ABD Başkanı Donald Trump, Venezuela açıklarında el konulan ham petrol ve tankerlerin ABD denetiminde tutulacağını açıkladı. Florida’nın Palm Beach kentinde konuşan Trump, geçen hafta Venezuela’ya giriş-çıkış yapan ve yaptırımlar kapsamında değerlendirilen petrol tankerlerine yönelik abluka talimatı verdiğini anımsatarak, bu uygulamanın kararlılıkla devam edeceğini söyledi.
Trump, ele geçirilen petrol ve gemilere ilişkin olarak, “Bunu tutacağız. Belki satarız, belki tutarız, belki de stratejik rezervde kullanırız. Gemileri de tutuyoruz” ifadelerini kullandı. ABD yönetiminin şu ana kadar bir tankere el koyduğu, ikinci bir tankeri durdurduğu ve üçüncü bir tankeri de yakından izlediği aktarıldı.
Enerji danışmanlık şirketi Kpler verilerine göre ABD, 10 Aralık’ta 1 milyon varilden fazla ham petrol taşıyan büyük bir tankere el koydu. Hafta sonu ikinci bir gemi durdurulurken, Trump pazartesi günkü açıklamasında üçüncü bir tankerin de takibe alındığını doğruladı. Trump, bu geminin Venezuela çıkışlı olduğunu ve ABD yaptırımlarına tabi bulunduğunu belirtti.
Trump, Maduro’ya çağrı yaptı
ABD Başkanı, atılan adımların Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro üzerindeki baskıyı artırmayı amaçladığını dile getirdi. Maduro’nun görevden ayrılmasının “akıllıca olacağını” söyleyen Trump, Washington’un Caracas yönetimine yönelik tutumunda geri adım atmayacağı mesajını verdi.
Dünyanın en büyük petrol rezervlerinden birine sahip
OPEC’in kurucu üyeleri arasında bulunan Venezuela, dünyanın en büyük kanıtlanmış petrol rezervlerine sahip ülkelerden biri olarak öne çıkıyor. Ülkenin bu yıl günlük yaklaşık 749 bin varil petrol ihraç ettiği, bunun yarıdan fazlasının Çin’e gönderildiği ifade ediliyor.
Trump ayrıca, ABD’nin Karayipler’deki askeri varlığını artırdığını da duyurdu. Uyuşturucu kaçakçılığıyla bağlantılı olduğu öne sürülen teknelere yönelik operasyonlar yürütüldüğünü belirten Trump, bu faaliyetlerin karaya da genişletilebileceği uyarısında bulundu. Açıklamalar, Washington’un bölgedeki baskıyı enerji ve güvenlik başlıklarında eş zamanlı artıracağı şeklinde değerlendirildi.
Venezuela Dışişleri Bakanı Yvan Gil, devlet televizyonu VTV’de, Devlet Başkanı Nicolas Maduro tarafından kaleme alınan bir mektubu okudu.
Buna göre, Maduro, mektubunda ABD’nin Karayip Denizi’nde Venezuela petrolü taşıyan iki gemiye el koymasının küresel ekonomiyi olumsuz etkileyeceğini ve bu eylemlerin yalnızca Venezuela ile sınırlı kalmayarak tüm bölgenin istikrarını tehdit edeceğini belirtti.
Maduro, şu ifadelere yer verdi:
“Venezuela’nın enerji ticaretine yönelik abluka ve korsanlık, petrol ve enerji arzını etkileyecek, uluslararası piyasalardaki istikrarsızlığı artıracak, Latin Amerika ve Karayipler ile dünya ekonomilerine, özellikle de en kırılgan ülkelerde ciddi zarar verecektir. Enerji bir savaş silahına ya da siyasi baskı aracına dönüştürülemez.”
ABD’ye eylemlerine ve Karayipler bölgesindeki askeri yığınağına son vermesi çağrısında bulunan Maduro, Donald Trump yönetiminin 14 Ağustos’ta sözde uyuşturucuyla mücadele operasyonunu gerekçe göstererek Karayip Denizi’nde tarihinin en büyük deniz ve hava konuşlandırmasını başlattığını hatırlattı.
Maduro, ülkesinin barıştan yana bir tutum izlediğinin altını çizerek, uluslararası hukuk çerçevesinde Venezuela’nın toprak bütünlüğünü ve doğal kaynaklarını savunacağını kaydetti.
Venezuela parlamentosu ‘ablukaya’ karşı yasa çıkardı
Venezuela’da parlamento, ABD’nin yaptırım uyguladığı petrol tankerlerine yönelik adımlarına karşı, seyrüsefer ve ticaret özgürlüklerini güvence altına alan bir yasayı kabul etti.
Devlet televizyonu VTV’nin haberine göre, milletvekili Giuseppe Alessandrello tarafından sunulan yasa teklifi, Ulusal Mecliste (AN) oy birliğiyle kabul edildi.
