Şempanzeler alkollü meyveyle sosyalleşiyor: Ziyafet geleneğinin evrimsel kökeni mi?

Batı Afrika’daki vahşi şempanzeler, içinde alkol bulunan meyveleri paylaşarak tüketiyor. Bu davranış, insanlar arasındaki ziyafet kültürünün evrimsel başlangıcına işaret ediyor olabilir.

Şempanzeler alkollü meyveyle sosyalleşiyor: Ziyafet geleneğinin evrimsel kökeni mi?
Şempanzeler alkollü meyveyle sosyalleşiyor: Ziyafet geleneğinin evrimsel kökeni mi?
Haber Merkezi
  • Yayınlanma: 22 Nisan 2025 15:32

Gine-Bissau’da vahşi şempanzeler, fermente olmuş Afrika ekmeği meyvesini paylaşarak tüketirken görüntülendi. Exeter Üniversitesi’nden bilim insanlarının yürüttüğü çalışmaya göre, bu davranış şempanzelerin sosyal bağ kurma yollarından biri olabilir ve insanların ziyafet kültürünün evrimsel kökenlerine ışık tutabilir.

Araştırma, Cantanhez Ulusal Parkı’nda kurulan hareket algılayıcı kameralarla yapıldı. Şempanzelerin %0,61 oranında alkol içeren meyveleri birlikte tükettiği gözlemlendi. Bu oran düşük olmasına rağmen, şempanzeler günlük büyük miktarlarda meyve yediğinden, etkisi insanlarda hafif bira içmeye benzer olabilir.

‘Sosyal bağ kurma aracı olabilir’

Araştırmacı Anna Bowland, “Alkol insanlar üzerinde mutluluk ve rahatlama sağlar. Şempanzelerin de benzer etkiler yaşıyor olabileceğini düşünüyoruz,” dedi. Çalışmada, şempanzelerin yiyeceklerini paylaşmalarının nadir olduğu vurgulanırken, fermente meyve paylaşımının sosyal açıdan önemli olabileceği belirtildi.

Daha önce şarap da tüketmişlerdi

Araştırma ekibinden Kimberley Hockings, “2015 yılında bazı şempanzelerin insanların ürettiği palmiye şarabını çaldığını gözlemlemiştik. Bu bireylerin davranışları değişmişti,” dedi. Ancak yeni çalışmada şempanzelerin fermente meyveden ‘sarhoş’ olmalarının mümkün olmadığı, çünkü bu durumun hayatta kalmalarına engel olabileceği ifade edildi.

Fermente meyve tercihi

Farklı yaş ve cinsiyette şempanzelerin fermente meyveleri tercih ettiği gözlemlendi. İki dişi birey, Chip ve Até, daha küçük ama fermente olmuş meyveyi seçti. Erkekler arasında ise agresif bir paylaşım süreci yaşandı.

Araştırma ekibi, Current Biology dergisinde yayımlanan çalışmada şu soruyu gündeme getirdi: “Ziyafet davranışının kökeni, ortak bir ataya mı dayanıyor?” Hockings, “Eğer bu doğruysa, insanlardaki ziyafet geleneği tahminimizden çok daha eskiye dayanıyor olabilir,” dedi.