Gazprom’dan yapılan açıklamada, Rus gazının Ukrayna üzerinden Avrupa’ya sevkiyatına ilişkin anlaşmanın bugün (TSİ) 08.00 itibarıyla sona erdiği belirtildi.
Ukrayna’nın söz konusu anlaşmayı uzatmayı reddettiğine işaret edilen açıklamada, “Gazprom, Ukrayna üzerinden doğal gaz tedarik etme fırsatından mahrum bırakılmıştır. Ukrayna üzerinden Rus doğal gazı sevkiyatı gerçekleştirilmiyor” ifadelerine yer verildi.
Ukrayna yönetiminin 2023 sonu için yayımladığı verilere göre, boru hatları ile ülke üzerinden Avrupa’ya taşınan Rus gazı miktarı 2023’te, 2022’ye kıyasla yaklaşık yüzde 28 azalarak 15 milyar metreküpe gerilemişti.
Ukrayna’nın söz konusu sözleşme sayesinde yılda yaklaşık 1 milyar dolar, Gazprom’un ise yılda 3 milyar dolardan fazla gelir elde ettiği tahmin ediliyor.
Rus gazını Avrupa’ya taşıyan ana boru hatları Kuzey Akım 1, Kuzey Akım 2 ve Yamal-Avrupa da atıl duruma düşerken Ukrayna’dan sevkiyatın durması halinde tek güzergah olarak Türkiye ön plana çıkıyor.
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelensky daha önce ülkesinin Rusya’ya “kanları üzerinden milyarlarca dolar ek gelir elde etme” fırsatı vermeyeceğini, AB’ye de gerekli önlemleri alması için 1 yıl süre verdiğini söylemişti.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise önemli bir pazarı kaybettiklerini belirtmiş ancak son gelişmeden en fazla AB ülkelerinin olumsuz etkileneceğini vurgulamıştı.
AB’nin yürütme organı olan Avrupa Komisyonu’ndan yapılan açıklamada ise kıtanın gaz sisteminin “dayanıklı ve esnek” olduğu belirtilmişti.
Açıklamada aynı zamanda AB’nin Ukrayna üzerinden transit gaz satışının olumsuz etkileriyle mücadele etme kapasitesine sahip olduğunun altı çizilmişti.
Rusya, Ukrayna dışında Macaristan, Türkiye ve Sırbistan üzerinden de AB ülkelerine gaz satabiliyor.
AB, 24 Şubat 2022’de Ukrayna’yı işgale başlamasının ardından Rusya’dan gaz alımını önemli oranda azalttı.
Rusya, 1991’den bu yana Ukrayna üzerinden de AB ülkelerine gaz satıyor
2021’de AB ülkeleri gazın yüzde 40’ını Rusya’dan satın alıyordu. Bu oran 2023’te yüzde 10’un altına indi.
Ancak bazı AB ülkeleri, özellikle Slovakya ve Avusturya, Rusya’dan önemli oranda gaz satın almaya devam ediyor.
Rusya’nın AB ülkelerine gaz satışından elde ettiği gelir, yılda 5 milyar dolardan fazla.
Rusya, 1991’den bu yana Ukrayna üzerinden de AB ülkelerine gaz satıyor.
AB,ise Rus gazına alternatif kaynak olarak sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) için Katar ve ABD’ye yönelmiş, birliğe üye olmayan ülkelerden Norveç’ten de gaz satın almaya başlamıştı.
Moldova acil durum ilan etmişti
AB üyesi olmayan ülkelerden Moldova da son gelişmelerden olumsuz etkilenebilir.
Zira ülke elektriğinin çoğunu Rusya’dan ve Ukrayna üzerinden satın aldığı gaz aracılığıyla üretiyor.
Rusya’nın desteklediği ayrılıkçı Transdinyester bölgesine de elektrik bu şekilde gönderiliyor.
Moldova’da Aralık ayı ortasında enerji sektöründe 60 gün acil durum ilan edilmiş, Enerji Bakanı Constantin Borosan halka enerj tasarrufu yapmaları çağrısında bulunmuştu. (AA/BBC)
