9. Süleymaniye Forumu, dün Süleymaniye Amerikan Üniversitesi’nde Irak, Avrupa ve Irak Kürdistan Bölgesi’nden üst düzey hükümet yetkilileri, siyasi parti liderleri ve siyasi isimden oluşan 700’ü aşkın kişinin katılımıyla başladı.
Foruma Irak Başbakanı Muhammed Şiya Sudani, YNK lideri Bafıl Talabani, Irak Federal Kürdistan Bölgesel Yönetimi Başkanı Neçirvan Barzani, Başbakan Yardımcısı Kubat Talabani, Kuzey ve Doğu Suriye Yönetimi Dış İlişkiler Dairesi Eş Başkanı İlham Ahmed ve diğer ülkelerden çok sayıda temsilci katıldı.
‘Kuzey Suriye ve Bölge Üzerindeki Etkileri’ konulu oturum
İlham Ahmed, Birleşmiş Milletler Genel Sekreter eski Yardımcısı Peter Galbraith ve KDP Politbüro Üyesi Hoşyar Zebari, “Kuzey Suriye ve Bölge Üzerindeki Etkileri” oturumunda konuştu.
İlham Ahmed, konuşmasının başında Suriye’nin 2011 öncesi döneme dönmesinin imkânsız olduğunu, merkezi sistemlerin sorunları çözmediğini, aksine daha karmaşık hale getirdiğini vurguladı. Suriye’nin çeşitliliğine saygı duyulması gerektiğini dile getiren İlham Ahmed, Kürtlerin ve diğer tüm bileşenlerin haklarının Anayasa’da güvence altına alınması gerektiğini vurguladı. İlham Ahmed, “Ademi merkeziyetçiliğin reddi, yeni krizler anlamına gelir” dedi.
“Kriz istemiyoruz” diyen İlham Ahmed, demokratik bir Suriye inşa etmek için anayasanın ve yönetimin yazılmasında tüm tarafların katılımının önemini vurguladı. “Anayasanın ve yönetimin yazılmasında yer almak istiyoruz. Suriye halkı özgürlüğü ve onuru için savaşmaya kararlıdır ve hedeflerinden geri adım atmayacaktır” diye konuştu.
‘Suriye’deki durum biraz farklı’
İlham, “Irak Kürdistan Bölgesi’nin deneyimi, Kürt tarihinde ve Kürtlerin yaşadığı ülkeler için önemli bir deneyimdir” diye belirtirken, “Suriye’de durum biraz farklı” dedi. İlham bu farklılığın ve Suriye’nin çeşitliliğinin göz önünde bulundurulması gerektiğini, bunun çok önemli olduğunu ifade etti.
‘Anlaşma iddiaları tamamen çürüttü’
Suriye Demokratik Güçleri (SDG) Genel Komutanı Mazlum Abdi ile Suriye geçici hükümetinin başkanı Ahmed Şera arasında varılan anlaşmaya da değinen İlham Ahmed, bu anlaşmanın Suriye’nin çeşitli bileşenleri açısından önemli belirtti. İlham Ahmed, “SDG ve Ahmed Şara arasındaki anlaşma çok önemli. Bizi ayrılıkçılıkla suçluyorlardı ama bu anlaşma bu iddiaları tamamen çürüttü” dedi. İlham Ahmed, Suriye’nin yeniden inşası ve anayasal ve siyasi süreç için daha güçlü anlaşmalara varmak istediklerini de belirtti.
‘ABD çekilirse B planı hazır mı?’ sorusuna yanıt
Son zamanlarda, “Amerika iki ay içinde Suriye’den çekilecek” şeklinde bazı iddialar ortaya atıldı. İlham Ahmed, buna ilişkin ise şunları söyledi:
“Bazen bu tür bilgiler yayılıyor ve Amerika’nın çekileceği söyleniyor. Yıllardır Koalisyon çerçevesinde IŞİD’e karşı savaşıyoruz. Şu anda varlar ama sayıları az, sembolik olarak oradalar. Öz savunma ve siyaset konularında her zaman kendi gücümüze güvendik ve bundan sonra da seçeneğimiz bu olacak. Ancak şunu da söyleyeyim ki koalisyonlar kurmak bizim için önemlidir. Yeni ittifaklar ve anlaşmalar olabilir ve Türkiye dahil komşu ülkelerle anlaşmazlıkları ortadan kaldırmak için çalışıyoruz.”
Türkiye’nin tutumunu da değerlendiren İlham Ahmed, “Belirtmeliyim ki, doğrudan olmasa da diyaloğumuz var, bazen doğrudan diyalog da oluyor. Sorunların çözülmesi önemlidir ve karşılıklı anlayış bizim için önemli bir seçenektir. Suriye’nin yeni iktidarıyla bir sonuca ulaşmak da bizim için bir seçenektir ve bu da gerçekleşebilir. Elbette başka seçenekler de olabilir.”ifadelerini kullandı.
‘Tüm komşu ülkelerle, İsrail dahil, barış olması için çalışıyoruz’
İlham Ahmed, “İsrail ve Kürtler arasında bir işbirliği öngörüyor musunuz?” sorusuna da şu yanıtı verdi:
“Suriye’nin yeni krizlerin merkezi olmamasını umuyoruz. Huzur olmasını umuyoruz, bu bizim umudumuz ve bunun için çalışıyoruz. Komşu ülkelerle ittifaklar kurmak çok önemli. Gerçekte onlar kendi aralarında çatışma halindeler. Suriye’nin çatışma ve kriz alanı olmaması için komşularla ilişkiler çok önemlidir. Tüm komşu ülkelerle, İsrail dahil, barış olması için çalışıyoruz. Barışı arıyoruz, barışa hizmet eden her proje önemlidir.”
Peter Galbraith: Başarı birlik sayesinde oldu
Birleşmiş Milletler Genel Sekreter eski Yardımcısı Peter Galbraith ise; “Kürtlerin Irak Kürdistan’daki başarısı birlik sayesinde oldu, Suriye’de de Kürtlerin birliği için kapasite ve fırsat var. Suriye Demokratik Güçleri, HTŞ’den daha güçlüdür ve Suriye’deki en güçlü ve sistemli güç SDG’dir” şeklinde konuştu. Peter Galbraith, Kürtlerin kendi temsilcilerini belirlemeleri gerektiğini ve Ahmed Şara’nın Kürtlerin temsilcilerini belirleyemeyeceğini vurguladı.
Hoşyar Zebari ise “Biz savaştan yana değiliz çünkü kimse bizim kadar savaştan çekmemiştir” diye konuştu. (Rudaw/ANHA)
