Tokat’ın Killik ve Günçalı köyleriyle Çal Baba Ormanı’nı içine alan sahada HLC Kıymetli Madenler ve Yatırım AŞ’ye verilen sondajlı maden arama ruhsatı yöre halkının protestoları ve hukuk mücadelesi sonucunda iptal edildi.
Tokat merkeze bağlı Günçalı’da köylüler, siyanürle altın çıkarılması amacıyla Çal Baba ormanında yapılmak istenen madencilik faaliyetlerine karşı protestolar başlatmıştı.
Günçalı köylüleri, şirket yetkilerinin sondaj faaliyetlerini engellemiş, maden ruhsatının iptali için ikinci kez Tokat İdare Mahkemesi’ne başvurulmuştu.
İkinci itirazın da reddedilmesi üzerine köylülerin gönüllü avukatı İsmail Hakkı Atal, Samsun Bölge İdare Mahkemesi’ne itiraz etmişti.
Samsun Bölge İdare Mahkemesi, itiraz üzerine HLC Madencilik’in arama ruhsatını iptal etti.
BirGün’de yer alan habare göre, kararın yeni ellerine ulaştığını belirterek “Bu davayı köylüler, Günçalı ve Killik köy muhtarlıkları ve Ziraat Mühendisleri Odası olarak açmıştık. Toplam 129 davacı vardı. İstinaf Mahkemesi 30 Aralık 2024’te Tokat İdare Mahkemesi’nde kaybettiğimiz davayı lehimize sonuçlandırdı. Şirketin Danıştay’da temyiz hakkı var fakat bu karar iki yönden önemli. Birincisi, AKP’nin tamamen yargıyı ele geçirdiği bu süreçte köylünün, halkın örgütlenip bir araya gelerek dava ettiği süreçlerde davalar lehimize sonuçlanabiiyor. Diğer yandan kararın içeriği itibarıyla da önemli bir karar. Diğer dosyalara emsal olabilecek bir karar” diye konuştu.
Davacı köylüler, Çal Baba ismini verdikleri köyün ormanlık sırtını Alevi inancında kutsal bir ziyaret yeri olarak kabul ediyor. Ormanın kutsallığı, Çal Baba’nın Horasanlı bir inanç önderi olduğu inancına dayanıyor.
Atal, Kültür Bakanlığı Alevi Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığı’na da bu nedenle yüzlerce dilekçe gönderdiklerini söyledi. İsmail Hakkı Atal, “Çal Baba’nın bir inanç merkezi olarak tescil edilmesi ve koruma altına alınması için 500’ü aşkın dilekçe gönderildi. Önümüzdeki hafta Alevi Bektaşi Cemevi Başkanlığı’na ve Kültür Bakanlığı’na karşı da bir hukuki girişim başlatacağız.” diye konuştu.
Anıt ağaçlar bölgesi: Çal Baba
Cem törenlerinin düzenlendiği Çal Baba’da her ailenin sahiplenmiş olduğu bir ağaç gölgesi var. Başta anıtsal nitelikli ağaçlar olmak üzere köydeki her ağaç yöre insanı tarafından kutsal bir değer olarak görülüyor.
Orman Yüksek Mühendisi Dr. Mehmet Ali Başaran, sadece bir günlük yaş ölçüm çalışmasıyla bölgede beş adet anıt ağaç ve beş adet istikbal anıt ağaç tespit etti.
Alevi yaşantısına özgü inanç merkezi olarak tescillenmesi talebi
Anıt ağaç statüsünü almaya değer bulunan diğer ağaçlar Çal Baba Sarıçamı (450), Ziyaret Ardıcı (352), Cem Yeri Mazı Meşesi (250) diye sıralanıyor. Başaran’ın hazırladığı rapora göre söz konusu ağaçların anıtsal özelliklerinden ötürü çevresiyle beraber mutlak surette korumaya alınması gerekiyor.
19-23 Ağustos 2023 tarihleri arasında Günçalı Köyü ve Çal Baba mevkiinde, yöreye özgü sosyo-ekolojik ilişkilerin tespit ve analizi amacıyla, antropolojik bir ön araştırma da gerçekleştirildi.
Araştırma dahilinde hazırlanan güncel saha raporunda Çal Baba Ormanı’nın, Alevi kültürünün kendini var etmesinin temel koşulu olmuş ritüellere ev sahipliği yapması açısından çok önemli bir kutsal müşterek olduğu ve Alevi yaşantısına özgü bir inanç merkezi olarak tescillenmesinin yerinde olacağı belirtildi.
