Türkiye’de 1990’lar denilince “faili meçhul cinayetler” akla geliyor.
1995 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisi bünyesinde kurulan Komisyon tarafından hazırlanan rapora göre, 1992-1993 yılları arasında 908 ‘faili meçhul’ cinayet işlendi.
İnsan hakları örgütlerinin verilerine göre ise 1990-2011 arasında toplam Bin 901 kişi “faili meçhul” cinayete kurban gitti.
Aydınlatılmayıp karanlıkta bırakılan bu faili meçhullerden ilki Vedat Aydın cinayeti oldu.
HEP Diyarbakır İl Başkanı görevinde bulunduğu 5 Temmuz 1991 tarihinde kendisini polis olarak tanıtan kişiler tarafından “ifadesinin alınacağı” gerekçesiyle evinden gözaltına alındı.
İki gün sonra, 7 Temmuz günü Elâzığ’ın Maden ilçesi yakınlarında bir köprü altında cansız bedenine ulaşıldı. Aydın’ın işkence yapılarak öldürüldüğü belirlendi.
10 Temmuz 1991 tarihinde Diyarbakır’da yapılan cenaze törenine katılan on binlerce insanın üzerine kolluk birimlerince ateş açıldı. Resmi açıklamaya göre 3, dönemin Diyarbakır Emniyet İstihbarat Şube Müdürü Hanefi Avcı’nın açıklamalarına göre ise 23 kişi hayatını kaybetti. Aralarında milletvekilleri ve gazetecilerin de bulunduğu yüzlerce kişi yaralandı.
Dava ‘zaman aşımı’ kararıyla düştü
İtiraflarıyla gündeme gelen JİTEM elemanı Abdülkadir Aygan’ın 2000’li yıllarda Aydın cinayeti konusunda verdiği bilgilere rağmen, faillerin kimliği tespit edilmedi. Cinayet soruşturması, 2021 yılında “zaman aşımı” gerekçesiyle kapatıldı.
Kürt meselesinin çözümüne dair bugün başlayan yeni süreçle birlikte, faili meçhuller konusunda harekete geçilmesine dair çağrı, Vedat Aydın’ın eşi Şükran Aydın’dan geldi.
“İnsanların acısının hafiflemesi için bazı şeyler yapılmalı”
Başlayan yeni süreci desteklediğini ve öncekiler gibi akamete uğramaması için herkesin bu sürece sahip çıkması gerektiğini dile getiren Şükran Aydın, sürecin başarıya ulaşması için ise Kürtlerin kimlik, dil ve eşitlik hakkının tanıması gerektiğini belirtti.
Süreci yürütenlerin halka kulak verilmesi gerektiğini vurgulayan Şükran Aydın, “Sadece siyasetçiler ne istiyor değil, halk ne istiyor? Halka kulak verilip talepleri yerine getirilmeli. Dilimizi neden her yerde konuşamıyoruz? Neden her yerde Kürt olduğumuzu açıkça dile getiremiyoruz. Neden kendi toprağımız üzerinde mülteci konumdayız? Diyorlar ki bizler kardeşiz, o vakit bu ayrımcılık niye? Verdiğimiz canlar, mallar bunlar geri gelmeyecek, bunu biliyoruz. Fakat insanların acısının hafiflemesi için bazı iyi şeylerin yapılması lazım” dedi.
📍”Atılması gereken adımların başında faili meçhul cinayetler geliyor”
📍90’lı yılların ilk faili meçhul cinayeti olarak bilinen Vedat Aydın’ın eşi Şükran Aydın: “Halka kulak verilip talepleri karşılanmalı. Verdiğimiz canlar geri gelmeyecek ama insanların acısı hafifletilebilir”… pic.twitter.com/GLOsVBJLV2
— İlke TV (@ilketvcomtr) July 1, 2025
“Faili belli cinayetler unutulursa süreç yarım kalır”
Şükra Aydın, bunlarla birlikte üzerinde durulması gereken öncelikli konulardan birinin faili meçhul cinayetler olduğunun altını çizdi. Bu konuda, “Devlete göre ‘faili meçhul’ olsa da, bize göre ‘faili belli’ olan cinayetlerin unutulmaması lazım. Bunların bu süreçte mutlaka üzerinde durulması gerekli. Bunlar öncelikli gündemler olmazsa, bu süreç yarım kalır” ifadelerini kullandı.
Şükran Aydın, eşinin öldürülmesine ilişkin açılan davanın ulaşılan bilgi ve belgelere rağmen, 30 yılın ardından “zaman aşımı” gerekçesiyle kapatılmasına dair ise, şunları söyledi:
“Vedat Aydın cinayeti, işlenen ilk cinayetlerden biriydi. Bu cinayet aydınlatılsaydı, diğerleri de kendiliğinden açığa çıkacaktı. Davanın zaman aşımına uğramaması için çok çabalasak da zaman aşımı ile düştü. Ama bu bizim evimizde oturacağımız anlamına gelmiyor. Bu karar bizim için hiçbir anlam ifade etmiyor. İlk günden beri söylediğim gibi, bu cinayetin emrini verenler önemli. Gelip alanlar, işkence yapanlar, öldürenler onlar ayrı tabi ki ama asıl olarak bu emri verenler katildir. Emri verenler de dönemin Cumhurbaşkanı, Başbakanı, İçişleri Bakanı, Genelkurmay Başkanı ve Emniyet Genel Müdürüydü. Benim için bunlar katil.”
“Devlet projesi olduğu kabul edilip ailelerden özür dilenmeli”
Faili meçhullerin bir devlet projesi olduğunu söyleyen Şükran Aydın, bu nedenle de devlet adına yetkililerin çıkıp bunu kabul etmesi gerektiğini söyledi. Şükran Aydın, “Bunun bir devlet projesi olduğu kabul edilip ailelerden özür dilenmeli. Bu özür, anayasal güvence altına alınıp devlet arşivlerine girmeli. Yaşananların unutulmaması için torunlarımızın torunları tarafından da bilinmeli. Biz devletten tazminat istemiyoruz, para istemiyoruz sadece bunu istiyoruz” diye konuştu.
Şükran Aydın, faili meçhul cinayetlerin üzerinde durulmasını, sadece devletten değil, bu süreçte yer alan siyasilerden beklediklerini de ekledi.