Alessandrello, VTV’ye yaptığı açıklamada, düzenlemenin, ABD’nin “korsanlık” olarak nitelendirilen eylemlerini destekleyenler için 20 yıla kadar hapis cezası öngören yaptırımları da içerdiğini belirtti.
Yasanın önemine dikkati çeken Alessandrello, şunları söyledi:
“Yasa iki bölüm ve 11 maddeden oluşuyor. Temel amacı, Venezuela’nın onayladığı uluslararası anlaşmalarla koruma altına alınan seyrüsefer ve ticaret özgürlüklerini güvence altına almaktır. Ayrıca ticari ilişkileri korumayı ve ABD hükümetinin kara sularımızda gerçekleştirdiği yağmacı eylemlere karşı ülkemizi savunmayı hedefliyor.”
Alessandrello, düzenlemenin 1958 Cenevre Açık Denizler Sözleşmesi ile Birleşmiş Milletler Şartı’na dayandığını dile getirerek, “Korsanlık, abluka veya diğer uluslararası yasa dışı faaliyetleri teşvik eden, destekleyen, finanse eden ya da bu eylemlere katılan herkes 15 ila 20 yıl hapis cezası ve Merkez Bankasının belirleyeceği en yüksek döviz kuru üzerinden para cezasıyla karşı karşıya kalacak.” ifadelerini kullandı.
Venezuela Ulusal Meclisi Başkanı Jorge Rodriguez de yaptığı açıklamada, ABD’nin Venezuela petrolü taşıyan iki gemiye el koymasını, 16. yüzyılda İspanyol gemilerine yönelik korsanlık faaliyetleri yürüten İngiliz denizci Sir Francis Drake’in uygulamalarının devamı olarak nitelendirdi.
Rodriguez, Venezuela halkının tüm saldırılara karşılık vereceğini ve sonunda galip geleceğini vurgulayarak, ABD hükümetini “barbarlıkla” suçladı.
ABD Başkanı Donald Trump, 16 Aralık Salı günü, “uyuşturucu terörizmini finanse ettiği gerekçesiyle” Venezuela’ya giriş veya çıkış yapan yaptırım altındaki tüm petrol tankerlerine “tam ve eksiksiz bir abluka” uygulanması yönünde talimat vermişti.
İngiliz denizci Sir Francis Drake
Karayipler, Pasifik ve Atlantik’te faaliyet gösteren İngiliz denizci Sir Francis Drake, İspanyol gemilerine yönelik korsanlık faaliyetleriyle tanındı.
İngiltere’de ise kahraman olarak anılan Drake’e, Kraliçe I. Elizabeth tarafından “Sir” unvanı verildi.
Venezuela ne kadar petrol ihraç ediyor?
Petrol, Maduro hükümetinin ana gelir kaynağı. Sektörden elde edilen kâr hükümet bütçesinin yarısından fazlasını oluşturuyor.
Venezuela günde yaklaşık 900 bin varil petrol ihraç ediyor. En büyük alıcısı ise Çin.
ABD’de yürütülen bir çalışmaya göre Venezuela dünyanın en büyük kanıtlanmış ham petrol rezervlerine sahip ancak bunları verimli kullanamıyor.
ABD Enerji Bilgi İdaresi’ne (EIA) göre Venezuela, teknik ve bütçesel zorluklar nedeniyle 2023’te küresel ham petrolün yalnızca yüzde 0,8’ini üretti.
ABD daha önce Venezuela ve Maduro hükümetine yönelik hamlelerinin ülkenin kullanılmayan rezervlerine erişimi güvence altına alma girişimi olduğu iddialarını reddetmişti.
ABD Venezuela’ya saldırabilir mi?
Trump ve Maduro 21 Kasım’da telefonda görüştü.
Görüşmede neler konuşulduğu açıklanmamakla birlikte, Reuters haber ajansı Trump’ın Maduro’ya ailesiyle birlikte Venezuela’yı terk etmek için bir hafta süre tanıdığını yazdı.
Maduro’nun Trump’ın güvenlik güvencesine rağmen bu teklifi kabul etmediği belirtildi.
Verilen sürenin dolmasından bir gün sonra Trump Venezuela çevresindeki hava sahasını kapattıklarını ilan etti.
ABD Başkanı ayrıca Venezuelalı uyuşturucu kaçakçılarına karşı “karadan” harekete geçme tehdidinde bulundu ancak böyle bir operasyonun nasıl olacağını detaylandırmadı.
Trump’ın basın sözcüsü de ABD askerlerinin Venezuela’da konuşlandırılması ihtimalini vurguladı ve gazetecilere “başkanın takdirinde olan seçenekler masada” dedi.
Sözcü başka detay vermedi ancak askeri yorumcular haftalardır ABD’nin Karayipler’deki askeri yığınağının uyuşturucu operasyonu için gerekenden çok daha büyük olduğuna dikkat çekiyor.
Petrol tankerine el konulmasının ardından BBC’nin ortağı CBS News’e konuşan bir kaynak, Trump yönetiminin buna benzer başka adımlar atmayı da düşündüğünü söyledi. (BBC/AA)
