîsyona da ku em bi hev re bifikirin û biafirînin.”
Vicdani Ret Komisyonu yeniden başladı!
2004’te kurulan ve uzun yıllar mücadele eden komisyon, bugün yeniden çalışmalarına devam ediyor.
Militarizme karşı barışı, dayanışmayı ve hakları savunmak için herkesi birlikte üretmeye davet ediyoruz.#VicdaniRet #BarışaBütçe #İhd pic.twitter.com/HLZgeCjpWG— İHD İstanbul Şube Vicdani Ret Komisyonu (@ihd_vicdaniret) September 1, 2025
Komîsyona Reda Wijdanî ji nû ve dest bi xebat dike!
Komîsyon ku di sala 2004’an de hate damezrandin û salên dirêj berdewam.
Ji bo dijî militarîzmê, em hemû kesên ku aşti, hevkariyê û mafan di navenda xwe de dikin, dawet dikin ku bi hev re çêbikin.#RedaWijdanî #BîçûkbûnaAştiyê pic.twitter.com/hvS6bpfV2J— İHD İstanbul Şube Vicdani Ret Komisyonu (@ihd_vicdaniret) September 1, 2025
